گروه اقتصادی: موضوع رگولاتوری رمزارزها قریب به 5 سال است تبدیل به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال شده، بویژه اینکه پس از افزایش قیمت بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها، رمزارز بستری برای سرمایه‌گذاران ایرانی شد و طبق گزارش مجلس شورای اسلامی روزانه هزار میلیارد تومان در این بازار ایران تبادل مالی می‌شود.  به گزارش «وطن‌‌امروز»، دیروز رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس، گزارش نظارتی کمیسیون متبوع خود را درباره وضعیت رمزارزها در کشور قرائت کرد که حاکی از نکات بسیار تکان‌دهنده‌ای بود؛ نکاتی که نشان از بی‌اطلاعی کامل فضای عمومی کشور از آنچه در پشت سیستم‌های کامپیوتری تریدها انجام می‌شود می‌دهد. 

 

* ارزکاوی سالانه 1/1 میلیارد دلاری در ایران

غلامرضا مرحبا در بخش ابتدایی یافته‌های کمیسیون اقتصادی گفت: ارزش کل بازار رمزارز دنیا 350 میلیارد 5/1 تریلیون دلار با گردش روزانه 53150 میلیارد دلار تخمین ‌زده می‌شود که بیت‌کوین به تنهایی 57 درصد این بازار را به خود اختصاص داده است. میزان استخراج سالانه رمزارزها در دنیا 15 میلیارد دلار و در ایران 1/1 میلیارد دلار (در شرایط غیررسمی فعلی) برآورد می‌شود. 

در حال حاضر از 324 هزار بیت‌کوین استخراجی سالانه دنیا 19500 بیت‌کوین به صورت غیررسمی در ایران استخراج می‌شود. 

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه نحوه مواجهه با پدیده رمزارزها را در چند حوزه دسته‌بندی کرد.

 

* رمزارزها فرصتی برای عبور از تحریم‌

 در حوزه استفاده از رمز‌ارزها برای تبادلات خارجی به نظر می‌رسد به واسطه امکانی که رمزارز در کاهش اثر تحریم‌ها - به واسطه دشوارتر بودن رصد مبادلات آنها - ایجاد می‌کند، نمی‌توان نسبت به استفاده از این ظرفیت بی‌تفاوت و بی‌برنامه بود. قاعدتا با محاسبه مخاطرات از دست رفتن سرمایه به دلایل مختلف و مقایسه آن با شرایط مبادلات غیررسمی کشور در دنیا که مخاطرات مشابهی دارد، استفاده از شیوه‌های گوناگون جلوگیری از رصد مبادلات مالی کشور منطقی و ضروری به نظر می‌رسد که استفاده از رمزارزها در این راستا، به عنوان مسیر جایگزین معاملات تهاتری یا تسهیل‌کننده این نوع معاملات قابل تعریف است. در این حوزه، فارغ از بحث استخراج رمز‌ارزها، می‌توان ما‌به‌ازای صادرات کشور به کشورهای مختلف، رمز‌ارز دریافت و در قبال واردات نیز همان رمز‌ارزها را پرداخت کرد. 

 

* بیت‌کوین به جای نفت!

 در حوزه استخراج رمز‌ارزهای موجود (و از جمله بیت‌کوین)، مزیت مذکور می‌تواند به صورت تبدیل منابع انرژی فسیلی کشور یا سایر منابع طبیعی همچون جریان آب و باد و انرژی هسته‌ای به برق و سپس استخراج رمز‌ارز با استفاده از برق تولیدی تعریف شود. به ‌واقع در صورت محدود شدن صادرات انرژی فسیلی و برق کشور، مسیری برای تبدیل آن به رمز‌ارز و استفاده از آن برای واردات ضروری در کشور تعریف می‌شود. البته باید خروج ارز برای خرید دستگاه‌ها و تجهیزات ماینینگ را نیز مدنظر قرار داد. 

 

* بهره‌گیری از رمز‌ارز ملی در پیام‌رسان‌های داخلی

 طراحی رمز‌ارزهای ملی یا چندجانبه، شاید یکی از مهم‌ترین و مغفول‌ترین بخش‌های بحث رمز‌ارزها باشد که هرچند تلاش‌هایی برای آن انجام شده است اما ظاهرا بازخوردهای منفی زیادی مبنی بر اثربخش نبودن این اقدام وجود دارد. به نظر می‌رسد اتفاقا همین جاست که همچون توجه به ظرفیت‌های داخلی در ایجاد شبکه ملی اطلاعات، پیام‌رسان‌های داخلی و ماهواره داخلی، باید اهتمام جدی سیاست‌گذاران و مدیران کشور به کار گرفته شود تا بتواند به جای بازی در بستری مبهم و طراحی شده، خود ایجادکننده قواعد بازی و اعمال حاکمیت باشد. بزرگ‌ترین نقطه مقاومت و مخالفت بسیاری از فعالان این بازار نیز همین جاست که باید درباره آن گفت‌وگوها و بررسی‌های عمیق‌تری شود. 

 

* لزوم ساماندهی بسترهای تبادل رمز‌ارز

 حوزه تبادل رمز‌ارز، بویژه ایجاد بسترهای تبادل رمز‌ارز در داخل کشور، مهم‌ترین و پرچالش‌‌ترین حوزه بحث در زمینه رمز‌ارزهاست که نیازمند بررسی دقیق و آینده‌نگری عمیق است. تبدیل این تهدید به فرصت و بررسی دقیق‌تر جنبه‌های مثبت موضوع تبادل رمز‌ارز، در کنار ریسک‌های آن و همچنین بررسی دقیق آثار اقتصاد کلانی تبادل رمز‌ارز در کشور توسط عموم مردم، از الزامات این حوزه است. 

 

* تبعات رسمیت‌بخشی رمزارزها

البته یکی از دغدغه‌های اساسی، تبعات رسمیت یافتن رمز‌ارز در تبادلات داخلی است، چرا که اولا استفاده از رمز‌ارز در مبادلات داخلی موجب تضعیف حکمرانی ریال و کاهش اقتدار بانک مرکزی خواهد شد، ثانیا رسمیت یافتن آن باعث اقبال عمومی به استفاده از آن می‌شود، در حالی که حوزه رمز‌ارز به‌ دلیل ویژگی‌های غیرقابل کنترلی آن می‌تواند زمینه‌ساز خسارت شود. 

از فرصت‌ها و چالش‌ها و ظرفیت‌ها و نیازهای ساماندهی صنعت استخراج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- یکی از چالش‌های مطرح شده در زمستان سال جاری، کمبود برق در فصل زمستان بود که موضوعی جدید در سال‌های اخیر و پس از توسعه صنعت برق بود. 

2- این صنعت تا حد زیادی متکی به فناوری بوده، لذا دارای دوره عمر کوتاهی است، همچنین سرعت تغییر تکنولوژی و استهلاک بالا از دیگر مشکلات است. 

3- یکی از ساز‌و‌کارهای موثر در رونق صنعت رمز‌ارز، ایجاد ارتباط این صنعت با تولیدکنندگان برق و همچنین ایجاد شفافیت درآمدی آن است. 

4- وزارت نیرو غالبا در انجام تعهدات مالی خود نسبت به نیروگاه‌داران دچار تاخیر‌های طولانی‌مدت شده و این امر موجب بروز مشکلات مالی شدید برای سرمایه‌گذاران خصوصی بخش نیروگاهی شده است که با رفع ممنوعیت‌های موجود می‌تواند به صنعت برق ما نیز کمک کند. 

5- عدم اجرای ماده 50 قانون برنامه ششم در 3 سال گذشته (توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر به 5 درصد ظرفیت تولید برق کشور) موجب تحمیل خسارت 1400 هزار میلیارد ریالی به اقتصاد ملی شده است. 

 

***

    حمایت از استخراج رمزارز   و ساماندهی ایجاد، تولید و بازار مبادلات داخلی رمزارز     

کمیسیون اقتصادی مجلس اما در پایان گزارش نظارتی خود پیشنهاد تصویب قانون «حمایت از استخراج رمز‌ارز و ساماندهی ایجاد، تولید (استخراج) و بازار مبادلات داخلی رمزارز» را با 4 ماده ارائه کرد که اصلی‌ترین مواد آن عبارتند از: تکلیف دولت در ساماندهی استخراج‌کنندگان رمز ‌ارز و بازار مبادلات داخلی، ممنوعیت به کارگیری رمز‌ارزها به غیر از رمز‌ارز ملی به عنوان ابزار پرداخت، تکلیف سازمان بورس به طراحی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مربوط به رمز‌ارزها، هدفگذاری سهم کشور از میزان استخراج و تملک رمز‌ارزها تا 10 سال آینده و ایجاد بستری برای تهیه انرژی استخراج‌کنندگان رمز‌ارز از بورس انرژی.

واحدهای استخراج رمزارز مکلفند در صورت تامین برق و گاز از طریق دولت و درخواست دولت، برق و گاز مصرفی را با رمزارز تولید شده تهاتر کنند. نرخ ارز تهاتری مورد نظر برای رمزارزها بر اساس بالاترین نرخ تهیه شده برای بانک مرکزی در بازه زمانی 3 ماهه مشخص می‌شود. 

واحدهای استخراج رمزارز می‌توانند با اخذ مجوز از وزارت نیرو و با ظرفیت مورد نیاز نسبت به احداث یا مشارکت در نیروگاه برق اقدام و برق تولیدی مازاد بر مصرف خود را به وزارت نیرو با رعایت ضوابط ابلاغی و با رعایت بند «ت» ماده ۴۸ قانون برنامه 5 ساله ششم یا متقاضیان داخلی و خارجی بفروشند.