گروه سیاسی: مراسم تحلیف سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری اسلامی ایران بعد از ظهر روز پنجشنبه در صحن مجلس شورای اسلامی برگزار شد تا حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی به طور رسمی فعالیت خود را به عنوان هشتمین رئیس‌جمهور تاریخ ایران آغاز کند. 

در این مراسم که با حضور مقامات و نماینده‌های 73 کشور خارجی برگزار ‌شد، رئیس‌جمهور طبق اصل 121 قانون اساسی با حضور در کنار حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه‌قضائیه سوگند یاد کرد. پس از سوگند رئیسی، در نشست علنی مجلس شورای اسلامی سوگندنامه وی به امضای آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان و حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه‌ قضائیه رسید. 

 

* نیازمند مدیریت کارآمد و پاسخگو هستیم

در ابتدای این جلسه محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن تبریک به حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی به دلیل اعتماد مردم به ایشان اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در حالی پا به قرن جدید شمسی می‌گذارد که میراث‌دار بیش از یک قرن مبارزه برای دستیابی به استقلال، آزادی و عدالت، نفی سلطه‌پذیری و از همه مهم‌تر به کار بستن ارزش‌های اصیل اسلامی در جامعه است. در این راه خون پاک‌ترین انسان‌ها از شهید شیخ فضل‌الله نوری تا شهید قاسم سلیمانی فدا شده تا نهال مقدس حرکت مردمی را به درختی تناور و ریشه‌دار تبدیل کند. وی افزود: اینک به پاس ایثار شهدا و جانبازان و پایمردی‌ها و پشتیبانی‌های ملت شریف و صبور ایران در برابر همه دشمنی‌های استکبار جهانی و نظام سلطه، کشور در مواجهه با تنگناها، ناملایمات و مصائب معیشتی فرارو در هنگامه یک تحول اساسی و افق‌گشایی در نظام حکمرانی خویش قرار دارد. این تحول اساسی مبتنی بر مکتب امام همراه با رفع ناکارآمدی، مبارزه جدی با فساد و عوامل نفوذی و همچنین مقاومت در برابر فشارها و تحریم‌های ناجوانمردانه دشمنان خارجی است. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نتایج انتخابات سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰ نشان داد مردم بار دیگر برای حل مسائل کشور و عبور از بحران‌ها به صراط مستقیم «جریان انقلاب اسلامی» اعتماد دارند، ادامه داد: به پشتوانه وجود یک قوه قضائیه ضدفساد، استقرار یک مجلس انقلابی و آغاز به کار یک دولت مردمی، موسم آن است با سرلوحه قرار دادن روحیه انقلابی، جهت‌گیری انقلابی و فرهنگ مدیریت جهادی و با تمسک به ارزش‌ها و اصول ناب مکتب امام و به منظور قوی ساختن ایران و اثبات کارآمدی دین در اداره جامعه طرحی نو دراندازیم. 

قالیباف با اشاره به اینکه ما وارد دوره جدید مدیریتی در کشور شده‌ایم، اظهار داشت: بخواهیم یا نخواهیم در دوره جدید مدیریتی کشور بار به سرانجام رساندن این خواسته بحق مردم به دوش ما مسؤولان است. امروز نگاه همه شهدایی که خون‌شان را در راه انقلاب و برای امنیت و رفاه مردم داده‌اند به ما است. نمی‌توانیم روز را به شب برسانیم، بدون اینکه اجازه داشته باشیم لحظه‌ای برای مردم تلاش نکرده باشیم و حق نداریم شب را بدون دغدغه مردم سر بر بالین بگذاریم. رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه مدیریت کشور را باید به دوره کارآمدی و پاسخگویی تبدیل کنیم، ادامه داد: در دوره «کارآمدی و پاسخگویی» وظیفه داریم اول تمرکز بر کارآمدی را اصل قرار دهیم و بدون بهانه‌تراشی در تصمیم و اجرا به سمت ایجاد یک «زندگی خوب» برای همه با اولویت توانمندسازی محرومان حرکت کنیم. در قدم دوم باید با پاسخگویی به مردم اشکالات‌مان را برطرف کنیم تا بتوانیم بر چالش‌های موجود غلبه کنیم و نسبت به حل مشکلات مردم اقدام عملی انجام دهیم. وی افزود: در دوره «کارآمدی و پاسخگویی» همه ما مکلفیم ثبات اقتصادی و امید و نشاط را در جامعه افزایش دهیم و روشن است که بار اصلی این مسؤولیت برعهده دولت محترم خواهد بود، زیرا اکثر ظرفیت‌های اجرایی کشور در اختیار قوه مجریه است اما همدلی و هم‌افزایی ۲ قوه دیگر در تکمیل این فعالیت نقشی کلیدی دارد. در همین راستا مجلس با تأکید بر استقلال قوا و رعایت همه ضوابط قانونی «پیمان همکاری با دولت» را بر اساس منافع ملی و مطالبات مردم اعلام می‌کند. مجلس یار و همراه دولت در مسیر پیشرفت کشور و البته ناظری فعال و دلسوز در تحقق تعهدات دولت است. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در دوره «کارآمدی و پاسخگویی» حاشیه‌روی، حاشیه‌سازی و فاصله گرفتن از دغدغه‌های مردم گناهی نابخشودنی است، ادامه داد: همه ما در همه ارکان نظام وظیفه داریم مراقب باشیم در دام‌های خودساخته یا دشمن‌ساخته‌ای که باعث می‌شود دغدغه‌های مردم به حاشیه برود، نیفتیم و با هر حاشیه‌سازی و حاشیه‌روی مقابله کنیم. در دوره «کارآمدی و پاسخگویی» نه تنها فساد، بلکه هر گونه منفعت‌طلبی سیاسی یا قبیله‌گرایی گناهی نا‌بخشودنی است. 

 

* قوه قضائیه برای کمک به دولت جدی‌تر از همیشه خواهد بود

در ادامه حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه ‌قضائیه در سخنانی، ضمن تشکر از مردم ایران تصریح کرد: مردم با وجود همه تلاشی که دشمنان و بدخواهان کردند، ۲۸ خرداد پای صندوق‌های رای حاضر شدند و یک بار دیگر برگ زرینی را بر افتخارات ملت مسلمان و متدین و انقلابی افزودند و فردی را که شایسته و مورد نظر آنها بود، برای یک دوره ۴ ساله جهت اجرای مسائل حکومت انتخاب کردند. برای آنها عزت و سربلندی را از خداوند خواستارم. رئیس قوه ‌قضائیه افزود: این قدرت قانون و مسؤولیت، امانتی است که به رئیس‌جمهور سپرده شده و رئیس‌جمهور امروز در پیشگاه قرآن کریم و در خانه ملت و مجلس شورای اسلامی، با حضور رئیس قوه ‌قضائیه و شورای محترم نگهبان به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌کند پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی کشور باشد و همچنین سوگند یاد می‌کند همه استعداد و صلاحیت خود را برای انجام مسؤولیت به کار گیرد و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور کند. محسنی‌اژه‌ای ابراز امیدواری کرد رئیس‌جمهور با کمک سایر قوا و نخبگان و مردم در این مسؤولیت خطیر بیش از پیش موفق باشد و همان‌گونه که در روز تنفیذ مطرح کرده است، هر چه سریع‌‌تر در رفع مشکلات مردم، ایجاد اشتغال، کنترل بازار، کاهش نرخ تورم، کاهش گرانی سرسام‌آور و حمایت از تولید داخلی و سرمایه‌گذاری اقدام عاجلی داشته باشد. رئیس قوه ‌قضائیه با تاکید بر اینکه رئیس‌جمهور همچنین باید در از بین بردن زمینه فساد، رانت و تبعیض و اصلاح ساختارهای پیچیده اداری اقدام لازم را به عمل آورد، بیان داشت: امیدوارم رئیس‌جمهور نسبت به اجرای همه اصول قانون اساسی بویژه بندهای شانزده‌گانه اصل سوم قانون اساسی و اصولی که حقوق آحاد جامعه را تامین می‌کند، اهتمام لازم را داشته باشد. محسنی‌اژه‌ای با تاکید بر اینکه قوه‌قضائیه برای کمک به دولت و گسترش عدل و عدالت و حمایت از حقوق مردم و دفاع از آزادی‌های مشروع و مبارزه با فساد، آمادگی لازم را دارد و با تمام توان کمک خواهد کرد، گفت: همچنین دستگاه قضا در مبارزه بی‌امان با فساد در ساحت‌های مختلف جدی‌تر از همیشه خواهد بود. 

 

* پیام رأی مردم تحول‌خواهی و عدالت‌طلبی بود

حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی هم در نطق پس از تحلیف خود با اشاره به اینکه دولت جدید امروز در بلندایی ایستاده که تمدنی جهانی با چندین هزار سال پیشینه آن را ساخته است، اظهار داشت: در طلیعه قرن جدید و آغاز گام دوم انقلاب بسیار افتخار می‌کنم از سوی مردم و با رای آنان به نگاهبانی از چنین میراثی مفتخر شده‌ام. رئیسی با تاکید بر اینکه انتخابات نقطه آغاز مشارکت مردم است و نه نقطه پایان آن، تصریح کرد: پیام رای مردم ایران در حماسه ۲۸ خرداد، پیام تحول‌خواهی و عدالت بود. رئیس‌جمهور اظهار داشت: قانون اساسی جمهوری اسلامی به عنوان میثاق ملی در اصل ششم، همه نهادهای حاکمیتی را محصول اراده و رأی مردم دانسته است و اینک در چهاردهم مرداد ۱۴۰۰ بار دیگر اراده ملت تجلی پیدا کرد تا این خدمتگزار با آرمان‌های والایی سوگند وفاداری یاد کند که ۴۰ سال پیش توسط امام بزرگوارمان به ثمر نشست. رئیسی با تاکید بر اینکه مردم برای پیمودن مسیر نورانی انقلاب عزمی راسخ دارند، گفت: اراده مردم قرار گرفتن کشور در مسیر عدالت، پیشرفت، آزادی و عزت است. سرنوشت ایران بزرگ به همت امت تاریخ‌ساز و به رهبری امام عظیم‌الشأن متحول شد و ملت ایران به واسطه انقلاب اسلامی زنجیر اسارت زورگویان را از دست و پای خود باز کرد و بر سرنوشت خود حاکم شد. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: ملت ایران در برابر شرق و غرب ایستاد تا ثابت کند مردم‌سالاری دینی شیوه نوینی از حکمرانی است که می‌تواند استقلال و آزادی، دین و دنیا، سنت و پیشرفت را در کنار هم به ارمغان آورد. 

رئیسی با اشاره به اینکه ایران بزرگ، ایران پرافتخار و ایران تاریخ‌ساز در حالی وارد قرن جدید می‌شود که بیش از ۴۰ سال است خورشید مردم‌سالاری دینی در آن طلوع کرده و اکنون در دوره تعالی و تکمیل حرکت خود در آغاز گام دوم قرار دارد، گفت: دولت جدید، امروز در بلندایی ایستاده که تمدنی جهانی با چندین هزار سال پیشینه، آن را ساخته است. فرهنگی که قرن‌ها در تاریخ بشریت، پیشرو بوده و با ترکیب یکتاپرستی و پیشرفت، الگویی از زیست معنوی را ارائه داده است. رئیس‌جمهور افزود: فرهنگ و تمدن ایران بزرگ آنگاه که پذیرای اسلام شد، همین الگوی پیشرفت را بازآفرینی کرد و سرآمد دانش و ادب در جهان شد. ملت بزرگ ایران، اکنون بر فراز این قله بلند ایستاده است و خشنود از آنچه از انتخابات تاریخی خود شکل داده است، به چشم‌انداز امیدبخش پیش روی کشورش می‌نگرد. رئیسی ادامه داد: در طلیعه قرن جدید و آغاز گام دوم انقلاب، بسیار مفتخرم به واسطه رأی ملت قهرمان ایران و از سوی آنان به نگاهبانی از چنین میراث گرانبهایی موظف شده‌ام و خداوند متعال را سپاسگزارم که نعمت خویش را نصیب این بنده خود کرد و فرصت بزرگ خدمت به مردم را عطایم فرمود. رئیس‌جمهور تصریح کرد: اراده ملت ایران در حالی این حماسه بزرگ را آفرید و جلوه‌ای رشک‌برانگیز از نظام مردم‌سالاری دینی را در تاریخ معاصر به رخ جهانیان کشید که در اوج دشمنی بدخواهان ملت ایران، از تحریم‌های ناجوانمردانه اقتصادی تا جنگ روانی گسترده و دشواری‌های ناشی از شیوع گسترده کرونا قرار داشتیم. 

رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه انتخابات نقطه آغاز مشارکت مردم است نه نقطه پایان آن و دولت مردمی به دنبال خواست مردم و پیام آنان در این انتخابات خواهد بود، اظهار داشت: پیام رأی مردم ایران در حماسه ۲۸ خرداد ۱۴۰۰، پیام تحول‌خواهی و عدالت‌طلبی بود. خواست مردم استقلال‌طلبی و مقاومت در برابر زیاده‌خواهی قدرت‌های مستکبر و ظالم بود؛ در عین اینکه باید به تعامل سازنده و گسترده با همه جهان پایبند بود. وی خاطرنشان کرد: مردم از ما می‌خواهند به وعده خود مبنی بر تحقق دولت عدالت‌گستر، فسادستیز و تبعیض‌گریز، دغدغه‌مند، برنامه‌محور، علم‌خواه و اندیشه‌پیشه عمل کنیم. مردم از دولت برگزیده خود می‌خواهند مدافع حقوق انسان‌ها در عالم باشد و به ظلم و بی‌عدالتی و تبعیض در هیچ کجای جهان راضی نشود. رئیس‌جمهور گفت: ما مدافع واقعی حقوق بشر و حقوق انسان هستیم و سکوت در برابر ظلم و جنایت و تجاوز به حقوق انسان‌های بی‌گناه و بی‌دفاع را قبول نداشته و مردود می‌دانیم. 

رئیسی با بیان اینکه ظلم و جنایت چه در قلب اروپا باشد و چه در آمریکا، چه در آفریقا باشد و چه در یمن، چه در سوریه باشد و چه در فلسطین، ما در کنار مظلومان خواهیم ماند، اظهار داشت: در داخل کشور نیز مردم و جوانان عزیز از ما می‌خواهند صدای رسای مستضعفان و ولی‌نعمتان‌مان باشیم. مردم می‌خواهند آزادی‌های اجتماعی و فرهنگی آنها مجدانه پیگیری شود. مردم می‌خواهند به معنای حقیقی کلمه، انقلاب اسلامی محقق شود و همه ویژگی‌های انقلاب اسلامی در ساختارها، فرآیندها و باورهای دولتمردان مشاهده‌پذیر باشد. رئیس‌جمهور گفت: مردم می‌خواهند با رفع تنگناها، معیشت و سفره آنها بهبود بخشیده شود. مردم می‌خواهند نشاط ملی و شور اجتماعی در جامعه گسترش یابد و دولت برخاسته از اراده ملت برای تأمین منافع مردم و اجرای عدالت خواهد ایستاد و در این مسیر خستگی‌ناپذیر پیش خواهد رفت. 

رئیسی با بیان اینکه امروز خادم همه جمهور و خدمتگزار بیش از ۸۰ میلیون از جمعیت هستم، اظهار داشت: مردم ایران همانانی هستند که بارها و بارها، وفاداری خود را به انقلاب در عرصه‌های مختلف اثبات کرده‌اند و امروز نوبت ما است که ادای امانت کنیم. رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه دولت مردمی، دولت وفاق ملی است، گفت: در دولت مردمی، جناح‌های سیاسی، دسته‌بندی‌های قومی و مذهبی و گروهی، رنگ می‌بازد و همه مردم دست در دست یکدیگر برای تحقق ایران قوی، ذیل پرچم مقدس جمهوری اسلامی همپیمان می‌شوند. رئیس‌جمهور اضافه کرد: امروز از همه نخبگان و اقشار مختلف مردم، همه اقوام و همه مذاهب، همه احزاب و همه گروه‌ها و همه جریان‌های سیاسی، حوزه و دانشگاه، جوان، پیر، زن و مرد، می‌خواهم دولت مردمی را با همه وجود دولت خود دانسته و یاری کنند. بیایید برای اعتلای اسلام عزیز، برای عزت آیندگان‌مان، برای سربلندی ایران عزیزمان در جهان، دست در دست یکدیگر با وحدت و انسجام ملی به پاخیزیم و آرمان ایران قوی را محقق کنیم. 

 

* از دیپلماسی برای رفع تحریم حمایت می‌کنیم

رئیسی با تاکید بر اینکه وعده‌های دولت مردمی وعده صادق است و خود را متعهد به آرمان‌های انقلاب اسلامی می‌دانیم، گفت: ایجاد شفافیت حداکثری در اقتصاد، خشکاندن ریشه‌های فساد و رانت‌خواری، ‌مقاوم‌سازی اقتصاد در مقابل تکانه‌ها، مهار تورم و گرانی، تقویت ارزش پول ملی، بازگرداندن ثبات به اقتصاد کشور، حمایت از تولید ملی، تلاش برای خودکفایی در تامین نیازهای اساسی مردم، پیشرفت فناورانه و دانش‌بنیان، مدیریت بهینه معادن و منابع آب، گاز و نفت کشور، توجه به تغییرات اقلیمی و صیانت از محیط‌زیست را با قدرت دنبال خواهیم کرد. وی با بیان اینکه به فضل پروردگار امیدواریم و آینده‌ای درخشان و در شأن ملت ایران و ایرانی قوی‌‌تر از گذشته را در دسترس می‌بینیم، افزود: دولت مردمی، دولت مدیرانی خواهد بود که دل در گرو منافع مردم دارند و اهتمام اصلی آنها بسیج توانمندی‌های آشکار و نهفته ملت بویژه جوانان است تا آنان را به میدان کار و تلاش سازنده بیاورد. رئیسی لازمه این تحول را نقدپذیری و تکریم نخبگان و صاحب‌نظران دانست و اظهار داشت: از مردم و از نمایندگان ملت می‌خواهیم به عنوان مصلحان دولت عمل کرده و خدمتگزاران خود را از پیشنهادها و انتقاداتی که دارند بهره‌مند کنند. به حضور مردم در صحنه و همدلی و همکاری قوای سه‌گانه، نهادهای انقلاب اسلامی و نیروهای مسلح سرافراز نیاز داریم. رئیس‌جمهور تصریح کرد: با توجه به شرایط ویژه کنونی، دولت، مجلس و قوه‌ قضائیه باید بیش از پیش با یکدیگر همکاری و تعامل داشته باشند و در مسیر خدمت به مردم از هیچ فرصتی دریغ نکنند. معتقدم موفقیت ملت ایران فراتر از تدبیر دقیق و تلاش خستگی‌ناپذیر هر یک از قوا، نیازمند همکاری ملی و خرد جمعی است که تجلی آن در تعامل دولت با سایر قوا و همچنین تعامل وسیع با نخبگان و فرهیختگان خواهد بود. 

رئیسی با بیان اینکه در این جلسه تاریخی و در پیشگاه نمایندگان عزیز و انقلابی ملت و در حضور میهمانان گرانقدر خارجی علاقه‌مندم اشاره‌ای به رویکرد دولت مردمی در حوزه سیاست خارجی داشته باشم، خاطرنشان کرد: در دولت همه مؤلفه‌های قدرت ملی تقویت خواهد شد و از همه ابزارهای قدرت ملی از جمله دیپلماسی و تعامل هوشمند با جهان استفاده می‌کنیم تا منافع و مصالح ملی جمهوری اسلامی ایران تامین شود. رئیس‌جمهور قدرت جمهوری اسلامی ایران را در منطقه امنیت‌ساز دانست و گفت: ظرفیت‌های منطقه‌ای ایران حامی صلح و ثبات در کشورهاست و صرفا برای مقابله با تهدید قدرت‌های سلطه‌گر و ظالم به کار گرفته خواهد شد. بحران‌های منطقه باید از طریق گفت‌وگوهای واقعی درون‌منطقه‌ای و بر اساس تامین حقوق ملت‌ها حل‌و‌فصل شود. رئیسی با بیان اینکه دخالت بیگانگان در منطقه نه تنها هیچ مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه خود مشکل است، اضافه کرد: دست دوستی و برادری به سوی همه کشورهای منطقه بویژه همسایگان دراز می‌کنم و دست آنها را به گرمی می‌فشارم. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کاملا صلح‌آمیز است، اظهار داشت: نظام جمهوری اسلامی، به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی، سلاح اتمی را شرعا بر خود حرام می‌داند و این سلاح هیچ جایگاهی در استراتژی دفاعی جمهوری اسلامی ندارد. رئیسی تصریح کرد: سیاست فشار و تحریم موجب انصراف ملت ایران از پیگیری حقوق قانونی خود از جمله حق توسعه نخواهد شد. تحریم‌ها علیه ایران باید لغو شود و از هر طرح دیپلماتیکی که این هدف را محقق کند، حمایت خواهیم کرد. 

رئیسی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران، کشورها و ملت‌های همسایه را خویشاوند خود می‌داند، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین و اصلی‌ترین اولویت سیاست خارجی خود را ارتقای روابط با کشورهای همسایه دانسته و خواهان عزت و اعتلای آنها هستیم. دیپلماسی باید ارتباط ملت‌های منطقه را بیشتر و اشتراکات آنها را در حوزه اقتصاد، فرهنگ، علم و فناوری تقویت کند. رئیس‌جمهور ادامه داد: جهان در حال دگرگونی است و تامین منافع ملت‌ها منوط به درک جهان جدید و تعامل راهبردی با قدرت‌های نوظهور بوده و سیاست خارجی موفق، سیاست خارجی متوازن خواهد بود. رئیس‌جمهور اظهار داشت: برنامه تحولی دولت در گرو همکاری همه بخش‌ها بویژه نمایندگان محترم مردم عزیزمان در مجلس شورای اسلامی است. رئیسی تصریح کرد: از خداوند متعال می‌خواهم به اینجانب و دولت جدید فرصت خدمتگزاری موثر به ملت شریف ایران عنایت فرماید تا بتوانیم با تکیه بر امدادهای الهی و دعای خیر حضرت ولیعصر(عج) و در پرتو رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی آینده‌ای روشن برای ایران عزیز اسلامی و مردمان خوب این سرزمین رقم بزنیم. وی در پایان تاکید کرد: در اجرای منویات مقام معظم رهبری مبنی بر سرعت در معرفی اعضای دولت و کابینه، فهرست اعضای پیشنهادی کابینه در هفته آینده و در نخستین فرصت، قبل از پایان مهلت مقرر تقدیم ریاست محترم و نمایندگان عزیز مجلس شورای اسلامی خواهد شد. 

ثبات اقتصادی و کاهش تورم در اولویت سیاست‌های اقتصادی قرار گیرد

اعتماد و تحول اقتصادی

محمد نجارصادقی: امروز‏، نخستین روز کاری دولت سیزدهم است. بهبود وضعیت اقتصادی کشور و به دنبال آن بهتر شدن شرایط معیشتی مردم اصلی‌ترین ماموریت دولت سیدابراهیم رئیسی و کابینه اوست. این انتظار هم مطالبه عمومی آحاد مردم است و هم بارها توسط شخص رئیسی به انحای مختلف به عنوان اصلی‌ترین برنامه دولت بیان شده است. 

این مهم محقق اما نخواهد شد مگر با اصلاحات ساختاری و سیاست‌گذاری جدید در نظام اقتصادی کشور. رئیسی باید در 4 نظام کلان اقتصادی ایران یعنی: یارانه‌، بانک، بودجه و مالیات به معنای واقعی کلمه انقلاب ایجاد کند. 

بدون انجام این اصلاحات در بهترین حالت دولت سیزدهم تثبیت‌کننده شرایط موجود خواهد بود و نمی‌توان انتظاری بیش از این از آن داشت. 

نکته قابل توجه در این مسیر این است که اعتماد اقتصادی مردم به دلیل سیاست‌های اشتباه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، کمرنگ شده است. 

اتفاقات رخ‌داده در دی‌ ‌ماه96 لطمه بزرگی به اعتماد مردم نسبت به نظام بانکی وارد کرد. این اتفاقات ناشی از تعلل بانک مرکزی در مدیریت مؤسسات اعتباری بود و ریشه آن در تصمیم سیاسی بالا نگه داشتن میزان سود سپرده جهت جذب نقدینگی برای کنترل تورم بود. 

اتفاق بعدی که باعث ریزش اعتماد مردم به سیاست‌های اقتصادی دولت بود، آبان 98 در پی گران کردن ناگهانی قیمت بنزین رخ داد. دولت در اقدامی یک‌‌‌شبه و بدون بسترسازی‌های لازم قیمت بنزین را افزایش داد. با آنکه قرار بود مردم در ازای این افزایش قیمت یارانه جدیدی دریافت کنند اما این اتفاق به دلیل ضعف در اجرا باعث اعتراضاتی در کشور 

شد. 

ضربه نهایی که دولت به اعتماد اقتصادی مردم وارد کرد، در زمینه بورس رخ داد. خروج یکباره حقوقی‌ها و بانکی‌ها در نیمه تابستان سال گذشته باعث شد شاخص کل بازار سرمایه به یکباره سقوط بی‌سابقه‌ای داشته باشد و از این رو اغلب سرمایه‌گذاران در این بازار متحمل ضرر و زیان شدند. 

دولت سیزدهم در هر کدام از نظام‌های یاد شده اگر بخواهد اصلاحی ایجاد کند، نیازمند همراهی مردم است. این یعنی راهبرد مردمی‌سازی اقتصاد از مسیر جلب اعتماد مردمی نسبت به سیاست‌های اقتصادی می‌گذرد. 

مسلما یکی از اقداماتی که دولت سیزدهم باید انجام دهد‏، هدایت یارانه‌های پنهان به سمت یارانه‌های آشکار یا به عبارت دیگر نقدی‌سازی آنهاست. برای مثال به عقیده اکثر کارشناسان، فصل ارز 4200 تومانی به پایان رسیده و دولت سیزدهم باید با حذف این رانت ارزی که تا به حال هیچ نتیجه‌ای غیر از حیف و میل ارزی و افزایش قیمت کالاهای اساسی نداشته، به سمت هدفمند کردن این یارانه برود. البته با در نظر گرفتن این موضوع که از 8 میلیارد دلار ارز در نظر گرفته شده برای ارز ترجیحی سال 1400 تنها ۲ میلیارد آن برای نیمه دوم مانده الزام این کار دوچندان می‌شود.  این موضوع اگر با همراهی مردم نباشد، می‌تواند منجر به اتفاقات تلخی شود.

البته موضوع هدفمندی تنها مختص ارز ترجیحی نیست و اگر دولت سیزدهم بخواهد گام موثری در بازتوزیع ثروت بردارد باید قانون هدفمندی یارانه‌ها را که از سال 89 شروع شد ادامه دهد. 

در زمینه سالم‌سازی درآمدهای دولت، دولت باید رفته‌رفته سهم درآمدهای مالیاتی را افزایش دهد و مسلما مقصد دریافت این مالیات‌ها گروهی از مردم خواهند بود. اگر اقناع‌سازی درست در این زمینه نشده و الزامات آن برای آنها مطرح نشود، این سیاست هم محکوم به شکست خواهد بود. 

اساسا هیچ سیاست و اصلاح ساختاری اقتصادی قابلیت اجرایی شدن ندارد، مگر اینکه مردم با آن همراه باشند.

به زبان ساده، نه بدهی 1000 هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها و بانک مرکزی‌ به همراه اوراق فروخته شده، نه عقب‌ماندگی چندین ساله در تولید مسکن و نه حتی حیف‌و‌میل ارزی و قرار دادن کشور در آستانه بحران تامین ارز برای واردات کالاهای اساسی و... هیچ یک اصلی‌ترین میراث شومی نیستند که حسن روحانی برای سیدابراهیم رئیسی در اقتصاد به یادگار گذاشته؛ آنچه از تمام این موارد شوم‌تر است، بی‌اعتمادی فراگیر به سیاست‌های اقتصادی است. در اصل این میراث شوم، عمق زمین سوخته را برای رئیسی و دولت سیزدهم دوچندان و سیاست‌گذاری را برای آن دشوارتر می‌کند. 

 

* لزوم کنترل تورم و بازگشت ثبات

با توجه به موارد بیان شده، دولت سیزدهم پیش از هر اقدام اقتصادی باید سیاست‌هایی را دنبال کند که مردم پس از یک دهه طعم شیرین ثبات اقتصادی را بچشند و رفته‌رفته اعتماد از دست رفته آنها طی سال‌های اخیر دوباره احیا شود. در این مسیر، قیمت ارز پاشنه آشیل است. دولت سیزدهم در نخستین گام باید تمام تلاش خود در کاهش وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای دلاری و در گام بعدی همت خود را در راستای از بین بردن لنگر ارزی تورم در پیش گیرد. 

ارتباط با کشورهای هم‌راستای سیاسی، استفاده از ظرفیت قراردادهای چندجانبه و بهره‌گیری از ارزهای محلی اقداماتی است که باید در این راستا انجام شود.  هر میزان وابستگی اقتصاد ایران به دلار کاهش یابد، پاشنه آشیل قیمت ارز هم کمرنگ‌تر‌ می‌شود.

پایداری و همچنین سالم‌سازی درآمدهای دولت موضوعی است که از همین امروز باید در دستور کار دولتمردان قرار گیرد. در کنار قیمت ارز، دومین فاکتوری که برای ثبات اقتصادی و کنترل تورم دارای اهمیت است، مدیریت بانک‌های خصوصی در خلق نقدینگی است. به طور کلی دولت باید تمام متغیرهایی را که منجر به تورم می‌شود، برای ورود به دوران ثبات اقتصادی مدیریت کند.

فرصت‌های سیاست خارجی در دولت سیزدهم سبد دیپلماسی باید متنوع ‌شود 

بازگشت به منافع ملی

یونس مولایی‌: مراسم تحلیف ریاست‌‌جمهوری سیدابراهیم رئیسی بعدازظهر پنجشنبه گذشته برگزار شد تا دولت سیزدهم به طور رسمی فعالیت 4 ساله خود را آغاز کند. البته برنامه تحلیف متقارن بود با حادثه‌ای شاید بی‌ارتباط؛ مسابقه کشتی‌گیر ایرانی در فینال المپیک و توجه عمومی به این بازی تا جایی بود که می‌توان گفت حداقل نیمی از مردم ایران پای گیرنده‌های تلویزیون خود آه کشیدند و افسوس خوردند. افسوسی که البته صحنه کم‌نظیری را در همراهی و تشویق دسته‌جمعی ایرانیان در برابر قهرمانی خلق کرد که به توفیق نهایی یعنی کسب مدال طلای المپیک نرسیده بود. 

با این حال شاید تقارن شکست حسن یزدانی در آخرین بازی المپیک با تحلیف رئیس‌جمهور جدید چندان واجد نسبت و شباهتی نباشد اما اجازه دهید برخلاف آنچه به نظر می‌آید، میان این دو حادثه نسبتی حیاتی برقرار کنیم. 

آنچه در واکنش عمومی به این شکست بیش از همیشه به چشم آمد، واکنش تحسین‌آمیز ایرانیان خطاب به ورزشکاری بود که از رسیدن به انتظار مردم یعنی مدال طلا بازمانده بود. تقدیر عمومی از ورزشکاری در این موقعیت نشان از درکی والاتر در قیاس با عرف مسابقات ورزشی داشت.

 ورزشکاری که اخلاق، تعهد و کوشش خود را برای مردم یک کشور اثبات کرده بود، در زمان شکست به جای آنچه انتظار می‌رفت با بیشترین بازخورد مثبت از سوی مردم مواجه شد. چه‌بسا که اگر نتیجه بازی در ثانیه‌های پایانی تغییر نمی‌کرد و حسن یزدانی مدال طلا را دریافت می‌کرد به اندازه شکستش با تمجید هموطنان روبه‌رو نمی‌شد.

 علت چه بود؟ احتمالا مهم‌ترین علت آن بود که کشتی‌گیر ایرانی پیش از نتیجه نهایی، خود را برای مردم کشورش اثبات کرده بود و در لحظه‌ای که آن نتیجه حاصل نشد، تمام مردم همچون یک قهرمان از او تقدیر کردند. حالا ارتباط این ماجرا با آغاز به کار دولت سیزدهم چیست؟

اجازه بدهید این را کمی تفصیلی‌تر توضیح دهم. شرایط ایران 1400 نیاز به توضیح چندانی ندارد؛ کشوری قربانی ناکارآمدی و شرایطی که در سال‌های اخیر روز‌به‌روز سخت و دشوارتر شده و جامعه ایرانی را در موقعیت خاصی قرار داده است؛ مردمی که در مدتی اندک شاهد آب رفتن سفره‌های‌شان بوده‌اند، سایه بی‌دولتی را در لحظه لحظه زندگی روزمره‌شان مشاهده کرده‌اند و از وعده‌های مسؤولانی که روزی از «آنچنان رونق اقتصادی» ایجاد کردن سخن می‌گفتند و در نهایت بابت عدم وقوع قحطی به خود لوح تقدیر دادند، خسته شده‌اند. در چنین فضایی وظیفه خطیر دولت سیزدهم و شخص رئیس‌جمهور در عبور دادن کشور از وضعیت نامطلوب موجود همانند وظیفه یک کشتی‌گیر در بالاترین سطح رقابت‌های ورزشی سخت و دشوار به چشم می‌آید. در این مسیر یقینا هیچ چیز به اندازه همراه داشتن ملت نمی‌تواند به کمک دولت تازه نفس بیاید. 

پس بدیهی است رئیسی باید بخشی از اهتمام خود را بر همراه کردن توده مردم بویژه سرخوردگانی که امیدشان را در سال‌های اخیر از دست داده‌اند بگذارد و بیش از هر چیز به این اصل نگاه کند که در روزهای سخت پیش رو هیچ چیز همانند مردمی که قهرمان شکست‌خورده خود را اینچنین در دریای محبت خویش غرق می‌کنند، به کمک دولت نمی‌آید. 

تلاش برای کوتاه کردن فاصله دولت- ملت پس از تجربه حسن روحانی کاری بس دشوار است اما اثبات انگیزه خدمت و تلاش شبانه‌روزی می‌تواند رئیس‌جمهور را در موقعیتی که به شرح آن پرداختیم قرار دهد؛ چه از آن رو که فشار خارجی به کشورمان مستقیما با میزان همراهی مردم با دولت ارتباط دارد و چه از این جهت که اساسا هیچ‌گونه تحولی جز از مسیر همراه‌سازی مردم، امری دشوار و نامحتمل به نظر می‌آید. 

لزوم تقویت اعتبار دولت در دل جامعه البته مساله‌ای بود که پیش از این سال 97 هم از سوی رهبر حکیم انقلاب به دولت سابق یادآور شده بود و ایشان در جلسه با هیات دولت با یادآوری واکنش مردم به شکست تیم ‌ملی فوتبال در مسابقات جام‌جهانی گفته بودند: «بایستی تصویر دولت در چشم مردم تصویر یک گروه توانا و کارآمدی باشد که دارند تلاش می‌کنند.  حالا البته انسان تلاش که می‌کند همیشه موفق نمی‌شود، نفس اینکه دارند تلاش می‌کنند و کار می‌کنند برای مردم جذاب است. شما ملاحظه کردید ما در بازی فوتبال امسال در مقابل اسپانیا گل خوردیم اما همه، تیم ما را تأیید کردند... گفتم: «کارتان عالی بود». مردم هم آمدند در خیابان‌ها در حالی که گل خورده بودیم. چرا؟ چون خوب بازی کردند، چون همه دیدند که اینها در میدان تلاش کردند، عرق ریختند، ابتکار به خرج دادند، شجاعت به خرج دادند. دروازه‌بان با هوشمندی و فداکاری و سرعت عمل یک کاری کرد که کارستان بود. مردم وقتی این را از شما ببینند برای‌تان شعار می‌دهند، به نفع‌تان شعار می‌دهند، این باید احساس بشود. آدم ممکن است مشکل را هم یک جایی نتواند حل کند. همین قدر که بدانند وارد میدان هستید و دارید تلاش می‌کنید، روز و شب نمی‌شناسید، به مردم پیام اقتدار را می‌دهد. باید احساس بکنند دارد کار می‌شود».

حالا و پس از پایان تجربه 8 ساله روحانی و در موقعیتی که بیش از هر زمان دیگری می‌توان به تماشای شکاف میان دولت و ملت نشست، تقارن زمانی تحلیف رئیس دولت سیزدهم با مسابقه فینال کشتی می‌تواند درسی برای همه دولتمردان تازه‌نفسی باشد که فعالیت‌شان را آغاز خواهند کرد.