صادق مفاخری: قدرت اقتصادی و نقش تولید ملی در پیشرفت و توسعه جوامع، از اهمیت ویژهای برخوردار است. اهمیت این مؤلفه برای ایران که از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون مورد حملات سخت و نرم نظام سلطه قرار داشته است، دوچندان است. در طول سالهای اخیر با اتکا به توان داخل توانستهایم در برخی صنایع به نقطه مطلوبی از توسعه دست یابیم که یکی از این صنایع، صنعت «لوازم خانگی» است اما اخیرا زمزمههای تهاتر لوازم خانگی کرهای با پولهای بلوکه ایران و گمانهزنیهایی از ورود محصولات شرکت بوش به کشور مطرح شده است.
کشورها و حکومتهای مختلف در سراسر دنیا سیاستها و تصمیمات بسیاری را برای حمایت از تولید ملی و فراهم کردن زمینههای تولید داخلی در نظر گرفتهاند و شاهدیم تنظیم قوانین و مقررات تولید و صادرات و واردات در کانون توجه سیاستمداران جهانی و کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه جا گرفته است. برای مثال در آمریکا برخی سازمانهای دولتی فدرال، ایالتی و محلی، تنها از تجهیزات داخلی باید خرید کنند. علاوه بر این، خرید تولیدات کشورهایی که دسترسی به تجهیزات و خدمات ایالات متحده ندارند، ممنوع است. نامگذاری سالهای اخیر توسط رهبر حکیم انقلاب نشاندهنده اهتمام ویژه ایشان به اقتصاد مقاومتی و رونق تولید ملی است. همچنین سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی که توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد، شامل فهرستی از الزامات و ویژگیهای مختلف مانند بهبود شاخصهای کلان اقتصادی، ایجاد تحرک و پویایی در اقتصاد کشور، تکیه بر ظرفیتهای داخلی، مردممحوری، کاهش وابستگی به نفت و فسادستیزی است.
۲ دهه است از اهمیت تولید ملی و اقتصاد مقاومتی سخن گفته میشود اما این موضوع در عمل مورد توجه چندانی قرار نگرفته است و واردات بیرویه کالاهایی که امکان تولید محصولات مشابه آنها در داخل به دست جوانان و تولیدکنندگان کشورمان وجود دارد، گواهی بر این ماجراست.
همواره تولیدکنندگان و سرمایهگذاران داخلی از قوانین متعدد و دست و پاگیر فضای کسبوکار و همچنین واردات کالاهایی که مشابه با کیفیت داخلی دارند، آن هم با ارز دولتی که امکان رقابت در بازار را از بین برده است، گلایهمندند. بدیهی است با استمرار وضع موجود و عدم کسب تجربه از شرایط گذشته و همچنین عدم تدوین استراتژی توسعه اقتصادی، صنعتی، کشاورزی و نظایر آن، شاهد اتلاف منابع در شرایط سخت تحریمها خواهیم بود.
پس از سالها مبارزه در میدان جنگهای رو در رو و کسب پیروزیهای بسیار چشمگیر، گویا میدان مبارزه تغییر کرده و پروژه جنگ اقتصادی کلید خورده است. با خروج آمریکا از برجام در 18 اردیبهشت 97 و به تبع آن خروج شرکتها و سرمایهگذاران خارجی از کشور، تبعات عدم توجه به اقتصاد مقاومتی بار دیگر در التهاب بازارها و فشار آن بر زندگی مردم نمایان شد.
به عنوان مثال در حوزه تولید لوازم خانگی، ایران تجربهای بسیار طولانی دارد اما در ۲ دهه گذشته با عدم توجه کافی به این بخش و واردات بیرویه از برندهای کرهای، امکان رقابت از تولیدکننده داخلی گرفته شد و کارخانههای ایرانی در روزهایی که بیش از 70 درصد بازار این محصولات در انحصار رقبای کرهای بود، شرایط سختی را سپری کردند اما پس از خروج آمریکا از برجام و به تبع آن کاهش واردات لوازم خانگی از کرهجنوبی، بار دیگر این صنعت جانی دوباره گرفت به طوری که در حال حاضر محصولات تولیدی این کارخانجات امکان رقابت با نمونههای مشابه خارجی را دارند و صادرات این کالاها و جلب اعتماد مشتریان، گواهی بر این ماجراست.
از مهمترین مسؤولیتهای دستگاههای مربوط دولتی میتوان به قانونگذاری در راستای حمایت از تولیدات داخلی و مدیریت واردات و تنظیم تعرفههای وضعشده و همچنین نظارت بر اجرای این قوانین اشاره کرد. البته در سالهای گذشته قوانینی در این راستا تصویب شد اما این قوانین در مرحله عمل به دلیل نبود سازوکار اجرایی و نبود نظارت بر اجرا ناموفق بوده است.
لازم به ذکر است در کنار قوانین و نظارتهای مسؤولان و دستاندرکاران، مردم نیز نقش اساسی در حمایت از کالای ایرانی و رونق تولید ملی دارند و بسیاری از مسائلی که با آن روبهرو هستیم، با حمایت مردم قابل حل است. با فرهنگسازیهایی که در سالهای گذشته انجام گرفته و همچنین افزایش کیفیت محصولات تولید ملی، شاهد آن بودهایم که در بسیاری از کالاها و محصولات، مردم عزیز کشورمان به نمونههای داخلی اعتماد کردهاند.
در صورت کسب تجربه از تصمیمات گذشته، حمایت و اعتماد به تولیدکنندگان داخلی و فرهنگسازی درباره خرید کالای ایرانی، میتوانیم در سالهای آینده شاهد رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال برای جوانان کشورمان باشیم.