ارتش تروریست و اشغالگر آمریکا پس از 20 سال خاک افغانستان را ترک کرد، اگر چه برآوردهای اطلاعاتی حاکی از آن است که بازی مخرب واشنگتن در فلات پامیر به پایان نرسیده و لشکری از نیروهای امنیتی، مزدوران و تروریستها همچنان پنتاگون را در جنگی نیابتی در این منطقه نمایندگی میکنند.
در تصاویر ماهوارهای که دیروز ساعاتی پس از خروج آخرین هواپیمای حامل نظامیان و اتباع آمریکا از میدان هوایی بینالمللی حامد کرزی منتشر شد، لاشه خودروها و هواپیماهای رها شده آمریکاییها و متحدان غربیشان در این فرودگاه دیده میشود و نیروهای طالبان بلافاصله پس از خروج آنها وارد محوطه مزبور میشوند.
لحظاتی پیش از آن جو بایدن نیمهشب دوشنبه به وقت کابل پایان جنگ ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان را اعلام کرد و محمد نعیم، سخنگوی طالبان نیز در واکنش گفت: «آخرین سرباز آمریکایی فرودگاه کابل را ترک کرد. افغانستان به استقلال کامل دست یافت».
آخرین سرباز آمریکایی در واقع ژنرال دو ستاره کریستوفر دوناهو، فرمانده لشکر هوابرد ۸۲ بود که تصویرش در دوربینهای دید در شب ثبت شد(تصویر وسط).
تصاویر زنده شبکه الجزیره که فیلمبردارش سایه به سایه دنبال طالبها میرفت، نشان میداد به محض محو شدن صدای موتور آخرین هواپیمای لجستیکی پنتاگون در آسمان تاریک کابل، نیروهای طالبان خود را به ساختمان فرودگاه کابل رساندند و با حجم وسیعی از تخریب سازهها و تجهیزات و وسایل روبهرو شدند که از سالن تا انبارها و باند فرودگاه به چشم میخورد و نشانه عقدهگشایی آمریکاییهای شکستخورده در لحظه فرار بود.
تحقیر تمدن غرب آنجا بود که مسلحان طالبان با آن ظاهر بدویشان خطاب به دوربین الجزیره این رفتار غیرمتمدنانه آمریکاییها را تقبیح کردند. به گزارش تارنمای هیل، ارگان کنگره، ژنرال «کنت مککنزی» فرمانده سنتکام (فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا در خاورمیانه، آفریقای شمالی و آسیای مرکزی) در یک مصاحبه مطبوعاتی گفته است نظامیان آمریکایی پیش از خروج از افغانستان سامانه دفاع موشکی CRAM را نیز به دلیل دشواری انتقال آن به طور کامل نابود کردهاند. علاوه بر تخریب عجیب و غریب تجهیزات سالن فرودگاه از جمله شکستن شیشهها و صندلیها و وسایل الکترونیک، آمریکاییها ۷۰ نفربر ضد مین، ۲۷ خودروی زرهی هاموی و ۷۰ فروند انواع هواگرد را در فرودگاه کابل تخریب کرده و سپس از آن خارج شدند.
او گفت ارتش آمریکا پیش از خروج دهها هواپیما و خودروی زرهی را در فرودگاه کابل نابوده است. مککنزی مدعی شد عمده آنها از رده خارج بودند اما بعد حرف خود را نقض کرد و گفت: «به طور کامل فرودگاه را از کار نینداختیم. برخی تجهیزات را سالم نگه داشتیم تا فرودگاه دوباره در آینده به راه بیفتد و ما آماده کمک در این زمینه هستیم».
ظاهرا این صحنههای دلخراش برای سلطهگران آمریکایی که مصادف با ساعات بعدازظهر ساحل شرقی آمریکا پخش میشد، یک تماشاگر ویژه در فلوریدا داشته که از شدت تحقیر دچار حمله عصبی شده است. دونالد ترامپ، سلف جو بایدن و رئیسجمهور آمریکا تا همین زمستان پارسال، بیتوجه به بلایی که آمریکاییها بر سر تجهیزات خود آوردهاند، گفته اگر طالبان از تحویل تجهیزات 85 میلیارد دلاری جا مانده آمریکاییها خودداری کند، واشنگتن باید به زور نظامی متوسل شده یا مواضع طالبان را بمباران کند.
ترامپ در آخرین ماههای سکونتش در کاخ سفید نیز وقتی با مصوبه پارلمان عراق مبنی بر لزوم ترک نیروهای اشغالگر آمریکایی از این کشور مواجه شده بود، در یک واکنش عصبی دیگر گفته بود: «اگر ما پایگاههایمان در عراق را ترک کنیم، عراقیها باید هزینههای سنگینی را که کردهایم تا سنت آخر بدهند».
حالا مطمئنا تماشای صحنههای دلخراش فرار آمریکاییها از فرودگاه کابل، این حس ناراحتکننده را در او و بسیاری دیگر از یانکیها به وجود آورده که بزودی باید شاهد صحنههایی مشابه در بغداد و عینالاسد و موصل هم باشند.
روزنامه دیلیمیل در تحلیلی، صحنههای فرار آمریکاییها از میدان افغانستان را تصاویری تکاندهنده از شکست غرب خواند که به طرزی باورنکردنی در افکار عمومی جهانی نقش خواهد بست. چند روز جلوتر یک نشریه انگلیسی دیگر روی جلد معروفش که همزمان در ایالات متحده هم زیرچاپ رفت، کارتونی از عمو سام، نماد امپریالیسم آمریکایی منتشر کرد که با پرت کردن نشان کلانتری خود در جهان، به ما پشت کرده و میرود که در غروب آفتاب گم شود. نشریات معتبر بسیاری هم این رویداد را نشانه پایان امپراتوری جهانی آمریکا دانستند؛ حتی جروزالمپست، در اردوی اسرائیل، مترسک آمریکا در خاورمیانه.
از نگاه دیلیمیل هم شکست عمو سام در افغانستان، شکست سیاست خارجی غرب به رهبری آمریکا با ابعادی تاریخی است. آمریکاییها و متحدانشان در ناتو، بویژه انگلیس به زعم نویسنده این روزنامه پس از ۲۰ سال، بیش از ۲ تریلیون دلار سرمایهگذاری، کشته شدن ۴۷۵ نیروی انگلیسی و بیش از ۲ هزار نظامی آمریکایی و صدها نفر از ملیتهای دیگر، با مجهزترین و آموزشدیدهترین نیروهایی که جهان مدرن داشت از عقبماندهترین کشور جهان توسط طالبان پابرهنه رانده شدند.
آمریکاییها پس از 20 سال کشت و کشتار و شکنجه مردم افغانستان به اسم مبارزه با تروریسم، این هفته سرزمینی را ترک کردند که همانند ۲ دهه پیش دچار هرجومرج است و تروریستهای داعش، همین چند روز پیش نیروهای آمریکایی را با یکی از خونینترین حملات کابل بدرقه کردند.
برخی غربیها بر این باورند ائتلاف آمریکایی باید تا زمان رسیدن به اهدافش در افغانستان در این کشور باقی میماند، نه تا تاریخ مشخص شده اما واقعیت این است که دنیای مدرن، اگر نگوییم با جنگهای ابدی، حداقل با مداخلات همیشگی مخالف است.
در مقابل رفتار عجولانه جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در این فرار بزرگ نمایانگر این حقیقت جاودانه بود که با همه شعارهای دهانپرکن درباره دموکراسی و حقوق بشر، هیچ موضوعی برای آمریکاییها آنچنان خاص نیست که به خاطر آن منافع خود را به خطر بیندازند.
البته کاخ سفید و طالبان پس از لحظه وداع، تعارفات جالبی هم داشتند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه ساعاتی پس از خروج آخرین سربازان آمریکایی از افغانستان گفت ایالات متحده اگر طالبان به تعهدات خود پایبند باشد، با آنها همکاری خواهد کرد. او افزود: «طالبان مشروعیت و حمایت بینالمللی میخواهد. پیام ما این است که برای کسب مشروعیت و حمایت، باید شایستگی آن حاصل شود».
اما قاطعترین واکنشها به فرار آمریکا را از سمت پکن و مسکو شاهد بودیم. چه این یک شکست ناگزیر برای امپراتوری آمریکا بوده باشد یا طبق توجیه تحلیلگران نزدیک به دموکراتها، شکستی کنترل شده و خودخواسته برای انتقال از فاز دخالت عمیق در مناطق جهان به فاز دخالت محدود، در هر حال چینیها و روسها با لذت و دقت فراوان، صحنههای هزیمت رقیب غربی را تماشا کردند؛ ممکن است روسها کمی هم دچار نوستالژی تلخ شکست در پایان مداخله ۱۹۸۰ در افغانستان شده باشند اما چینیها کاملا خندان بودند. آنها ترجیح میدادند یک سایگون دیگر را به یاد آمریکاییها بیاورند.
از شکست آمریکاییها از ویت کنگها در پایین پای چینیها در ویتنام تا امروز 46 سال میگذرد و اژدهای زرد در تمام این سالها به طور مشهور با صبر و دیدگاه طولانیمدت سقوط تدریجی آمریکا را دنبال کرده است. آنها خروج آمریکا را به عنوان تاییدی بر عدم وجود صبر استراتژیک میدانند؛ یعنی آمریکاییها مجبورند در حالی که کارشان را تمام نکردهاند بروند.
وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین، این فرصت طلایی برای تحقیر رقیب را از دست نداد و دیروز پایان حضور ۲۰ ساله نظامیان آمریکا در افغانستان را آغاز فصل جدیدی برای این کشور دانست و وقتی گفت «افغانستان موفق شده است همه اشغالگریهای نظامی را پشت سر بگذارد»، طعنهاش را هم به واشنگتن زد.
چین پس از به قدرت رسیدن طالبان سفارت خود در کابل را باز نگه داشته است. پکن همچنین به مذاکرات خود با گروه طالبان ادامه میدهد اما اعلام کرده است برای به رسمیت شناختن حکومت جدید افغانستان منتظر تشکیل دولت جدید و ارزیابی ترکیب آن میماند.
حمله طالبان به پنجشیر
نیروهای طالبان در آستانه اعلام تشکیل دولت جدید در افغانستان و همزمان با پایان ضربالاجل خروج نظامیان اشغالگر آمریکا و ناتو از این کشور، برخلاف قول قبلی به دره راهبردی پنجشیر در 120 کیلومتری شمال شرق کابل حمله کردند. به گزارش فارس، برخی رسانهها به نقل از منابع نزدیک به احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت در پنجشیر گزارش دادهاند حملات طالبها به این منطقه کوهستانی که آخرین ولایت (استان) تسخیر نشده توسط این گروه است، دفع شده است. این در حالی است که سرکردگان طالب از همان زمان سقوط کابل، نیروهایی برای محاصره دره پنجشیر گسیل کرده بودند اما در عین حال گفته بودند قصد تصرف این منطقه مهم را با جنگ ندارند و ترجیح میدهند مساله را با گفتوگو حل کنند، نکتهای که احمد مسعود، پسر اسطوره شهید مقاومت افغانستان و رهبر نیروهای موسوم به مقاومت ملی در پنجشیر نیز بر آن تاکید داشت، هر چند شرط او برای صلح، گفتوگو با طالبان در روند تشکیل شورای حکومتی جدید افغانستان بود. در این فاصله در ۲ مرحله، نخست ریشسفیدهای پنجشیر در کابل با شورای فرماندهی طالبان دیدار کردند و سپس هفته گذشته نیز دیداری میان برخی فرماندهان نیروهای مقاومت ملی و سرکردگان طالب برقرار شد. از همان زمان سقوط کابل، تعدادی از شخصیتها و نیروهای دولتی پیشین در قالب مخالفان طالبان در دره پنجشیر- دژ تسخیرناپذیر 4 دهه گذشته افغانستان - جمع شدند و پرچم سابق ائتلاف شمال- در جهاد علیه اشغالگری شوروی و سلطه 3 دهه پیش طالبان- را برای جبهه مقاومت ملی برگزیدند؛ از جمله امرالله ولی، مشاور امنیتی رئیسجمهور فراری محمد اشرفغنی و برخی فرماندهان ارشد ارتش فروپاشیده این کشور. به گزارش طلوعنیوز، نیروهای طالبان دوشنبه بر خلاف ادعاهای خود از چند جهت حمله به پنجشیر را آغاز کردند که نیروهای مقاومت که گفته میشود به 10 هزار تن بالغ میشوند، این حمله را دفع کردند و هم اکنون درگیریها به صورت پراکنده در برخی نقاط ادامه دارد. یک عضو جبهه مقاومت ملی در ولایت پنجشیر گفته است طالبان دوشنبه شب سعی داشته از غرب دهانه دره پنجشیر وارد آن شود که این حمله توسط نیروهای مردمی پس زده شد. به گفته «فهیم دشتی»، در جریان این درگیریهای دستکم 8 نیروی طالبان کشته و چند تن دیگر از آنان زخمی شدند. احمد مسعود گفته بود اگر دولت فراگیر همهشمول در افغانستان بر سر کار بیاید، حاضر است از خون پدرش - که 20 سال پیش توسط تروریستهای القاعده ترور شد- بگذرد. مسعود در تازهترین اظهارات خود نیز به نشریه فارینپالیسی گفته بود اگر طالبان دولتی فراگیر ایجاد و آزادی و برابری شهروندان را تأمین کند، حاضر است فعالیتهای خود علیه این گروه را متوقف کرده و از سیاست کنار برود؛ در غیر این صورت به مبارزه و مقاومت تا رسیدن به عدالت، برابری و آزادی ادامه خواهد داد.