گروه سیاسی: زمان اصلا به نفع واشنگتن نمی‌گذرد. نگاهی به مواضع اخیر تیم سیاست خارجی دولت بایدن و همچنین ترافیک دیپلماتیک اخیر در آمریکا و منطقه درباره موضوع هسته‌ای ایران بیانگر آن است که اهرم‌های فشار کاخ سفید کارآیی خود را از دست داده و دولت بایدن گزینه بیشتری برای وادار کردن ایران برای تن دادن به توافق ضعیف مطلوب ایالات متحده ندارد. به گزارش «وطن‌امروز»، طی روزهای گذشته مقامات آمریکایی از «پلن B» در صورت شکست مذاکرات صحبت کرده‌اند و با بازگشت به سیاست قدیمی خود با زبان تهدیدآمیز اعلام کردند تمام گزینه‌ها روی میز است و فارغ از اینکه اظهارات دولت بایدن درباره احیای برجام ضد و نقیض و طلبکارانه است و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن اعلام کرده راهی جز دیپلماسی وجود ندارد، دولت دموکرات در آمریکا پیشاپیش در پی ارسال این سیگنال است که آمادگی برای توافق و عمل به تعهدات خود را ندارد اما تلاش دارد تهران را مقصر این اتفاق جلوه دهد. در این میان جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در واکنش به اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی بر اینکه همه گزینه‌ها درباره ایران روی میز است، می‌گوید اتحادیه اروپایی در صورت شکست دیپلماسی حول برجام، درباره «نقشه دوم» فکر نمی‌کند. بورل روز جمعه طی نشست خبری در واشنگتن درباره لزوم از سرگیری مذاکرات وین توضیح داد: «زمان بازگشت به میز مذاکره فرا رسیده است. من نمی‌خواهم به نقشه دوم فکر کنم، زیرا هیچ نقشه دومی که من می‌توانستم تصور کنم، طرح خوبی نخواهد بود». این در حالی است که پایگاه اسرائیلی «نیوز وان» هم گزارش داد سفر یائیر لاپید، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی که با هدف متقاعد کردن دولت بایدن جهت در دستور کار قرار دادن پلان شماره ۲ علیه ایران در صورت شکست مذاکرات وین بود، با شکست مواجه شده است. «یونی بن مناخیم» تحلیلگر امور خاورمیانه با اعتراف به این مساله افزود: لاپید بعد از ملاقات با مسؤولان مختلف آمریکایی، از معاون رئیس‌جمهور گرفته تا وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی، دست خالی به اسرائیل بازگشت. یک مقام ارشد وزارت جنگ رژیم صهیونیستی که به «بنی گانتس» نزدیک است، پیش‌تر در این باره به المانیتور گفت: «در حال حاضر، هیچ برنامه اقتضایی جایگزینی علیه ایران برای حالت شکست مذاکرات وجود ندارد. آنها پلن B ندارند».

 

* توافق مُرد؛ پلن B بایدن کو؟!

در همین زمینه واشنگتن‌پست چند روز قبل نوشت: ترافیک دیپلماتیک در واشنگتن در هفته اخیر نشان داد توافق هسته‌ای ایران به رغم تلاش‌های دولت بایدن برای احیای آن، به احتمال زیاد برای همیشه مرده است اما اگر تیم بایدن برنامه مدون پیگیر برای جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران داشته باشد، این یک راز محرمانه است و زمان به نفع آمریکا نیست. این روزنامه آمریکایی می‌نویسد: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه در واشنگتن با یائیر لاپید و عبدالله بن زاید آل‌نهیان، وزرای خارجه اسرائیل و امارات متحده عربی دیدار کرد. پس از آن لاپید هشدار قبلی را تکرار کرد که «ایران در حال تبدیل شدن به یک کشور در آستانه هسته‌ای است». لاپید مدعی شد ایران مذاکرات احیای برجام را متوقف می‌کند و در همین حال برنامه‌های هسته‌ای و موشکی خود را پیش می‌برد و افزود اسرائیل ممکن است با استفاده از زور برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای [ادعایی] پاسخ دهد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی پس از دیدار خود با لاپید با صدور بیانیه‌ای بر تعهد دولت بایدن در جلوگیری از [ادعای] دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تاکید کرد اما از بیان اینکه دولت بایدن فراتر از رویکرد کنونی چه استراتژی‌ای دارد، خودداری کرد. در ادامه این گزارش آمده است: رابرت مالی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور ایران در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی گفت تیم بایدن در حال کار روی طرح «ب» است. وی اذعان کرد: «ما باید خود را برای جهانی آماده کنیم که ایران هیچ محدودیتی در برنامه هسته‌ای خود ندارد و باید گزینه‌هایی را برای برخورد با آن در نظر بگیریم، حتی اگر امیدوار باشیم می‌توانیم به توافق بازگردیم». 

واشنگتن‌پست می‌افزاید: مالی نیز مانند سالیوان و بلینکن، هیچ جزئیات مشخصی درباره گزینه‌های مورد بررسی ارائه نداد. او گفت در حالی که تیم بایدن در حال حاضر، برنامه‌ریزی برای شکست احتمالی روند دیپلماتیک فعلی را افزایش می‌دهد اما در را برای تعامل دیپلماتیک باز نگه می‌دارد. مالی گفت: «ما آماده خواهیم بود با یک واقعیت متفاوت سازگار شویم که در آن، چنانچه ایران آمادگی بازگشت به محدودیت‌های سال 2016 را نداشته باشد، ما باید همه گزینه‌ها برای مقابله با برنامه هسته‌ای این کشور را در نظر بگیریم».در این گزارش همچنین آمده است: گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد تیم بایدن در حال تلاش برای متقاعد کردن چین برای کاهش واردات نفت ایران به منظور تحت فشار قرار دادن ایران برای مذاکره است اما پکن هیچ نشانه‌ای از تمایل به این اقدام بروز نمی‌دهد. به نظر می‌رسد بدون گزینه دیپلماتیک روشن یا چشم‌انداز واقعی برای بازگشت به استراتژی مبتنی بر فشار، دولت بایدن هیچ گزینه واقع‌بینانه‌ای را آماده‌ ندارد. در همین حال، برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران به سرعت پیش می‌رود. 

 

* ایران فشار حداکثری را بر بایدن اعمال می‌کند

در این راستا اکونومیست هم طی گزارشی نوشت: ایران به ‌گونه‌ای برنامه هسته‌ای خود را ارتقا داده است که انگار به آمریکا طعنه می‌زند. 9 اکتبر ایران اعلام کرد بیش از 120 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 20 درصد تولید کرده است که نسبت به 84 کیلوگرم گزارش شده توسط بازرسان سازمان ملل در ماه گذشته، افزایش قابل توجهی یافته و به 170 کیلوگرم مورد نیاز برای رسیدن به آستانه هسته‌ای نزدیک‌تر شده است. ایران همچنین در حال افزایش فزاینده ذخایر اورانیوم غنی‌شده 60 درصد است و استقرار سانتریفیوژهای بیشتر و پیچیده‌تر به این شتاب کمک کرده است. از دیگر تحولات می‌توان به تبدیل گاز هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به فلز اورانیوم و نیز منع بخشی از بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد. این گزارش ادامه می‌دهد: بایدن در رقابت انتخاباتی وعده احیای برجام را داد اما در مقام ریاست‌جمهوری، به امید حفظ اهرم قدرت چانه‌زنی، بیشتر تحریم‌های دوره ترامپ را حفظ کرد و در حال حاضر به تعبیر مارک فیتزپاتریک، عضو موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک «اکنون ایران است که فشار حداکثری را بر بایدن اعمال می‌کند». این رسانه آمریکایی همچنین نوشت: حالا اقتصاد ایران رو به بهبود است. صندوق بین‌المللی پول ماه آوریل برآورد کرد تولید ناخالص داخلی ایران امسال 3 درصد افزایش می‌یابد. این قبل از آخرین افزایش قیمت نفت بود و چین به بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران تبدیل شده و بعید است در برابر خواسته‌های آمریکا سر فرود آورد. از نظر منطقه‌ای نیز ایران قدرتمندتر شده است. در غرب، قدرت بشار اسد تثبیت شد و تهران از دوستان خود در بغداد در برابر داعش دفاع کرد. در جنوب، متحدان حوثی ایران در صنعا، ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان سعودی را مجبور کرده‌اند راهی برای خروج از جنگ پیدا کند. در شرق نیز، در افغانستان، طالبان که احتمالا کمتر از آمریکا دشمن ایران تلقی می‌شود، نیروهای ایالات متحده را به بیرون بدرقه کرده‌ است.