فرزانه دانایی: در سال 1972 پیر ترودو، نخستوزیر کانادا که از حزب لیبرال بود در انتخابات پارلمانی، اکثریت حزب خود را از دست داد و صاحب یک دولت در اقلیت شد. ۲ سال بعد او دوباره به سمت مردم بازگشت و از آنها درخواست کرد در انتخابات زودهنگام شرکت کرده و او را در تشکیل یک دولت اکثریت برای رسیدن به اهدافش یاری کنند. ۵۰ سال بعد پسر پیر ترودو، یعنی جاستین ترودو، نخستوزیر فعلی کانادا که از سال 2015 بر مسند قدرت است، سعی دارد راه و روش پدرش را برای دولت ضعیف و در اقلیت خود پیاده کند و روز پانزدهم آگوست سال جاری خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام در این کشور شد.
بزرگترین امیدواری جاستین ترودو این است که بتواند رکورد پدرش را که باقی ماندن در قدرت برای 15سال بود بشکند؛ حالا او بعد از 17 ماه دست به گریبان بودن با پاندمی کرونا، میخواهد پارلمان را منحل کند تا دولتی قدرتمند و در اکثریت تشکیل دهد.
جاستین ترودو با این حال به نظر میرسد اعتمادبهنفس بالایی دارد، زیرا بسیاری از تحلیلگران معتقدند شاید او با انحلال زودهنگام پارلمان باز هم نتواند اکثریت آرا را برای حزب لیبرال در پارلمان به دست بیاورد. در مقابل نظرسنجیها وضعیت بهتری را برای ترودو پیشبینی میکنند؛ بر اساس نظرسنجیها نیمی از کاناداییها فکر میکنند دولت ترودو عملکرد خوبی در مدیریت بحران کرونا داشته و تنها یکچهارم مردم فکر میکنند او مدیریت خوبی در این بحران نداشته است.
اگر چه در ابتدای بحران کرونا، کانادا همانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان نمیدانست دقیقا چه برخوردی باید با این ویروس داشته باشد اما در ادامه تلاشهای ترودو باعث شد در عرض چند ماه سرعت واکسیناسیون در این کشور افزایش پیدا کرده و به میزان خوبی برسد. بر اساس آمارها هماکنون ۷۰درصد جمعیت بالای 12 سال به صورت کامل واکسینه شدهاند و صندوق بینالمللی پول نیز انتظار دارد اقتصاد کانادا تا پایان سال جاری رشد 3/6 درصدی را تجربه کند که این میزان بالاتر از میانگین متوسط کشورهای ثروتمند است که چیزی حدود 6/5 درصد است.
برخی تحلیلگران هنوز نمیدانند دلیل اصلی ترودو برای برگزاری انتخابات زودهنگام چیست. او بارها اعلام کرده کشور در شرایط خاصی به سر میبرد و این زمان، مهمترین زمان تاریخ کانادا از سال 1954 میلادی است. با این حال مشخص نیست چرا این زمان برای ترودو و حزبش اینقدر مهم است، زیرا او هماکنون نیز تنها با جلب رضایت یک حزب دیگر در پارلمان میتواند همچنان به اجرای وعدههای خود و برنامههایش در کانادا بپردازد و فقط کافی است با حزب «دموکرات جدید» یا حزب جداییطلب کبک ائتلاف داشته باشد.
او تا هماکنون نیز به دلیل شرایط کرونایی، توانسته بسیاری از برنامههای خود را با ائتلاف با احزاب دیگر پیش ببرد؛ برای مثال کمک به تجار و همچنین کمکهای کرونایی به مردم که تقریبا به حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور رسید، توسط ائتلاف حزب لیبرال با سایر احزاب در پارلمان اجرایی شد.
نخستوزیر کانادا تاکنون از ۲ برنامه ویژه خود در صورتی که دوباره انتخاب شود پرده برداشته است. نخستین برنامه کمک مالی برای خانوادههایی است که خواهان دریافت بیمه کودکان هستند و دومین برنامه اجرایی کردن حذف گازهای گلخانهای تا سال 2050 میلادی در کاناداست. ترودو وعده داده است در صورتی که دوباره به عنوان نخستوزیر انتخاب شود یارانهها برای بخش توریسم را افزایش خواهد داد و سعی خواهد کرد اقتصاد کانادا را سبزتر از قبل کند البته نمایندگان پارلمان کانادا معتقدند این برنامهها را هماینک نیز میتواند اجرایی کند و به رأی بیشتر نیازی ندارد. رسانهها اعتقاد دارند دلیل اصلی ترودو برای برگزاری زودهنگام انتخابات این است که میداند اگر قرار باشد انتخابات در زمان اصلی خود یعنی سال 2023 انجام شود، او ممکن است محبوبیت و رای فعلی را نداشته باشد و رقابت برای او در سال 2023 بسیار سختتر از رقابت در شرایط فعلی است. کاناداییها هماینک نیز از دولت سراسر رسوایی ترودو ناراحت هستند اما اگر این دولت بخواهد وارد دهمین سال حضور خود در قدرت شود، ممکن است این ناراحتی بیشتر از پیش هم شده و منجر به رویگردانی مردم از حزب لیبرال شود.
مهمترین مسالهای که میتواند منجر به پیروزی او در انتخابات زودهنگام شود مخالفت محافظهکاران با واکسیناسیون اجباری است. این مساله باعث میشود لیبرالها شرایط بهتری برای رقابت با محافظهکاران در کانادا داشته باشند. این مساله نشان میدهد دولت کانادا نیز دقیقا با همان مشکلی روبهرو است که دولت فعلی بایدن در آمریکا با آن مواجه شده است و آن عدم تمایل مردم، بویژه محافظهکاران به استفاده از واکسن کرونا یا اجباری شدن آن در ادارات و سازمانها است.
با این حال به نظر میرسد ترودو دچار توهمی درباره ضعیف بودن محافظهکاران در کانادا نیز هست؛ بر اساس نظرسنجیها، بسیاری از رأیدهندگانی که معمولا به لیبرالها رای میدهند و همچنان در اکثریت قرار دارند، از اینکه محافظهکاران ببرند هراس دارند و معتقدند این اتفاق بسیار محتمل است. به همین دلیل آنها تمایل دارند به احزابی که بیشتر چپگرا باشند مانند حزب «دموکرات جدید» رای بدهند. این حزب هماینک حدود ۲۰ درصد آرای رأیدهندگان را دارد و اگر این میزان به ۲۳ درصد برسد نتیجه انتخابات بشدت متفاوت خواهد بود.
مساله دیگری که پیروزی ترودو در انتخابات زودهنگام را در هالهای از ابهام فرو میبرد، میزان مشارکت مردمی در انتخابات است. موج چهارم کرونا هماینک آمریکا و کانادا را درنوردیده و بر تمایل مردم برای حضور در انتخابات سایه افکنده است. بسیاری از طرفداران حزب لیبرال معتقدند این انتخابات نباید در شرایط کرونایی برگزار میشد و به همین دلیل قصدی برای شرکت در آن ندارند. بر همین اساس نظرسنجیها نشان میدهد رقابت در این انتخابات بسیار سختتر از انتخابات قبلی خواهد بود زیرا هر قدر مردم کمتر در انتخابات شرکت کنند احتمال رای آوردن حزب محافظهکار بیشتر خواهد شد. با این حال ترودو مسؤولیت برگزاری انتخابات و نتایج حاصل از آن را پذیرفته است و باید دید آیا میتواند مانند پدرش تاریخساز بوده و رکورد خود را به 15 سال نخستوزیری برساند یا باید در انتظار روی کار آمدن محافظهکاران در کانادا باشیم.