محمد محمدی: تئاتر را بسیاری کامل‌ترین هنرهای زیبا می‌دانند زیرا تئاتر در عین آنکه هنری مستقل است اما در برگیرنده تمام هنرهای دیگر چون ادبیات، موسیقی و هنرهای تجسمی است. از سوی دیگر نمایش با زندگی انسان پیوند خورده است. آنچه تئاتر نیاز دارد تنها فضایی خالی است تا تبلور احساسات و عقاید انسان‌ها در آن فضا رخ بنماید. 

شرایط تئاتر همیشه با فراز و نشیب‌های بسیاری مواجه بوده اما حدفاصل سال‌های 92 تا 1400 را باید دوران افول تئاتر نامید؛ هنری که اغلب هنرمندانش در ۲ انتخابات 92 و 96 جزو حامیان پر و پا قرص دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده و از هر تلاشی برای رأی آوردن دولت دریغ نکردند اما آنچه در این ۲ دولت اتفاق افتاد، نازل‌ترین و بدترین روزگار را برای تئاتر رقم زد. دوره ۸ ساله دولت تدبیر و امید در حالی به اتمام رسید که سالن‌های تئاتری تعطیل شدند و هنرمندانش در رنج شدید اقتصادی دوران کرونا قرار گرفتند، این در حالی بود که بزرگ‌ترین حامیان همین دولت نیز هنرمندان تئاتر بودند اما به نوعی غیرفرهنگی‌ترین و بی‌ربط‌ترین مدیران را در رأس نهاد اجرایی مربوط با این رشته قرار دادند و نتیجه و خروجی‌اش نیز امروز در اعتراضات اهالی تئاتر کاملا واضح و مشخص است. از حسین طاهری به ‌عنوان نخستین مدیر تئاتری دولت گرفته تا قادر آشنا هیچ ‌کدام نه‌تنها قدمی برای گسترش این هنر برنداشتند بلکه بیش ‌از پیش این هنر را به قهقرا بردند. اصطلاح تئاتر لاکچری محصول این دولت است؛ تئاترهایی که با بلیت‌های 100 و 200 هزار تومانی تنها میزبان مخاطبانی می‌شد که جزو قشر مرفه جامعه بودند؛ روزی نمایشی در مجلل‌ترین هتل کشور به روی صحنه رفت و روز دیگر نمایشی با بلیت 200 هزار تومانی در تالار وحدت اجرا شد. همه اینها بلاشک آثاری بودند که نه‌تنها هیچ سنخیتی با فرهنگ عامه مردم نداشتند، بلکه در اغلب موارد نیز علیه سیاست‌های کلی کشور ساخته‌ و پرداخته می‌شدند و صدالبته نیز با مجوزهای رسمی از وزارت ارشاد رنگ صحنه به خود می‌دیدند. تئاتر در دولت تدبیر و امید ابرازی شد برای فعالیت‌های سیاسی و تنها وعده‌ و وعید بود که از سوی مدیران مربوط بر زبان جاری می‌شد. در 8 سال گذشته هنرهای نمایشی کشور بدون تکمیل زیرساخت‌های لازم و تنها برای آمارها و بیلان‌های مدیریتی به چنان سیر صعودی رسانده شد که صدای مدیرانش را نیز درآورد. تنها کافی است بدانیم در شهر تهران با 140 اجرا  در هر شب کمتر از 10 نفر نیروی نظارتی وجود دارد و بودجه‌اش نیز به‌رغم ادعای دولتمردان و بازی با ارقامی چون 78، 84 و 120 میلیارد، چیزی کمتر از 20 میلیارد تومان بود. تئاتر در دولت یازدهم و دوازدهم به‌رغم ادعای شفافیت هرگز شفاف نبود و نشد و هیچ‌وقت به‌ صورت رسمی و مستمر آماری مبنی بر تعداد مخاطب یا میزان فروش اعلام نشد و هر چه بود اهتمام برخی سالن‌ها بود که به ‌هیچ‌ عنوان رسمیت نداشت. 

حال بعد از چنین سرگذشت اسفباری، دولت جدید تئاتر را در حالی تحویل می‌گیرد که بیشتر به یک زمین سوخته و یک جامعه نابود شده می‌ماند که سرپا کردنش عملا تا سال‌ها زمان خواهد برد و این محصول مدیریت دولت ژنرال‌هایی است که همواره در حوزه فرهنگ و هنر مدعی بوده و هستند. امروز تئاتر کشور به اذعان بسیاری از هنرمندان و کارشناسانش همچون جسمی بی‌جان است که باید روح مسیحایی به آن دمیده شود تا بلکه جانی تازه بگیرد؛ سیاست‌های غلط و اشتباه باید جبران شود، اعتماد ازدست‌رفته باید مجدد احیا شود، مطالبات و معوقات باید پرداخت شود، نسل‌سازی و کادر‌سازی باید در رأس امور قرار گیرد تا شاید شاهد اندک جان گرفتن و سرپا شدن این هنر باشیم. 

17 اردیبهشت‌ماه پس از گذشت یک ‌ماه از تعطیلی سالن‌ها، مرکز هنرهای نمایشی گزارش اول خود را از بررسی و پیگیری مشکلات اهالی تئاتر منتشر کرد؛ گزارشی که در آن به چند دغدغه هنرمندان اشاره شده اما پاسخ روشنی به آن داده نشده است. در این گزارش آمده که بخشی از حمایت‌های غیرمستقیم مانند ایجاد تسهیلات برای بیمه تامین اجتماعی هنرمندان توسط صندوق اعتباری هنر در حال پیگیری است و مؤسسات و گروه‌های نمایشی‌ای که اماکنی را از دستگاه‌های اجرایی اجاره کرده‌اند، اجاره‌شان بخشیده شده اما در این گزارش، وضعیت تماشاخانه‌های خصوصی همچنان نامشخص است. 

***