مهدی اصغری: پس از انفجار جمعه ۲ هفته پیش در مسجد جامع شیعیان قندوز که به کشته و زخمی شدن بیش از 300 نفر از مردم هزاره انجامید، عامل انتحاری داعش، شیعیان شهر قندهار را نیز در جریان اقامه نماز جمعه هدف قرار داد که بر اساس آخرین اخبار 62 نفر به شهادت رسیدند. این ۲ حادثه از خونبارترین حملات پس از کنترل افغانستان به دست طالبان است. این در حالی است که این گروه پس از به قدرت رسیدن در ۲ماه پیش اعلام کرد امنیت را برای تمام شهروندان افغان تامین خواهد کرد. در این باره چند نکته قابل ذکر است.
1- از اصلیترین شعارهای طالبان بعد از تصرف کابل، تامین امنیت در گستره حکومتی خود بود. به نوعی میتوان گفت تنها دستاویز این گروه بحث امنیت است، زیرا طالبان در دیگر مسائل از جمله ابتدائیات حکمرانی و رویکردهای فرهنگی و اجتماعی ضعفهای جدی دارد که مردم افغانستان را نیز نگران کرده است. حوادث این ۲ ماهه نشان داد طالبان با چالشهای بسیاری در زمینه تامین امنیت روبهرو است. با اینکه مشاهدات میدانی نشان میدهد جرائم اجتماعی کمتر از قبل شده ولی همچنان حملات تروریستی با تلفات بالا ادامه دارد. با امتداد روند فعلی، ممکن است مشروعیت حکومت داری طالبان -که هماکنون نیز با اما و اگر همراه است- به کلی زیر سوال رود و اداره حکومت از دست آنان درآید.
2- اصلیترین قربانیان حملات تروریستی اخیر، شیعیان افغانستان بودهاند. بزرگان هزاره و شیعه در ماههای اخیر تمام سعی خود را کردند با وارد شدن از باب مذاکره با طالبان از ریختن خون مردم شیعه جلوگیری کنند. روی دادن اتفاقات اینچنینی ممکن است در آینده نزدیک هزارهها را به این تصمیم برساند که مسلح شدن برای دفاع از اماکن و مردم شیعه، تنها راه پیش روی آنان است. همانطور که محمد محقق، رهبر حزب وحدت مردم افغانستان گفت: «با توجه به تسلط طالبان بر کشور، مسؤولیت حفاظت از جان و مال و ناموس ملت به دوش آنهاست که باید آن را برعهده بگیرند و در صورتی که آنها از تأمین امنیت مراکز دینى و فرهنگى مردم ناتوانند، باید میان متولیان مساجد، حسینیهها و مدارس دینى و فرهنگى سلاح و مجوز توزیع کنند تا خود امنیت مراکز یادشده را تأمین کنند؛ در غیر این صورت مسؤولیت این کشتارهاى وحشیانه برعهده طالبان خواهد بود». آنچه مبرهن است، با ادامه وضع موجود و عدم مشاهده اقدام جدی طالبان برای تامین امنیت مراکز شیعیان، فاصله مردم هزاره با این گروه روز به روز بیشتر خواهد شد که از آیندهای نه چندان مثبت در افغانستان خبر میدهد.