معاوضه ۲ تبعه کانادایی با مدیر هوآوی
دولت کانادا در مقابل درخواست چین تسلیم شد و مدیر مالی شرکت هوآوی را با ۲ تبعه کانادایی دارای محکومیتهای سنگین در چین معاوضه کرد. جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا روز جمعه گفت: «12 دقیقه قبل مایکل کووریک و مایکل اسپاور - ۲ شهروند این کشور که برای بیش از 1000 روز در چین زندانی بودند- حریم هوایی چین را ترک کرده و درحال بازگشت به خانه هستند». اندکی پس از این صحبتها، رسانهها خبر دادند پلیس ونکوور، منگ وانژو، مدیر ارشد مالی شرکت هوآوی و دختر بنیانگذار این غول دیجیتالی و مخابراتی چینی را که به درخواست آمریکا بازداشت کرده بود آزاد کرده و او به چین بازگشته است. بدین ترتیب خانم منگ به آمریکاییها استرداد نشد. از زمان ریاستجمهوری ترامپ و پس از روی کار آمدن بایدن، سیاست خارجی آمریکا به مهار چین و استفاده از هر روشی برای کنترل قدرت گرفتن هر چه بیشتر این کشور متمرکز شده است.
کووریک و اسپاور، ۲ تبعه کانادایی دسامبر 2018 در چین بازداشت شده و حتی اولی به اعدام محکوم شده بود. کانادا معتقد است این بازداشتها عمدی بوده و تنها مدت کوتاهی پس از دستگیری مدیر ارشد هوآوی انجام شده است. در مقابل پکن اصرار دارد که بازداشت این ۲ نفر ارتباطی به پرونده هوآوی نداشته اما به نظر میرسد تصمیم ابتدایی کانادا در بازداشت یکی از مدیران ارشد هوآوی آن هم به درخواست آمریکا جرقه این تنش را زده بود.
***
نشست آمریکا، هند، استرالیا و ژاپن علیه چین
در ادامه تحرکات ضدچینی واشنگتن، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در کاخ سفید با نخستوزیران هند، استرالیا و ژاپن نشستی چهارجانبه برگزار کرد. طبق گزارشها، نشست مشترک روز جمعه رئیسجمهور آمریکا با نخستوزیران هند، استرالیا و ژاپن در کاخ سفید با صدور بیانیه مشترکی به کار خود پایان داد. نشست این چهار کشور به کوآد (Quad) موسوم شده است. هر چند در بیانیه مشترک جو بایدن، نارندرا مودی، اسکات موریسون و یوشیهیده سوگا اشاره صریحی به چین نشده است اما از نظر کارشناسان مسائل بینالملل و رسانههای معتبر، این نشست چهارجانبه یک نشست سراسر ضدچینی است. در بخشی از بیانیه مشترک سران آمریکا، هند، استرالیا و ژاپن آمده است: «ما تصدیق میکنیم که آینده مشترک ما در هند و اقیانوس آرام نوشته میشود و تلاشهای خود را مضاعف میکنیم تا اطمینان حاصل شود که کوآد (Quad) نیروی صلح، ثبات، امنیت و رفاه منطقهای است». آنها با اشاره به تنشها و اختلافها در دریاهای جنوبی و شرقی چین، میان چین و برخی کشورهای منطقه اعلام کردند: «در این راستا، ما همچنان به پایبندی به قوانین بینالمللی بویژه آنچه در کنوانسیون سازمان ملل در حقوق دریا منعکس شده است، میپردازیم تا به چالشهای مربوط به نظم مبتنی بر قوانین دریایی از جمله در دریاهای شرقی و جنوبی چین بپردازیم. ما حمایت خود را از کشورهای کوچک جزیرهای بویژه آنهایی که در اقیانوس آرام هستند، تقویت میکنیم». سران کشورهای آمریکا، هند، استرالیا و ژاپن در بخش دیگری از این بیانیه به تنشها در شبهجزیره کره اشاره و خواستههای خودشان را از کرهشمالی مطرح کردند. در واکنش به این بیانیه مقامهای دولت چین بشدت از نشست چهارجانبه آمریکا، هند، استرالیا و ژاپن انتقاد کردند و در رد مواضع ضدچینی آن اعلام کردند که این نشست محکوم به شکست است.
***
اعتراف علیاف به استفاده از پهپادهای اسرائیلی
الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان در گفتوگو با تارنمای دفاع ملی روسیه درباره جنگ قرهباغ با اشاره به وقایع جنگ 44 روزه این کشور با ارمنستان اظهار داشت: ما هزینه زیادی را صرف نوسازی ارتش و تسلیحاتمان کردیم و از سال 2010 این اقدامات را آغاز کردیم. وی با اشاره به خرید پهپادهای اسرائیلی و ترکیهای طی یک دهه گذشته و نقششان در پیروزی جمهوری آذربایجان در مقابل ارمنستان گفت: تا زمان جنگ دوم قرهباغ، هواپیماهای بدون سرنشین در هیچ جایی در چنین مقیاسی و با چنین کارآمدیای استفاده نشده بودند. ما خرید پهپادها را، بیش از 10 سال پیش، آغاز کردیم و تسلیحاتی از اسرائیل خریدیم و در جنگ سال 2016 آنها را به کار گرفتیم که منجر به غافلگیری طرف ارمنی شد. علیاف گفت: ما پهپادهای «هاروپ» و «مهاجم آسمان» را از اسرائیل خریدیم و به کار گرفتیم. این تسلیحات هم شناسایی بودند و هم تهاجمی. البته اکنون مخفیکردن این موضوع فایدهای ندارد و برای همگان روشن شده که جمهوری آذربایجان از چه تسلیحاتی استفاده کرده است. رئیسجمهور آذربایجان ادامه داد: در آن زمان مجتمع نظامی- صنعتی ترکیه هنوز تولید پهپادها را آغاز نکرده بود اما به محض اینکه این اتفاق افتاد، ما نخستین خریداران خارجی پهپاد Bayraktar TB2 شدیم که ۲ منظوره (هم شناسایی و هم تهاجمی) بود. این پهپادها در طول جنگ 44 روزه دائما در هوا بودند.
***
رمزگشایی نامه بشار اسد به مخالف سیاسی اردوغان
هفته گذشته روزنامههای ترکیه از این موضوع خبر دادند که بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، نامهای برای کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه فرستاده که در واقع رهبر بزرگترین حزب مخالف اردوغان است. بشار اسد، رئیسجمهور سوریه در این نامه از کمال قلیچدار اوغلو دعوت کرده تا به دمشق برود و درباره مسائل مختلف مرتبط با سوریه از جمله روابط آنکارا- دمشق و وضعیت آوارگان سوری گفتوگو کنند. دعوت رئیسجمهور سوریه از رهبر بزرگترین حزب مخالف اردوغان، اقدام مهمی است که قطعا نگرانی حزب عدالت و توسعه را به دنبال دارد، چرا که این روزها سیاستهای ترکیه درباره سوریه، به چالش کشیده شده و برخی تحلیلگران ترکیه معتقدند که ادلب به خاطر تصمیمات غلط تیم اردوغان، به یک افغانستان کوچک تبدیل شده و میتواند خطرات جدیدی برای ترکیه و منطقه به وجود بیاورد.