ایران علاوه بر منابع طبیعی، از موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای برخوردار بوده و محل عبور کریدورهای شمال- جنوب و شرق- غرب است و همسایگی با ۱۵ کشور امکان مهمی برای تجارت در اختیارمان قرار داده است. در جهان امروز که همکاری‌های منطقه‌ای و یکپارچگی منطقه‌ای در دستور کار بسیاری از دولت‌ها قرار گرفته، بیش از پیش لازم است دولت سیزدهم سیاست تجارت با همسایگان را اولویت قرار دهد. 

تحریم‌های اقتصادی ظالمانه آمریکا علیه کشورمان که در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده است، می‌تواند فرصت مناسبی برای بسط مناسبات تجاری ایران با همسایگان خویش در منطقه، با هدف خنثی‌سازی تحریم‌ها باشد.  راهبرد خنثی‌سازی تحریم، در پی آن است با اتخاذ راهبرد‌ها و سیاست‌های گوناگون اساسا امکان تاثیر تحریم بر اقتصاد کشور را از طرف مقابل بگیرد. سیاست‌هایی از جمله: 1- پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه پولی 2- تهاتر کالایی 3- بهره‌گیری از جایگزین‌هایی برای ساز‌و‌کار‌های مالی‌ای نظیر سوئیفت، می‌تواند از جمله اقدامات برای خنثی‌سازی تحریم‌ها باشد، به شکلی که یا اساسا آمریکا توان اعمال تحریم را نداشته باشد (مانند استفاده از جایگزین‌هایی برای ساز‌و‌‌کار‌های مالی) یا اینکه گره خوردن منافع اقتصادی سایر کشور‌ها به اقتصاد ایران، به‌ گونه‌ای باشد که وضع تحریم‌ها علیه کشورمان، هزینه دوچندان برای آمریکا داشته باشد و با تحریم ایران، منافع سایر کشور‌ها نیز به خطر بیفتد. برای مثال یکی از روش‌های موثر بی‌اثر کردن تحریم‌ها، تهاتر کالاست که منجر به حذف دلار از مبادلات و کاهش هزینه تجارت به دلیل حذف سازوکار‌های انتقال ارز می‌شود. در اینگونه مبادلات ارزهای رایج میان کشور‌ها مانند دلار، برای تسویه مبادلات استفاده نمی‌شود و ارزش‌گذاری کالاها و خدمات مورد معامله از طریق برقراری تعادل قیمتی بین آنها انجام می‌شود. علاوه بر تهاتر کالایی، یکی دیگر از روش‌ها برای خنثی‌سازی تحریم ایجاد جایگزین برای ساز‌و‌کار‌های مالی جهانی‌ای مانند پیام‌رسان سوئیفت است. سوئیفت ابزاری برای انتقال پول و نقل‌و‌انتقالات مالی بین‌المللی میان کشورهاست. هر چند جز سوئیفت روش‌های دیگری برای انتقال ارز وجود دارد اما به دلیل سلطه سوئیفت، سایر روش‌ها چندان متداول نیست. در تجارت با کشور‌های منطقه‌ای نیز می‌توان از این روش‌ها بهره برد. برای مثال تجارت سوخت با لبنان که در روز‌های اخیر آغاز شده است، با کنار زدن ارز واسطه دلار، امکان تجارت میان ۲ کشور را فراهم کرده است. یا مثال دیگر، صادرات بنزین ایران به ونزوئلا بود که در آن ایران در برابر سوخت صادراتی خود، طلا دریافت می‌کرد. 

علاوه بر تجارت‌های دوجانبه، استفاده از ظرفیت سازمان‌ها و گروه‌های منطقه‌ای نیز فرصت مناسبی در اختیار ایران قرار می‌دهد. برای مثال، سازمان همکاری اقتصادی به لحاظ پتانسیل‌های اقتصادی و منابع غنی و سرشار مهم‌ترین سازمان همکاری در منطقه محسوب می‌شود که ایران نیز عضو آن است. بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای عضو نشان می‌دهد برای مثال بخش کشاورزی سهم عمده‌ای در تولید ناخالص داخلی و درآمدهای صادراتی آنها دارد و نسبت قابل توجهی از جمعیت فعال این کشورها در بخش کشاورزی اشتغال دارند. از این رو این بخش بویژه تجارت خارجی آن از اهمیت کلیدی برخوردار است و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین جهت و موقعیت کلی توسعه اقتصادی اعضا داشته باشد و ایران می‌تواند نقش خود را در این بخش پررنگ‌تر کند. به دلیل کم‌توجهی سال‌های اخیر به بازارهای تجاری منطقه‌ای ایران، ظرفیت کشور به تصرف دیگر رقبا درآمده و حضور اقتصادی ایران را با دشواری‌هایی رو‌به‌رو کرده است. با این حال با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر سپهر سیاسی و مدیریتی کشور و پرداختن به ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری ایران در منطقه فرصت‌های تازه درآمدی را می‌توان پیش‌بینی کرد.  ترکیه یکی از قدرت‌های اقتصادی منطقه، این سال‌ها توانسته با استفاده از ضعف ساختاری و مدیریت، همچنین کم‌توجهی نهاد‌های مسؤول، صادرات خود به 14 کشور همسایه ایران را افزایش دهد. مقایسه میزان صادرات ۲ کشور ایران و ترکیه به ۱۴ کشور همسایه نشان می‌دهد سال 2019 ایران در مجموع 22 میلیارد و ترکیه 27 میلیارد دلار صادرات داشته‌اند. این در حالی است که سال‌های گذشته نیز صادرات ایران به همسایگان خود کمتر از ترکیه بوده است.  از دیگر چالش‌های موجود در حوزه تجارت خارجی ایران کم‌تحرکی وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌ها در حوزه حمایت و بازار‌سازی برای تجار است، چرا که جنس وزارت امور خارجه ما امنیتی ـ سیاسی است در حالی ‌که باید این رویکرد اقتصادی و امنیتی- سیاسی باشد.  کم‌توجهی دولت‌های یازدهم و دوازدهم به افزایش سطح تجارت با کشورهای منطقه و همسایگان باعث شد جایگاه ایران به وسیله دیگر کشورها ربوده و بازگشت به بازار‌های از دست رفته با دشواری‌هایی روبه‌رو شود، از این رو حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی نباید فرصت را از دست بدهد و از روز روی کار آمدن دولتش باید از تمام ظرفیت وزرای خارجه و صنعت و معدن برای بهبود دیپلماسی اقتصادی بهره گیرد.