گروه سیاسی: «دوشنبه» مقصد نخستین سفر خارجی رئیس‌جمهور کشورمان خواهد بود؛ سفری که هرچند به دعوت همتای تاجیک وی انجام می‌شود اما حضور در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای و نشانه‌های عضویت دائم کشورمان در این سازمان، نشان از آغاز یک مسیر جدید برای ایران در همکاری با کشورهای شرقی و ائتلاف‌های اقتصادی جدید خواهد داشت. 

به گزارش «وطن‌امروز»، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی روز پنجشنبه در نخستین سفر خارجی خود در جایگاه ریاست‌جمهوری، به دعوت رسمی «امامعلی رحمان» همتای تاجیک خود برای شرکت و سخنرانی در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به این کشور سفر می‌کند. رئیس‌جمهور در این سفر علاوه بر شرکت در اجلاس، دیدارهای دوجانبه‌ای نیز با سران و روسای هیات‌های حاضر در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای خواهد داشت. رئیس‌جمهور را در این سفر هیات بلندپایه‌ای از مقامات سیاسی و اقتصادی کشورمان همراهی می‌کنند. رئیسی همچنین پس از اجلاس شانگهای، به دعوت رسمی رئیس‌جمهور تاجیکستان، دیدار دوجانبه‌ای نیز با سران این کشور خواهد داشت. پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه تاجیکستان در همین زمینه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: به دعوت رسمی امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۱ سفری رسمی به جمهوری تاجیکستان خواهد داشت. در این بیانیه همچنین آمده است: روسای‌جمهور ۲ کشور طی این سفر دیداری ویژه داشته و با مشارکت هیات رسمی ۲ کشور، درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات مذاکره خواهند کرد. وزارت امور خارجه تاجیکستان افزود: در پایان این دیدار، قرار است ۲ طرف بیانیه مشترکی در زمینه روابط دوجانبه و بسته‌ای از اسناد جدید همکاری را امضا کنند. 

 

* آغاز عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای

تلاش برای تبدیل عضویت ناظر ایران به عضویت دائم در سازمان همکاری‌ شانگهای یکی از راهبردهای سیاست خارجی کشورمان در یک دهه گذشته بوده است؛ مساله‌ای که از سویی مواهب و آورده‌های اقتصادی زیادی برای ایران خواهد داشت و از سوی دیگر در شرایطی که غرب بیشترین فشار و تحریم اقتصادی را به کشورمان تحمیل کرده است، می‌تواند به‌مثابه رویکردی عملی برای تقویت مبادلات اقتصادی با قدرت‌های شرقی در مواجهه با تحریم‌های آمریکا به حساب ‌آید. 

زمزمه عضویت دائم ایران در این سازمان پس از 16سال عضویت ناظر، در ماه‌های گذشته از سوی تعدادی از مقامات ایرانی و خارجی مطرح شده بود؛ مساله‌ای که البته یکبار دیگر در سال 2016 نیز مطرح شده و در نهایت با توجه به رای مخالف تاجیکستان ناکام مانده بود. با این حال به نظر می‌رسد همه چیز برای پیوستن کامل ایران به سازمان همکاری شانگهای آماده شده است. بر این اساس با موافقت مسکو و پکن مبنی بر پذیرش کامل عضویت ایران، ماه گذشته در جلسه گذشته شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای (SCO) که در شهر دوشنبه تاجیکستان برگزار ‌شد، نماینده‌ هیأت روسیه با بیان اینکه توسعه اتحاد سازمان همکاری شانگهای ارتباط مستقیم با چشم‌انداز گسترش آن دارد، گفت: مسکو خواستار تایید پیشنهاد ایران برای عضویت در این سازمان است. سراج‌الدین مهرالدین، وزیر خارجه تاجیکستان که کشورش پیش از این مخالف عضویت ایران بود نیز به طور رسمی در یک نشست مطبوعاتی تاکید کرد این جمهوری نظر خود را تغییر داده و در صورت اتفاق نظر اعضا، موافق عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای است. 

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی اواخر مرداد در یک پیام توئیتری اظهار داشت طی گفت‌و‌گویی با نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه، ضمن بررسی موضوعات امنیتی دوجانبه، موضوع عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای نیز مطرح شد. وی همچنین در توئیت خود اعلام کرد: «موانع سیاسی برای عضویت ایران در پیمان شانگهای برداشته شده و با طی تشریفات فنی عضویت ایران نهایی خواهد شد».

 

* تقویت تعاملات با شرق؛ ابتکار دولت سیزدهم

عضویت دائم ایران در سازمان همکاری‌ شانگهای و سفر رئیسی به تاجیکستان را می‌توان نخستین گام جدی دولت سیزدهم برای ترمیم رویه سیاست خارجی پس از 8 سال ریاست‌جمهوری حسن روحانی دانست. تقویت ارتباطات و تعامل با شرق و عضویت در پیمان‌های همکاری، یکی از ماموریت‌های رئیسی در عرصه سیاست خارجی به حساب می‌آید؛ مساله‌ای که رد آن را می‌توان در تعامل محسوس چین در رشد میزان صادرات واکسن به کشورمان در هفته‌های اخیز نیز مشاهده کرد. اواخر مرداد بود که سیدابراهیم رئیسی در گفت‌وگوی تلفنی «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین با بیان اینکه تصمیم جمهوری اسلامی ایران بر توسعه و تحکیم روابط راهبردی با چین است، گفته بود: ارتقای سطح همکاری‌ها و گسترش روابط با چین، اولویت دولت ایران در عرصه سیاست خارجی است. رئیس‌جمهور چین نیز در این گفت‌وگو با استقبال از مشارکت طرف ایرانی در ابتکار «یک کمربند- یک راه»، از آمادگی پکن برای تقویت همکاری با تهران در این زمینه خبر داده بود. 

***