گروه سیاسی: اقدامات فعالانه رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر و حضور وی در پاکستان بسیار خبرساز شده است. سردار محمد باقری در این سفر ضمن دیدار با مقامات ارشد پاکستانی از جمله نخست‌وزیر و فرمانده ارتش، از مناطق مختلف این کشور نیز دیدار کرد. در حالی که رسانه‌‌ها و تحلیلگران مختلف همچنان مشغول تحلیل این سفر مهم بودند خبر آمد قرار است رئیس ستاد کل نیروی مسلح کشورمان در روزهای آتی به دعوت وزیر دفاع روسیه به این کشور سفر کند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، ناخدایکم ستاد رضا خسروی، وابسته نظامی جمهوری اسلامی ایران در روسیه شامگاه جمعه ضمن اعلام خبر سفر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در راس هیات بلندپایه نظامی به مسکو گفت: سردار سرلشکر باقری که به دعوت رسمی ارتشبد سرگئی شویگو، وزیر دفاع فدراسیون روسیه عازم روسیه خواهد شد، قرار است درباره توسعه همکاری‌ها و مناسبات مشترک دفاعی و نظامی، مبارزه با تروریسم و بررسی تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی با مقامات بلندپایه روس گفت‌وگو و تبادل نظر کند. 

در این میان سایت خبری نورنیوز، وابسته به شورای عالی امنیت ملی، در گزارشی این سفر را از یک سو پیام‌‌آور همگرایی جمهوری اسلامی با همسایگان جهت تحقق ثبات و امنیت پایدار در منطقه و از سوی دیگر هشداری برای برهم‌زنندگان ثبات منطقه دانست. این گزارش با اشاره به ابعاد این سفر، حضور سردار باقری در روسیه را واجد اهمیت دانسته و به 5 محور مهم در این زمینه پرداخته است. 

 این سفر که به دعوت رسمی وزیر دفاع روسیه انجام می‌شود بیانگر نقش و جایگاه ارزنده ایران در تحقق ثبات و امنیت منطقه و اذعان قدرت‌های جهانی بر لزوم نقش‌آفرینی ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی است. 

 سفر سردار باقری به مسکو را می‌توان ادامه تعاملات ۲ کشور برای هم‌افزایی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های طرفین جهت تقویت توان دفاعی و نظامی یکدیگر دانست. 

 چنانکه برگزاری رزمایش‌های مشترک زمینی و دریایی و مشارکت ناوگان دریایی ایران در مراسم رژه نیروی دریایی روسیه در سن‌پترزبورگ نشان داد، این نگرش واحد میان ۲ کشور ایجاد شده که رسیدن به ثبات و امنیت پایدار در قالب تعاملات و همگرایی همسایگان قابل اجراست، لذا برنامه‌ریزی برای تقویت این همگرایی و نیز زمینه‌سازی برای برگزاری رزمایش‌های مشترک دو و چندجانبه با حضور سایرین و حتی اعضای سازمان همکاری شانگهای می‌تواند از ابعاد سفر سردار باقری به روسیه باشد. 

 در شرایط ویژه منطقه و تحرکات مشکوکی که علیه امنیت منطقه می‌شود، تعامل میان کشورهای منطقه از جمله ایران و روسیه که همواره بر برقراری ثبات و امنیت پایدار به دور از دخالت‌های بیگانگان تاکید دارند، امری ضروری می‌نماید. بر این اساس سفر سرلشکر باقری به روسیه گامی در جهت مقابله واحد همسایگان در برابر بحران‌های جاری در منطقه است که از افغانستان گرفته تا قفقاز و سوریه را دربر می‌گیرد. 

 سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم بر اصل نگاه به همسایگان استوار است که در ابعاد سیاسی، اقتصادی و دفاعی شکل می‌گیرد. عضویت دائم در سازمان شانگهای و سفر دوره‌ای وزیر امور خارجه به روسیه، لبنان و سوریه، نمودی از این رویکرد است که حلقه تکمیلی آن در چارچوب دیپلماسی دفاعی با سفر سردار باقری به پاکستان و روسیه است. 

 

* برگزاری رزمایش دریایی مشترک میان ایران و پاکستان

سردار سرلشکر باقری همچنین در پایان سفر خود به پاکستان در گفت‌وگو با ایرنا به تشریح مسائل مطروحه در این سفر پرداخت. وی به رایزنی‌‌های طرفین برای تامین امنیت کامل در مرزهای مشترک و مساله‌‌ افغانستان پس از خروج غیرمسؤولانه و فرارگونه‌‌ نظامیان آمریکایی اشاره کرد. 

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی همکاری‌های نظامی ایران و پاکستان را سومین موضوعی دانست که هیات ایران در این سفر آن را دنبال کرد و افزود: ما از گذشته همکاری‌های آموزشی با یکدیگر داشته‌ایم و ناوهای نیروهای دریایی ۲ کشور از بنادر یکدیگر بازدید می‌کنند. وی تصریح کرد: در این سفر توافقات خوبی به عمل آمد از جمله اینکه ما در آینده چه در آب‌های پاکستان و چه در آب‌های جنوب جمهوری اسلامی ایران رزمایش‌های مشترک دریایی برگزار کنیم. سردار سرلشکر باقری همچنین از حضور ناوهای پاکستان در رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین که از ۲ سال پیش آغار شده است، خبر داد. وی گفت: مسابقات نظامی بین ۲ نیروی مسلح توسعه پیدا می‌کند. در مقطع زمانی فعلی خلبانان ایران در پاکستان آموزش می‌بینند و متقابلاً آموزش ضدتروریسم نیز در کشور ما برگزار می‌شود و در مراحل بعدی آموزش‌های مختلف بین ۲ کشور اتفاق خواهد افتاد. سردار باقری که در اسلام‌آباد از برخی مراکز تولید صنایع دفاعی و نظامی پاکستان در حوزه دریایی و هوایی بازدید کرده بود، افزود: در بازدید از صنایع نظامی پاکستان در بخش هواپیماسازی و تانک‌سازی توافق شد تجربیات را با یکدیگر مبادله کنیم. 

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در ادامه اظهار داشت: درباره روابط اطلاعاتی، آموزش‌‌های اطلاعاتی و تبادل اطلاعات همکاری خوبی تا الان میان ایران و پاکستان وجود دارد. وی خاطرنشان کرد: سازوکاری برای توسعه روابط اطلاعاتی گذارده شد مبنی بر اینکه در رفت‌وآمد مسؤولان اطلاعاتی نیروهای مسلح ۲ کشور این همکاری تعمیق یابد و انتظار می‌رود تأثیر اساسی بر مقابله با تروریسم در هر ۲ سوی مرز داشته باشد. 

مدیریت بحران‌ها با رایزنی‌های نظامی

سفر اخیر سردار باقری به پاکستان و سفر قریب‌‌الوقوع وی به مسکو دارای پیام‌‌های آشکار و واضح برای عوامل بحران‌زا در منطقه است، مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی با استفاده از اهرم‌‌های مختلف از جمله اهرم‌‌های نرم و اهرم سخت روبه‌روی توطئه‌‌ها و بحران‌‌ها خواهد ایستاد. طی ماه‌‌های گذشته محیط همسایگی ایران تنش‌‌های بسیاری را به خود دیده است. به طور مثال می‌‌توان به سقوط دولت افغانستان و به تبع آن قدرت‌‌گیری طالبان، تنش‌‌های منطقه قفقاز به دنبال تلاش آذربایجان و ترکیه برای ایجاد کریدور موهوم زنگزور با حمایت رژیم صهیونیستی، بحران‌‌های اقتصادی و سیاسی در لبنان به دلیل تحریم‌‌های غرب و ناآرامی‌‌های عراق اشاره کرد. 

در تمام این بحران‌‌ها تلاش شده از وضعیت پرتنش منطقه در راستای تضعیف عمق راهبردی جمهوری اسلامی ایران استفاده شود. درباره تنش‌‌های اخیر در مرزهای شمال غرب کشور مشاهده شد کشورهای آذربایجان و ترکیه سعی کردند با طرح موضوع ایجاد کریدور زنگزور که نخجوان را به منطقه‌‌ اصلی آذربایجان متصل می‌‌کند، ژئوپلیتیک منطقه را دستخوش تغییر کنند که عواقب بدی برای منافع ایران در این منطقه داشت. ایجاد این کریدور سبب می‌‌شد عملا مرز زمینی جمهوری اسلامی ایران با کشور ارمنستان قطع شود. در همین راستا آذربایجان و ترکیه سعی کردند با کنشگری‌های خود حرف خود را به کرسی بنشانند و به هر ترتیبی که هست کریدور مذکور را عملیاتی کنند. برگزاری رزمایش مشترک «۳ برادر» میان ترکیه، آذربایجان و پاکستان، دستگیری کامیون‌‌داران ایرانی و همچنین اظهارات تنش‌‌زای رئیس‌جمهور آذربایجان به همین دلیل بود. 

این تحولات نمی‌‌توانست با سکوت جمهوری اسلامی ایران همراه باشد. برای مقابله با این تحرکات، ایران ضمن تذکرات دیپلماتیک، رزمایش بزرگ و مهم «فاتحان خیبر» را در نزدیکی مرزهای شمال غرب خود ترتیب داد. همچنین با حذف آذربایجان از مسیر کریدور شمال- جنوب به این کشور هشدار داد. باید به این تحرکات سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو و رایزنی‌‌ها در این باره را نیز اضافه کرد. برخی تحلیلگران، رایزنی با طرف پاکستانی به عنوان یکی از اعضای شرکت‌‌کننده در رزمایش «3 برادر» را یکی از هدف‌‌های سفر سردار باقری به پاکستان دانستند. همچنین تحولات ماه‌‌های اخیر در افغانستان دیگر مساله‌‌ مهم ماه‌‌های اخیر بود. ایران و پاکستان به عنوان مهم‌ترین همسایگان افغانستان که تحولات این کشور روی‌شان تاثیرگذار است، باید با همدیگر به نقطه ‌‌نظر واحدی برسند. سردار سرلشکر باقری در بخش دیگری از گفت‌‌وگوی خود با ایرنا گفت: درباره افغانستان با مقامات نظامی و سیاسی پاکستان به طور مفصل صحبت و تاکید شد باید یک نظام پایدار با مشارکت همه در افغانستان شکل بگیرد. خوشبختانه در این باره هم با مقامات نظامی و سیاسی پاکستان اشتراک نظر کامل وجود داشت و قرار شد ۲ کشور در بخش نظامی نیز با هم مشورت‌ها را ادامه دهند. 

قفقاز و افغانستان به عنوان 2 موضوع موثر در تامین منافع جمهوری اسلامی ایران، یقینا بخش مهمی از رایزنی‌‌های رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در مسکو را شکل می‌‌دهد. سفر به روسیه، مکمل سفر به پاکستان در پازل دیپلماسی نظامی ایران خواهد بود که به کاهش تنش‌‌ها و استقرار ثبات در مناطق فوق‌‌الذکر کمک می‌‌کند و به مثابه‌‌ هشداری به بازیگران مخرب این مناطق خواهد بود.