کد خبر: 237485تاریخ: 1400/6/13 00:00
مداحان ایرانی، عزاداران عراقی
هموطنان حسینی
گزارش «وطن‌امروز» درباره مداحی این شب‌های محمود کریمی
سیدمجید بنی‌فاطمه و میثم مطیعی در حسینیه داوود العاشور بصره
عباس اسماعیل‌گل: سال گذشته در برنامه‌ای به مناسبت اربعین حسینی در یکی از کشورهای منطقه، تصویر پس‌زمینه سن مراسم توجهم را جلب کرد. جمله محوری آن تصویر این بود: «نحن امه الامام الحسین»
گزاره‌ای که ما آن را اینطور می‌شناسیم و شنیده‌ایم: «ما ملت امام حسینیم».
شهید سلیمانی که به عنوان سردار مکتب و محور مقاومت شناخته می‌شود، الهام‌بخش بسیاری از حرکت‌های عاشورایی در منطقه شده است. وقتی ایشان این گزاره را مطرح می‌کند که ما ملت امام حسینیم، بسیاری از علاقه‌مندان به محور مقاومت از کشورهای مختلف، خود را بخشی از این ملت می‌دانند. اینگونه است که «نحن امه الامام الحسین» برای آنان معنادار می‌شود. صحبت‌های حاج محمود کریمی در آخرین شب هیات حسینیه داودالعاشور بصره، در جمع عزاداران عراقی، تاکیدی بر همین مساله بود. در این روزهایی که تلاش دشمنان برای کمرنگ کردن ارتباط عمیق میان مردم ایران و عراق است، این حرکت ارزشمند است.
این اتفاق جنبه هنری نیز به خود گرفت و در اشعاری که از سوی حاج‌محمود کریمی خوانده شد، برجسته شد، بویژه وقتی به این بندها رسید: عراق و ایران، سوریا و لبنان، یمن و بحرین، کل کل کل نحن مله الحسین.
فضایی که مداحی‌های امسال در بصره به عنوان اتفاقی شاخص و تاثیرگذار رقم زد، نتایج خود را در پیوند میان ملت ایران و عراق نشان می‌دهد. این پیوندهای فرهنگی و انسانی و عقیدتی در اربعین است که امنیت طولانی‌مدت در منطقه را تضمین می‌کند. این رویکرد، هم در میدان و هم در دیپلماسی می‌تواند حافظ مصالح کشورهای منطقه باشد؛ دیپلماسی‌ای که از تکیه بر نیروهای ملی و عقیدتی نشأت گرفته و با پشتیبانی ایشان قوت می‌گیرد. در ادامه حضور مداحان ایرانی در هیات عزاداری در بصره بخصوص مراسم شب‌های اخیر در حسینیه داودالعاشور بصره با مداحی محمود کریمی، سیدمجید بنی‌فاطمه و میثم مطیعی را از جهات مختلف بررسی کرده‌ایم.
***
یوسف ارجونی، رئیس سازمان بسیج مداحان در گفت‌وگویی کوتاه با «وطن‌امروز» به تشریح نظرات خود درباره حضور مداحان سرشناس در بصره عراق پرداخت.
* یکی از مظاهر فرهنگی این اتفاق خود عزاداری است؛ شکل عزاداری، نوع نوحه‌خوانی و... همچنین نزدیک شدن مادحین ایرانی به فضای عراق و کاری که مداحان عراقی بالعکس انجام می‌دهند. مثلاً مداحی از عراق خطاب به ایرانی‌ها می‌گوید شما فرزندان امام رضا هستید و برای ما به خاطر این ویژگی محترم‌اید و دوست‌تان داریم. این شکل از پیوند خوردن اشعار و نوحه‌ها چه اثر مناسکی دارد؟
قطعا خود اشعار و نوحه‌ها باعث وحدت بین ۲ جامعه، ملت و دولت‌ها می‌شود. ملت ایران هم علاقه بسیاری به مداحی به زبان عربی دارند، ضمن اینکه به دلیل روابط عمیق دینی و مذهبی که بین ۲ ملت ایران و عراق وجود دارد، خود این هم باعث شده مردم نسبت به زبان ۲ کشور علاقه و انس داشته باشند. این فضاهای نوحه‌خوانی که ایجاد شده است، بویژه اشعاری که در نوحه‌ها خوانده می‌شود، این انگیزه را ایجاد می‌کند که در مناسبات دیگر نیز این ۲ ملت را با هم همراه کند.
* ممکن است شبیه این اتفاق با حضور مداحانی که کمتر نام‌آشنا هستند طی سال‌های قبل اتفاق افتاده باشد ولی چه می‌شود که امسال این مراسم با حضور مداحان سرشناس انجام می‌شود و این چنین مورد استقبال قرار می‌گیرد.
یکی از ظرفیت‌هایی که در حوزه ستایشگری وجود دارد بحث مادحین نخبه، سرشناس و اثرگذار است. به نسبتی که مداحان سرشناس، نوحه و کلام‌شان اثرگذار است، به همان نسبت هم این اثرگذاری در سایر کشورها وجود دارد و به همین دلیل امسال با این استقبال خوب این مراسم برگزار شد که دلیل اصلی آن می‌تواند تاثیرگذاری همین مداحان نخبه و سرشناس و عمق نفوذ کلام آنها باشد.
* چه فرصت‌هایی در دل این نوع از عزاداری‌ها نهفته است. منظور بیشتر فرصت‌های فرهنگی است؛ حتی در خود نوحه‌خوانی، مثل سبک و چیزهای دیگر.
فرصت‌هایی که می‌تواند در دل این عزاداری‌ها وجود داشته باشد- که حالا مخصوصا تکیه بر حوزه‌های فرهنگی هست- بحث آداب و رسوم، باورها و اعتقادات دینی است که هم حضور مردم مومن و متدین ایران اسلامی در کشور عراق و در اماکن مقدسه و بالعکس حضور مردم عراق در شهرهای مذهبی ایران را شامل می‌شود. از سویی موضوع ترویج فرهنگ دفاع از حریم اهلبیت، فرهنگ مواسات و همدلی است که برگزاری آیین‌های مذهبی یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند تلفیقی از همه اینها باشد. بحث پیاده‌روی عظیم اربعین حسینی واقعا یکی از دستاوردهای مهمی است که در این چند سال به فضل الهی به دست آمده و برپایی مجدد آن خواسته ۲ ملت بزرگ ایران و عراق است که البته باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام شود.
* این عزاداری چگونه به اربعین پیوند می‌خورد؟
در راستای پیوند عزاداری در بصره به اربعین می‌شود از حرکتی که امروز انجام شده الگو گرفت؛ حرکتی فرهنگی و زیربنایی که زمینه‌های دیگری را برای حضور در مناسبت‌های دیگر کشور عراق ایجاد می‌کند.
***
قدرت‌نمایی شیعیان در اربعین
محمود کریمی، مداح اهلبیت(ع) در آخرین شب عزاداری حسینیه داوود العاشور بصره عراق با حضور مداحان ایرانی با اشاره به اینکه امام خمینی(ره) می‌فرماید ملیت ما اسلام است، گفت: اگر به اینجا (عراق) آمدیم، انگار به خانه خودمان آمده‌ایم. اختلاف بین ایرانی‌ها و عراقی‌ها، اختلاف میان امام رضا(ع) و امام حسین(ع) است. دشمنان به دنبال همین هستند. به گزارش «وطن‌امروز»، محمود کریمی طی سخنانی ضمن قدردانی از تلاش مسؤولان این هیأت اظهار داشت: از تمام عزاداران خواستارم در این چند شب اگر اشتباه و بدخلقی‌ای از ما دیدند، حلال کنند.
وی با اشاره به اینکه امام خمینی(ره) می‌فرماید ملیت ما اسلام است، تصریح کرد: اگر به اینجا آمدیم، انگار به خانه خودمان آمدیم. اختلاف بین ایرانی‌ها و عراقی‌ها، اختلاف میان امام رضا(ع) و امام حسین(ع) است. دشمنان به دنبال همین هستند. همه عالم شاهد است که قدرت شیعه امیرالمومنین(ع) در اربعین دیده می‌شود. کریمی با بیان اینکه من شما را بسیار دوست دارم، افزود: چه کسی می‌تواند یکی را از جای دیگری بیاورد تا با یک زبان مشترک بخواند و همه هم بفهمند؟ این عشق به امام حسین(ع) است. امام حسین(ع) ما را دور هم جمع می‌کند. امام رضا(ع) هم می‌فرماید دور امام حسین(ع) جمع شوید.
این مداح اهلبیت(ع) گفت: هیأت شما، هیأتی شاخص در عراق است. تصاویرش را همه می‌بینند. جوان‌هایی را اینجا می‌بینم که مثل ابر بهار گریه می‌کنند. روز قیامت اگر حضرت زهرا(ع) بپرسند شما چه کاره هستید، نمی‌توان گفت من روضه‌خوان هستم، مگر اینکه روضه بخوانید. یعنی اگر زمانی که روی منبر روضه خوانده می‌شود، شما هم با او همراهی کنید تا نام شما هم به عنوان روضه‌خوان نوشته شود.
وی گفت: یک عالمی در مکاشفه امام حسین(ع) را زیارت کرد و از ایشان پرسید چه کسی از همه بهتر شما را صدا می‌زند؟ امام حسین(ع) فرمود پیرزنی است که در فلان روستا در سماوه، عصرها کنار برکه می‌آید. او غروب کنار آن برکه آمد. دید پیرزنی آمد که عقل کاملی هم نداشت، با چوبی در دست آمد و کنار آب نشست. او چوب را داخل آمد می‌زد و می‌گفت: حبیبی یا حسین.
کریمی با طرح یک سوال گفت: حضرت زهرا(س) زیر دِین امیرالمومنین(ع) ماند؟ ابدا! سوال کرد آیا مرا حلال کردی؟ چطور ممکن است زیر دین ما بماند؟ جواب همه گریه‌های‌تان را حضرت زهرا(س) خواهد داد.
این مداح اهلبیت(ع) همچنین در این مراسم نوحه‌ای با موضوع محور مقاومت خواند و عراق، ایران، سوریه، یمن و بحرین را ملت امام حسین(ع) معرفی کرد.