تصرف شتابان و متوالی ولسوالی‌ها و ولایت‌های افغانستان به دست گروه طالبان، وضعیتی بغرنج از سرنوشت جنگ داخلی این کشور و همچنین آینده نابسامانش بدون یک حکومت مرکزی قدرتمند و مسؤول به وجود آورده است. طی 5 روز گذشته 5 ولایت (استان) نیمروز، قندوز، جوزجان، سرپل و تخار توسط شورشیان طالبان سقوط کرده و در ولایت‌های هلمند و سمنگان نیز جنگ نفسگیر میان شبه‌نظامیان و نیروهای دولتی ادامه دارد. در جدیدترین تحولات میدانی افغانستان، طالبان مدعی شده ولسوالی‌ها (شهرستان‌ها)ی «چهاربرجک» در نیمروز و «آیبک» مرکز ولایت سمنگان را به تصرف خود درآورده است. «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان از پیوستن نیروهای سابقا وفادار به کابل در سمنگان به صفوف خود خبر داده است. طالبان همچنین مدعی شد شهر «حضرت سلطان» در سمنگان را نیز بار دیگر از نیروهای دولتی پس گرفته است. همچنین اخبار حاکی از حملات سنگین به شهر فراه در غرب افغانستان است. برخی منابع امنیتی نیز می‌گویند حمله به شهر تحت محاصره پلخمری در ولایت بغلان در شمال افغانستان دفع شده است. عرصه چنان بر دولت کابل تنگ شده که فرماندهان طالبان از همین حالا بدون توجه به گفت‌وگوهای صلح ۳ روزه در قطر، مشغول تصمیم‌گیری درباره آینده کابل، پایتخت کشور هستند. در چنین شرایطی، مقامات دولت مرکزی، مستاصل‌تر از هر زمان دیگر مجبور به اعتراف به ریشه‌های بحران فعلی شده‌اند. عضو دفتر محمد اشرف غنی در این میان درباره خیانت آمریکایی‌ها لب به سخن گشوده است.  «فاطمه مورچل» معاون سخنگوی ریاست‌جمهوری افغانستان در واکنش به اظهارات «زلمی خلیلزاد» نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان درباره شرایط کنونی این کشور گفت: «آمریکا و تو مذاکرات را منحرف کردید و در واقع به افغانستان خیانت کردید». خلیلزاد اخیرا در یک گفت‌وگوی تلویزیونی در واکنش به این پرسش که آیا در صورت سقوط کابل توسط طالبان، آمریکا مداخله خواهد کرد، با خودداری از پاسخ در این باره گفته بود: «اینها پرسش‌های انتزاعی است». مورچل با حمله به فرستاده واشنگتن می‌گوید این پرسش‌‎ها انتزاعی نیست. او با انتقاد از توافق صلح آمریکا با طالبان و به حاشیه راندن دولت در روند مذاکرات تصریح کرد: «شما مسؤول وضعیت کنونی افغانستان هستید». جالب اینکه اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان که در نخستین روزهای آغاز حملات طالبان در نهایت بی‌شرمی برای استمداد از دولت بایدن راهی واشنگتن شده بود نیز حالا لب به انتقاد از آمریکایی‌ها گشوده و اعطای امتیازات گسترده به طالبان در مذاکرات آمریکا و آزادی بیش از 5 هزار زندانی این گروه را یکی از عوامل قدرت‌گیری شورشیان برشمرده است. کاربران افغان فضای مجازی نیز با حملات گسترده خود به صفحات مقامات آمریکایی و انگلیسی در شبکه‌های اجتماعی، حرف دل خود را زده‌اند. کاربران افغان در توئیتر و فیسبوک خواستار توجه به وضعیت وخیم امنیتی افغانستان شده‌اند. گروهی از این کاربران آمریکا و متحدانش در جریان اشغال 20 ساله افغانستان را به خیانت علیه ملت افغان متهم می‌کنند و گروهی دیگر نیز با پیوستن به کارزاری انحرافی که مهره‌های مستقیم واشنگتن در کابل یعنی امرالله صالح، معاون اول رئیس‌جمهور و نادر نادری، عضو تیم مذاکراتی افغانستان به راه انداخته‌اند، خواهان تحریم پاکستان توسط آمریکا به عنوان حامی اصلی طالبان شده‌اند. از سوی دیگر شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به اتهاماتی که درباره حمایت و سازماندهی طالبان متوجه اسلام‌آباد شده است، به طور تلویحی آمریکایی‌ها و دیگر اشغالگران افغانستان طی ۲ دهه اخیر را مسؤول ساختار‌سازی نامناسب امنیتی در این کشور معرفی کرد. او با اشاره به منابع میلیاردی مصرف شده توسط کشورها بویژه آمریکا برای تقویت ارتش افغانستان گفت:«مساله حکومتداری و آب شدن نیروهای دفاعی ملی افغان باید مورد توجه قرار گیرد».

پاکستان: مرزمان را به روی آوارگان افغان باز نمی‌کنیم!

پاکستان با آنکه یکی از متهمان اصلی حمایت از گروه طالبان و برپایی جنگ داخلی در افغانستان محسوب می‌شود، به شکلی غیرمسؤولانه حاضر به پذیرش هزینه‌های دخالتش در همسایه شمالی نیست. «معید یوسف» مشاور امنیتی ملی عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان دیروز در نشستی با رسانه‌های خارجی در اسلام‌آباد، پایتخت این کشور اعلام کرد کشورش مرزهای خود را به روی سیل آوراگان و مهاجران افغان بویژه از ۲ ایالت جنوب غرب این کشور یعنی هلمند و نیمروز که به دست طالبان افتاده، باز نخواهد کرد. یوسف تاکید کرد در صورت مواجهه با موج پناهجویان افغان در مرزهای شمالی پاکستان، مردم ساکن مرز از این امر استقبال نخواهند کرد. از نظر او اقتصاد‌های بومی دیگر تحمل این وضعیت را ندارند. او همچنین به میزبانی کشورش از بیش از 3 میلیون پناهجوی افغان اشاره کرد و گفت وضعیت اقتصادی پاکستان دیگر اجازه پذیرش پناهجوی بیشتر را نمی‌دهد. البته مشاور امنیت ملی دولت اسلام‌آباد به این موضوع اشاره نکرد که سازمان‌های اطلاعاتی پاکستان و همین‌طور گروه تروریستی لشکر جنگوی، برای چندین دهه از همین مهاجران عمدتا پشتون افغان، به عنوان لشکری تروریستی برای دخالت در افغانستان و دیگر کشورهای منطقه بهره برده‌اند.  یوسف در پاسخ به این پرسش که کشورش برای طالبان «بهشت ایمن» است، گفت:«طالبان کنترل 70-50 درصد افغانستان را در دست دارد و نیازی به یک بهشت ایمن ندارد». او با بیان اینکه هند و سازمان‌های اطلاعاتی دیگر دشمن پاکستان مرتکب جنایت تروریستی می‌شوند، گفت:«دیگر نمی‌توانیم ساکت باشیم و یک گزارش جامع درباره حوادث تروریستی اخیر در کشورمان را منتشر خواهیم کرد». این مقام امنیتی پاکی در عین حال در صحبت‌های دیروز خود به نکاتی کلیدی در رابطه با وضعیت دستگاه‌های امنیتی همسایه شمالی خود اشاره کرد؛ از جمله اینکه ممکن است طی ۶ ماه آینده جنگ داخلی در افغانستان ادامه یابد و همچنین این موضوع که آمریکایی‌ها در سال‌های گذشته تنها 3 میلیارد دلار روی نیروهای امنیتی افغان سرمایه‌گذاری کرده بودند. در حالی که امروز طالبان به پیشروی خود بدون برخورد با مانع و مقابله ادامه می‌دهد. او همچنین تلویحا به عدم اراده جدی در ارتش و نیروهای نظامی افغانستان برای مقابله با طالبان اشاره کرد و کنایه زد در یک طرف سربازان مجهز و آموزش دیده و در طرف دیگر اسلحه، خمپاره و موشک وجود دارد.

آمریکا از ویتنام افغانی فرار می‌کند

رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا اعلامیه سفارت آمریکا در کابل برای خروج فوری شهروندان آمریکایی از افغانستان را «فرار آمریکا» از این کشور دانست. 

«کارل بیلدت» در توئیتی نوشت: «آمریکا در حال فرار است، این مانند تکرار سقوط سایگون (پایتخت ویتنام جنوبی) در سال 1975 است. سقوط سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی به ‌دست ارتش خلق ویتنام و جبهه آزادی ملی نشانه شکست آمریکا و جبهه ویتنام جنوبی، پایان جنگ ویتنام و آغاز دوره رسمی کمونیست شدن ویتنام بود». «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید نیز اواسط تیرماه پس از سخنرانی بایدن درباره افغانستان، بازگرداندن نظامیان آمریکایی به خانه را با توجیه «مأموریت ما در افغانستان موفقیت‌آمیز انجام شد» توصیف کرده بود.  وی با اعتراف به شکست آمریکا در افغانستان بدون استفاده از این واژه گفته بود: «این جنگی 20 ساله است که از طریق نظامی پیروزی به دست نیامده است. ادامه این جنگ از طریق نظامی هیچ سودی برای آمریکا ندارد». «کنستانتین سیوکوف» کارشناس ارشد مسائل نظامی از روسیه نیز چندی قبل تأکید کرده بود عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان بیانگر شکست واشنگتن در طولانی‌ترین جنگ این کشور است. 

آمریکا در افغانستان مرتکب جنایات جنگی شده است

 استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی افغانستانی در وبیناری با عنوان «بررسی 20 سال حقوق بشر و دموکراسی آمریکایی در افغانستان» اعلام کرد از نظر حضور نظامی، آمریکا تخلفات غیرقابل انکاری در زمینه حقوق بشر و جنایت جنگی ‌بویژه در حملات هوایی و کشتار غیرنظامیان داشته است. 

خانم «اکرم عارفی» با یادآوری سومین سالگرد شهادت دکتر «سیدمحمدعلی شاه موسوی گردیزی» زندانی بی‌گناه شماره 1154 در بازداشتگاه غیرقانونی و غیرانسانی گوانتاناموی آمریکا در دریای کارائیب به دست داعش، چهره غیرجنگی آمریکا در افغانستان را که مدعی توسعه و صلح است، مخدوش و دروغین خواند به طوری که هیچ‌یک از فعالیت‌ها، اهداف و پروژه‌های واشنگتن که دم از آنها زده بود نیز نهادینه نشد.  او تاکید کرد آمریکا نسبت به اهداف خود در افغانستان ناکام ماند؛ تا جایی که بعدا جو بایدن اعلام کرد درصدد ملت‌سازی در افغانستان نیست یا اینکه این کشور فعلا آماده ملت شدن نیست. 

به گزارش خبرگزاری آوا، عارفی خاطرنشان کرد: «آنگونه که مردم افغانستان انتظار داشتند ارزش‌های حقوق بشری نهادینه شود، همدیگرپذیری به صورت عمیق در لایه‌ها و گروه‌های مختلف گسترش پیدا کند، احترام به همدیگر و قانون‌پذیری مورد توجه قرار گیرد و فساد در کشور کاهش پیدا کند، متاسفانه این امور در کشور رخ نداد. مردم افغانستان در سایه حضور 20 ساله آمریکا در افغانستان از نگاه عمیق شدن اصلاحات و دگرگونی‌ها خیلی دستاورد خاصی نداشتند و آنچه رخ داد، در یک لایه بسیار سطحی اتفاق افتاد؛ از این جهت ارزش‌های حقوق بشری و مسأله همدیگرپذیری امروز بسیار متزلزل است».