کد خبر: 237064تاریخ: 1400/6/2 00:00
مروری بر جایگاه مسأله عدالت در هندسه فکری علامه حکیمی
اسلامشناس عدالتخواه
اشکان صدیق: علامه فقید استاد محمدرضا حکیمی از معدود اندیشمندان اسلامی بود که آثارش پیش و پس از انقلاب منشأ برکات بسیار بود و در بین نیروهای انقلابی مسلمان دست به دست میشد و الهامبخش اندیشهای و مبارزاتی بسیاری از انقلابیون بود. اسلام حکیمی را میشود همانگونه که خود بارها در آثارش ذکر کرده، بر ۲ ستون توحید و عدل استوار دانست. رهبر معظم انقلاب در پیامشان بر برجستگی عدالت اسلامی در هندسه فکری استاد حکیمی تاکید کردند و ایشان را «اسلامشناسی عدالتخواه» خطاب فرمودند. استاد حکیمی عدالت را یکی از مهمترین اهداف اجتماعی بعثت انبیا دانسته و در جلد سوم مجموعه کمنظیر الحیات مینویسد: «از مهمترین هدفهای اجتماعی - انسانی پیامبران (ص) و انگیزههای بعثت آنان و آوردن شرایع الهی، آن است که مردمان قسط و عدل را بر پای دارند «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ وَالمیزانَ لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ؛ ما پیامبران خویش را با آیات آشکار فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان فرود آوردیم، تا مردمان عدالت را بر پای دارند». پس شریعتهای الهی آمدهاند تا جامعهای بسازند انسانی که جز عدالت چیزی نشناسد و جز بر پایه قسط برپا نباشد. و این هدف بزرگ تنها با از میان بردن این دو امر صورتپذیر میشود: «استکبار اقتصادی» و «استضعاف اقتصادی» و سپس پدید آوردن یک نظام معیشتی متعادل». خداوند متعال در آیه هفتم سوره مبارکه حشر علت تقسیم اموال غنیمتی بین رسول و ذویالقربی و یتیمان و مساکین و در راه ماندگان را دست به دست نشدن این اموال در بین اغنیا و ثروتمندان بیان میکند. به عبارتی قرآن کریم به جامعه اسلامی هشدار میدهد نباید پول و ثروت در دست حلقهای خاص محصور شود و اموال و ثروتهای ممالک اسلامی به فقرا و نیازمندان نرسد، بلکه ثروتهای جامعه باید به طور عادلانه بین مردم بویژه مستضعفان تقسیم شود. استاد محمدرضا حکیمی در جای جای آثار خود بویژه کتاب الحیات به تشریح این مساله پرداخته و مینوسید: «چرخیدن عادلانه مال (و امکانات معیشتی) در جامعه، از مهمترین عوامل بنیادینی است که قوام و استحکام اجتماعی و اقتصادی و اخلاقی و فرهنگی و سیاسی و دفاعی را پدید میآورد و از این راه است که حضور دین در جامعه، آشکار میشود، زیرا که «العدل حیاه الأحکام»؛ با اقامه عدل است که احکام دین زنده میماند و مورد عمل قرار میگیرد».
علامه محمدرضا حکیمی تمام عمر خود را برای نشر عقاید ناب اسلامی صرف کرد و حاصل تمام عمر او اکنون همین آثار موجود از او است. امروز اگر عالمی پرهیزکار و عدالتاندیش را از دست دادیم، کتابهای متعدد و پربار او در دست ما است که میتواند تجلیگر تمام دغدغهها و اندیشههای او باشد.