اذعان وزیر سابق خارجه به بیاطلاعی از محتوای توافق هستهای و درستی استدلالهای منتقدان * ظریف: مذاکرهکننده ما به من اطلاع نداده بود در برجام کلمه «تعلیق» گنجانده شده است
گروه سیاسی: محمدجواد ظریف 6 سال پس از انعقاد برجام به یکی دیگر از اشتباهات فاحش خود اعتراف کرد تا بار دیگر مشخص شود چطور منافع ملی ایران در دولت روحانی در جریان مذاکرات و توافق هستهای قربانی سادهاندیشی تیم مذاکرهکننده ایرانی به ریاست ظریف شده است.
به گزارش «وطنامروز»، وزیر امور خارجه دولتهای یازدهم و دوازدهم چهارشنبهشب طی اظهاراتی در شبکه اجتماعی کلابهاوس گفت: من در مجلس گفتم در برجام کلمه «تعلیق» وجود ندارد. اشتباه از من بود. 4 بار کلمه «تعلیق» در برجام وجود دارد ولی مذاکرهکننده ما به من اطلاع نداده بود.
ظریف در این گفتوگو درباره سوالی درباره کلمه ساسپند گفت: من در مجلس گفتم کلمه ساسپنشن نیست و این اشتباه از من بود. علتش هم این بود که ما دستورالعمل داده بودیم به همه دوستانی که داشتند درباره ضمائم برجام مذاکره میکردند که از برخی عبارات استفاده نشود. در لحظات آخر یک ضمیمه برجام داشت مذاکره میشد. نماینده اروپا گفته بود ما تحریمهای ایران را برمیداریم، لغو میکنیم یا همان لیفت میکنیم اما تصمیمات اتحادیه اروپایی را که شامل چیزهای دیگری هم هست نمیتوانیم لیفت کنیم تا زمانی که کل تحریمها برداشته شود، یعنی مثلا تحریمهای نظامی و تحریمهای دیگری که بر اساس قطعنامه شورای امنیت که تا 5 سال یا 8 سال بعد هم بود، لذا ما اینها را ساسپند میکنیم و بعدا لیفت میکنیم. اینجا بود که به آمریکا هم ربطی نداشت. 4 بار یا 3 بار در ضمیمه کلمه ساسپند در ضمیمه آمده بود و مذاکرهکننده ما به من اطلاع نداده بود.
ظریف تلاش میکند ابروی برجام را درست کند اما در کوشش آخر خود به نظر میرسد چشم آن را هم کور کرده است. وی در حالی پس از چند سال درباره مساله تعلیق در برجام دست به اعتراف میزند که سال گذشته حتی در مصاحبه تصویری خود با پایگاه خبری انتخاب تعداد کلمه تعلیق به کار رفته در برجام را 2 بار ذکر کرده بود. حالا رئیس دستگاه دیپلماسی دولت روحانی 6 سال پس از انعقاد برجام نیز مطمئن نیست Suspension در برجام 3 بار آمده یا 4 بار!
با این وجود ظریف اصرار دارد موضوع تعلیق را فاقد اهمیت دانسته و اینطور توصیف کند که در گوشهای از ضمیمه برجام گنجانده شده است. این تنها اشتباه تیم مذاکرهکننده هستهای نبوده است، پیشتر هم عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ظریف در کمیسیون امنیت ملی مجلس درج عبارت E3 (۳ کشور اروپایی؛ انگلیس، فرانسه و آلمان) به جای EU (اتحادیه اروپایی) را غلط تایپی دانسته بود.
اینجا شاید باید به اظهارات «وندی شرمن» مذاکرهکننده ارشد آمریکایی در برجام در فروردین 96 در اندیشکده وودرو ویلسون در حضور «کاترین اشتون» مسؤول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپایی رجوع کرد؛ جایی که معاون سیاسی فعلی وزارت خارجه آمریکا درباره برجام با تمسخر میگوید زبان اهمیت دارد! اظهاراتی که حالا اعتبار بیشتری به خود میگیرد!
مذاکرهکننده ارشد آمریکا درباره توافق هستهای اینگونه میگوید: پس به این ترتیب ایران توافق کرد تمام کارهای فنی لازم را برای اطمینان دادن به اینکه تمام مسیرهای تامین مواد شکافتپذیر در این کشور مسدود شده و هیچ زنجیره مخفیانهای هم برای تامین مواد شکافتپذیر در این کشور قابل شکلگیری نباشد به انجام برساند و 1+5 و اتحادیه اروپایی توافق کردند تحریمهای هستهای را موقتا متوقف کنند. Lift لغتی است که در زبان انگلیسی به معنی «معلق نگاه داشتن یا موقتا متوقف کردن» است اما طرف ایرانی Lift را به معنی «پایان دادن و خاتمه دادن» ترجمه میکرد و به همین دلیل هم ما از این لغت استفاده کردیم- یکی از کارهایی که شخص در دیپلماسی انجام میدهد این است که توجه کند زبان اهمیت دارد - و خود این معلق نگه داشتن فقط شامل تحریمهای هستهای و نه تحریمهای مربوط به مقابله با تروریسم یا تحریمهای مربوط به نقض حقوق بشر یا تحریمهای مربوط به اشاعه یا انتقال تسلیحات میشود.
ظریف سال گذشته در گفتوگویی در واکنش به اینکه او برجام را نخوانده است، سند افتخار نگارش برجام را به نام خود زد و اظهار کرد انشای برجام کار من بوده است و بروید از آمریکاییها بپرسید. در واقع اما یکی از ایرادات بنیادین توافقی که ظریف به قول خودش نگاشت، متن پرابهام و تفسیرپذیر حقوقی بود و سازوکار حل اختلاف بیسابقه در تاریخ معاهدات حقوق موسوم به «مکانیزم ماشه» که طرف آمریکایی را در اجرا نکردن همان تعهدات اندک و پر اما و اگر خود در برجام- در دولت اوباما- ترغیب و در نهایت ایالات متحده را وسوسه کرد- در دولت ترامپ- توافق را پاره کند، با اطمینان به اینکه اگر ایران از خروج آمریکا شکایت کند، در نتیجه فعال شدن بند 37 برجام، تمام تحریمها و قطعنامههایی که دولت روحانی از لغو آنها گفته بود، بازمیگردد. این هشدارها را فقط منتقدانی که بعدها صحت نظرات آنها روشن شد به زبان نیاوردند؛ علیاکبر صالحی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی شهریور ۹۵ در گفتوگو با شبکه المنار گفت: «اگر ما وقتی برجام را تنظیم میکردیم دقت بیشتری میکردیم، این فرصت برای آمریکا پیش نمیآمد که از این قابل تفسیر بودن سوءاستفاده کند».
ظریف در یکی دیگر از اعترافات به اشتباهات خود 28 آذر 95 در کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره موضوع نقض برجام با تمدید تحریم آیسا توسط دولت اوباما گفت: بر اساس توافقی که با آقای کری کردیم و من الان دارم عرض میکنم، بیرون نمیگویم ولی خدمت شما میگویم، من اشتباه کردم، بر اساس یک توافقی که کردیم ما استراتژی خودمان را کنار گذاشتیم و بر مبنای آن توافق آمدیم آن را اعلام کردیم که تبدیل شد به موضع جمهوری اسلامی. من این را میپذیرم، من اشتباه کردم. عرض کنم به خدمتتان ولی ما این کار را کردیم. ظریف ادامه میدهد: ما بر اساس صحبتی که با آقای کری کردیم و قولی که آقای کری داد آمدیم یک موضع علنی گرفتیم، من اشتباه کردم در این، رسما ما نمیبایستی بر اساس حرف این بابا (کری) [عمل] میکردیم، ما باید بر اساس همان استراتژیای که تعیین کرده بودیم که باید کنگره را حذف میکردیم در 8 سال اول، بر اساس آن عمل میکردیم. من هیچ اجباری هم نداشتم.
تمام این موارد و دستاورد هیچ برجام، خروجی نگاه غیر ملی تیم «روحانی- ظریف» به منافع کلان ملی و تاراج مؤلفههای قدرت ملی برای بازیهای سیاسی در داخل جهت ترمیم و بازسازی چهره دولت بود. اگر غیر از این بود، برجام در جنگ روایتهای روحانی- ظریف به پیروزی اخلاقی ایران فروکاسته نمیشد. محمدجواد ظریف حالا در پاسخ به منتقدانش با نازکطبعی، اشعاری را در اینستاگرام به اشتراک میگذارد و احتمالا در آینده نزدیک در دانشکده مطالعات جهان به تدریس روابط بینالملل پرداخته و از مختصات یک توافق خوب میگوید!