مهدی گرگانی: سومین محموله سوخت از ایران برای مردم لبنان هفته گذشته وارد بندر بانیاس سوریه شد تا از آنجا به لبنان منتقل شود. به گفته مقامات حزب‌الله قرار است چهارمین محموله نفت کوره نیز طی هفته‌های آینده به دست لبنانی‌ها برسد. 

در حالی که ارسال نفتکش‌های سوخت از سوی جمهوری اسلامی ایران به لبنان با استقبال مردم و مقامات این کشور روبه‌رو شده و باعث کاسته شدن از بحران بیروت طی ماه‌های گذشته شده بود، روز گذشته قطع برق بیشتر مناطق لبنان به صدر اخبار این کشور تبدیل شد. این در حالی است که به گفته وزیر امور خارجه «حسین امیرعبداللهیان» ایران با وجود شرایط اقتصادی دشواری که با آن روبه‌رو است، آماده ارائه هر گونه کمکی به لبنان است و پیش از این نیز گفته شده بود هیچ محدودیتی در ارسال سوخت از ایران به لبنان وجود ندارد. 

با این حال فرورفتن لبنان در تاریکی مطلق و از کار افتادن یکباره همه نیروگاه‌های این کشور در چنین شرایطی، عجیب و مشکوک است و به نظر می‌رسد دست‌هایی در پشت پرده به دنبال تلخ کردن کام لبنانی‌ها و خدشه وارد کردن به پیروزی حزب‌الله در جریان محاصره این کشور با تحریم‌های آمریکا هستند. 

1- از همان ابتدای مطرح شدن موضوع انتقال سوخت از ایران که از سوی سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله مطرح شد، این ایده با مخالفت شدید برخی گروه‌های سیاسی دارای ‌نفوذ مانند جریان المستقبل وابسته به سعد حریری و جریان وابسته به سمیر جعجع مواجه شد. علت مخالفت آنها، ترس از آمریکا و سعودی و نگرانی از افزایش محبوبیت حزب‌الله در افکار عمومی لبنان و مهم‌تر از همه، تحکیم روابط تهران- بیروت بود. مساله دیگر، شکست هیمنه پوشالی آمریکا و رژیم صهیونیستی در جلوگیری از ارسال کمک‌های ایران به لبنان بود. علامه سیدحسن نصرالله در سخنرانی خود در این زمینه گفته بود نفتکش‌های حامل سوخت از ایران از لحظه حرکت، به مثابه «خاک لبنان» تلقی خواهند شد و به تل‌آویو و واشنگتن هشدار داد از هر گونه حمله به آن خودداری کنند، اگرنه حزب‌الله آن را حمله به لبنان تلقی خواهد کرد. 

جریا‌ن‌های وابسته به سعودی از هیچ کوششی برای جلوگیری از واردات سوخت از ایران دریغ نکردند. سعد حریری، این واردات سوخت را وارد کردن لبنان به یک معادله نظامی پرمخاطره خواند و سمیر جعجع نیز خطاب به «میشل عون» رئیس‌جمهور لبنان گفت آیا اجازه داده حزب‌الله بعد از تسلط بر امور امنیتی، نظامی و راهبردی، اکنون امور اقتصادی لبنان را نیز قبضه کند؟

با این حال جریان‌های سعودی و آمریکایی لبنان نگفتند خودشان چه راهکارهایی برای حل معضل سوخت و خارج کردن مردم لبنان از بحران کنونی در چنته دارند. دبیرکل حزب‌الله با اشراف بر ناتوانی این جریان‌ها برای حل مشکلات مردم لبنان گفته بود: «حالا که شما با آمریکا، فرانسه، اروپا، سعودی و کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس دوست هستید، از این دوستی برای تامین منافع لبنان و لبنانی‌ها استفاده کنید اگرنه ما از روابط‌مان استفاده می‌کنیم و از ایران، سوریه و عراق نفت وارد می‌کنیم».

2- با ورود سوخت از ایران که با شادی و پایکوبی مردم شهرهای مختلف لبنان روبه‌رو شد، طرح مخالفان برای جلوگیری از ورود سوخت از ایران که به همت حزب‌الله محقق شده بود، شکست خورد و ناکام ماند اما جریان‌های مخالف حزب‌الله دست از کارشکنی نکشیدند و همچنان تلاش کردند و می‌کنند تا پیروزی حزب‌الله در این بازی را به شکست بکشانند. قطع کامل برق لبنان که روز گذشته اتفاق افتاد را باید در همین معادله ارزیابی کرد. 

در حالی که به نظر می‌رسید در میان‌مدت مشکل تامین سوخت لبنان حل شده باشد، خاموشی سراسری اخیر در لبنان باعث تعجب همگان شده است. برخی ناظران سیاسی لبنان معتقدند مدیران پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌های لبنان وابسته به جریان‌های سعد حریری و سمیر جعجع، تحت فشارهای آمریکا و سعودی از تحویل گرفتن سوخت وارداتی از ایران خودداری یا در توزیع سوخت کارشکنی می‌کنند تا نشان دهند لبنان به‌رغم واردات سوخت از ایران همچنان در بحران گرفتار است!

3- اکنون معادله «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر جدید لبنان را نیز باید در نظر بگیریم. دولت جدید لبنان پس از رای اعتماد در پارلمان وعده داد برای مقابله با بحرانی که این کشور را فلج کرده است، تدابیری را آغاز خواهد کرد. با این حال نارضایتی وی از ورود سوخت ایران به لبنان- که آن را نقض حاکمیت لبنان خوانده- در همین ابتدای امر نشان می‌دهد به‌ رغم تعهد وی به تعامل و استفاده از همه گروه‌های سیاسی لبنان، ممکن است تحت فشارهای خارجی، خارج از چارچوب منافع ملی مردم لبنان عمل کند. 

احمد دستمالچی، سفیر سابق ایران در لبنان با اشاره به این موضوع گفته: نجیب میقاتی یک تکنوکرات است که در عرصه تجارت نیز فعالیت‌های جدی دارد. طبیعی است برای اینکه در ادامه کار دولت خود با مخالفت سعودی مواجه نشود، برخی مواضع را اتخاذ کند. میقاتی باید توجه داشته باشد اگر این موضع‌گیری‌ها زیاد تکرار شود یا بیش از اندازه به آغوش ریاض بغلتد، در آینده سیاسی خود و جلب اقبال مردمی در انتخابات آینده با مشکل مواجه خواهد شد.