گروه سیاسی: «تدوین سند همکاری 20 ساله بین ایران و ونزوئلا» خبری بود که روز گذشته وزیر امور خارجه کشورمان در نشست خبری با همتای ونزوئلایی خود بر آن تاکید کرد؛ خبری که احتمالا می‌توان آن را در امتداد همکاری‌های یک سال گذشته بین تهران و کاراکاس مورد ارزیابی قرار داد. 

با روی کار آمدن دولت سیزدهم یکی از مسائل که به طور ویژه از سوی رئیس‌جمهور بارها مورد تاکید قرار گرفت، تغییر ریل سیاست خارجی و عبور از یکجانبه‌‌گرایی تثبیت‌شده در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی بود. در این میان شناسایی ظرفیت‌های همکاری با کشورهای مستقل و تثبیت ارتباطات سیاسی و اقتصادی با این کشورها در چارچوب خنثی‌سازی تحریم‌ها بود. در این میان کشورهای آمریکای لاتین بویژه ونزوئلا را می‌توان یکی از مقاصد تقویت همکاری‌ها در دولت رئیسی دانست.  در همین زمینه حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور روز گذشته در دیدار«فلیکس پلاسنسیا گونسالس» وزیر خارجه ونزوئلا که برای دیدار با مقامات ایرانی به تهران سفر کرده است، گفت: آمریکای لاتین بویژه ونزوئلا جزو اولویت‌های دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است و ما مصمم هستیم روابط خود را با این کشورها توسعه دهیم. رئیس‌جمهور با بیان اینکه ما مسیر پیشرفت را با قدرت ادامه خواهیم داد، گفت: در این دولت مصمم هستیم مشکلات ایجاد شده از سوی دشمنان را کنار بزنیم و مسیر پیشرفت کشور را ادامه دهیم. وی با تاکید بر ضرورت گسترش روابط تهران- کاراکاس در حوزه‌های مختلف گفت: برای توسعه مناسبات دوجانبه باید برنامه روشن و بلندمدت طراحی شود تا چشم‌انداز روابط به سمت تقویت حداکثری حرکت کند. رئیس‌جمهور با تحسین همراهی ونزوئلا با ایران در مجامع بین‌المللی افزود: با برنامه همکاری‌های بلند‌مدت میان ۲ کشور، چشم‌انداز روشنی برای گسترش و تعمیق روابط وجود دارد. رئیسی با بیان اهمیت دولت ونزوئلا در سیاست خارجی ایران، ابراز امیدواری کرد با سفر رئیس‌جمهور ونزوئلا به تهران در آینده نزدیک، گام‌های جدیدی برای همکاری‌های بلندمدت ۲ کشور برداشته شود. 

وزیر خارجه ونزوئلا نیز در این دیدار با ابلاغ سلام گرم رئیس‌جمهور کشورش به رئیس‌جمهوری اسلامی، ایران و ونزوئلا را ۲ کشور دوست توصیف کرد و گفت: ۲ کشور در مقابل نظام سلطه و کسانی که می‌خواهند به استقلال ما لطمه وارد کنند، متحد هستند. گونسالس از ایران به عنوان کشور مهم و تاثیرگذار منطقه نام برد و گفت: جمهوری بولیواری ونزوئلا در کنار ایران به دفاع از چندجانبه‌گرایی و مقابله با مداخله آمریکا متعهد است. وزیر خارجه ونزوئلا با تاکید بر ضرورت گسترش روابط ۲ کشور گفت: تدوین برنامه روابط بلندمدت ۲ کشور می‌تواند در تحقق این هدف موثر باشد و ونزوئلا آماده توسعه روابط در همه زمینه‌ها با جمهوری اسلامی ایران است. 

 

* تدوین سند همکاری‌ ۲۰ ساله ایران و ونزوئلا

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان هم بعد از انجام دور اول گفت‌وگوهای مشترک با وزیر خارجه ونزوئلا در یک نشست مطبوعاتی با همتای ونزوئلایی خود اظهار کرد: در این دیدار تاکید کردیم نقشه راه ۲۰ ساله بین ۲ کشور ایران و ونزوئلا تدوین شود. وی افزود: قبل از پایان سال میلادی کمیسیون مشترک اقتصادی ۲ کشور برگزار می‌شود و در این کمیسیون درباره نقشه راه همکاری‌های ۲۰ ساله ۲ کشور رایزنی و گفت‌وگو می‌کنیم. وی افزود: در ماه‌های آینده سفر آقای مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا به تهران را خواهیم داشت و در جریان آن سفر سند همکاری‌های ۲۰ ساله تهران و کاراکاس به امضای وزرای خارجه ۲ کشور خواهد رسید. امیرعبداللهیان با بیان اینکه همه اینها تاییدی بر این موضوع است که روابط ۲ کشور مسیر رو به رشدی را طی می‌کند، گفت: ۲ کشور در زمینه‌های فنی، اقتصادی، تجاری، علمی، فناوری، معدن و انرژی می‌توانند این همکاری‌ها را گسترش دهند و پتانسیل خوبی بین ۲ کشور در این زمینه‌ها وجود دارد. وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه در سال‌های اخیر توافقات خوبی بین ۲ کشور به امضا رسیده و بخش مهمی از آن در حال اجرایی شدن است، خاطرنشان کرد: ایران از مردم ونزوئلا، رئیس‌جمهور مادورو و تمام نهادهای قانونی ونزوئلا حمایت می‌کند و سیاست‌های آمریکا علیه ونزوئلا را غیرسازنده می‌داند. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه در مسیر همکاری‌های دوجانبه بین ایران و ونزوئلا اکنون کالاهای ایرانی در شهرهای مختلف ونزوئلا در دسترس مردم این کشور قرار دارد، گفت: این فرصت خوبی برای تجار ایرانی برای گسترش همکاری‌ها و فعالیت‌های‌شان در ونزوئلاست. متقابلا زمینه‌ها و فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد که تجار ونزوئلایی می‌توانند از آن استفاده کنند. این زمینه‌ها فراهم شده است که جزئیات آن اطلاع‌رسانی می‌شود. وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: در همین جا از بخش خصوصی کشور دعوت می‌کنم به فرصت‌های موجود در ونزوئلا برای سرمایه‌گذاری توجه کند. ونزوئلا فرصت خوبی برای گسترش همکاری‌های همه‌جانبه در زمینه‌های مختلف است و ما می‌توانیم در بخش‌های گوناگون از این فرصت استفاده کنیم. 

همچنین گونسالس با اشاره به اینکه سفر به ایران نخستین سفر خارجی وی است، افزود: ایران دوست راهبردی برای دولت، مردم و رئیس‌جمهور ونزوئلاست. وی با بیان اینکه همکاری‌های ایران و ونزوئلا به نفع هر ۲ کشور است، افزود: برنامه ۲۰ ساله مشترک قطعا ابزاری برای سازندگی ملت‌های ما است. 

 

* بلوک تحریمی‌‌ها؛ از ایده تا عمل

هر چند مناسبات میان تهران و کاراکاس در ۲ دهه گذشته همواره دوستانه بوده است اما لزوم تقویت این روابط در سال‌های اخیر و با تقویت تحریم‌های آمریکا علیه این ۲ کشور بیش از پیش مورد اهمیت قرار گرفته است؛ مساله‌ای که مهم‌ترین نمود آن ابتدای سال گذشته در جریان حرکت 5 نفتکش ایرانی حامل سوخت به سمت ونزوئلا و تهاتر طلا و بنزین خبرساز شد؛ حرکتی که پس از آن با تاسیس فروشگاه ایرانی «مگاصیص» در کاراکاس در رسانه‌های جهان انعکاس مضاعفی پیدا کرد. پیش از این در دهه80 نیز که خطر تحریم بنزین تبدیل به ابزاری برای دولت‌های غربی برای فشار آوردن به ایران شده بود، رابطه میان ۲ کشور به عنوان ابزاری بازدارنده در برابر این تحریم به ایران کمک کرد تا به سمت خودکفایی در تولید بنزین حرکت کند. 

با این اوصاف در شرایطی که تلاش برای ایجاد ابتکار عمل در مواجهه با تحریم‌های آمریکا به عنوان یکی از خطوط سیاست خارجی دولت سیزدهم مورد تاکید قرار گرفته، می‌توان عقد قرارداد همکاری 20 ساله میان تهران و کاراکاس را به عنوان زمینه‌ای برای افزایش همکاری میان ۲ کشور واجد اهمیت دانست. بازار بزرگ ونزوئلا و ظرفیت‌های فراوان برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی می‌تواند به پیشبرد همکاری‌ها در چارچوب بلوک تحریمی‌ها کمک کند.