رئیس‌جمهور فرتوت 79 ساله آمریکا طی مراسمی در ایالت نیوجرسی بار دیگر مشکل زوال عقل خود را عیان کرد و به سوژه رسانه‌ها تبدیل شد. جو بایدن در انتهای سخنرانی‌اش در شهر «کرنی» درباره طرح دولتی «بازسازی بهتر پساکرونا» به خیال آنکه شخصی روی سن در کنارش قرار دارد، به سمت راست خود چرخید و دستش را برای دست دادن با این شخص فرضی دراز کرد؛ صحنه‌ای باور نکردنی که به خنده‌دارترین سکانس‌های فیلم‌های کمدی هالیوود پهلو می‌زد. البته این تنها گاف آن روز بایدن نبود و او دستش را در حالی به سوی فرد خیالی کنار خود دراز کرد که نه‌تنها در یک مراسم مربوط به کرونا، ماسک بر صورت نداشت، بلکه لحظاتی قبل هنگام سرفه دستش را جلوی دهانش برده بود. بایدن پس از آنکه با «خورزو خان» دست داد، از پله‌ها پایین رفت و با همان دست آلوده با مقامات محلی دست داد. این در حالی است که اخیرا «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید در مقابل فشارهای روزافزون نمایندگان کنگره و رسانه‌ها درباره ضرورت انجام تست پزشکی از رئیس‌جمهور سالخورده مظنون به آلزایمر تسلیم شده بود. 

اشاره تلویحی دوست قدیمی و همکار رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید به مساله سلامت ذهن بایدن، عملا به معنای رسمیت یافتن گزارش‌ها و گمانه‌های متعددی است که طی ۲ سال اخیر درباره بیماری زوال عقل رئیس‌جمهور فرتوت آمریکا منتشر شده است.  بایدن پیرترین فردی است که به ریاست‌جمهوری ایالات متحده می‌رسد. او حتی پیش از انتخابات 2020 نیز به دادن گاف‌های متعدد و لکنت زبان در سخنرانی‌ها، کنفرانس‌های خبری، مصاحبه‌ها و حتی ملاقات با مردم، همکاران و مقامات مشهور بود و مدت‌ها چنین توجیه می‌شد که این بخشی از عادت رفتاری و کلامی او بوده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا و رقیب شکست‌خورده بایدن در انتخابات گذشته نیز بارها روی این نقطه ضعف او دست گذاشته و بایدن را «جوی خواب‌آلود» توصیف ‌کرده است. پیش از اعتراف اخیر ساکی نیز جمعی از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره در نامه‌ای خواستار سنجش سلامت ذهنی رئیس‌جمهور شده بودند، البته کِلی دانل، خبرنگار ان‌بی‌سی نیوز نیز در نشستی خبری در ماه سپتامبر پس از سرفه‌های بایدن در چند رویداد عمومی درباره سلامت وی از جن ساکی سوال کرده بود که ساکی آن را به دروغ سرماخوردگی ساده خوانده بود. با این حال این خبرنگار فاش کرد همیشه یک پزشک همراه بایدن سفر می‌کند. تقریبا همان زمان، یعنی حدود یک ماه پیش، بحثی جدی میان یک سناتور ارشد جمهوری‌خواه کنگره و وزیر خارجه آمریکا درباره کنترل مرموز افرادی در کاخ سفید بر بایدن در گرفت. جیمز ریش به تونی بلینکن تاخته بود که چه کسانی در مناسبت‌های عمومی یا کنفرانس‌ها بر بایدن تسلط دارند تا جلوی حرف زدن او را بگیرند. فرافکنی وزیر خارجه در این باره باعث شد این سناتور ایالت آیداهو به فیلم‌ها و عکس‌هایی استناد کند که در آنها یک شخص خاص در لباس محافظان رئیس‌جمهور، در برخی مواقع به بایدن نهیب می‌زد و پس از آن رئیس‌جمهور خاموش می‌شد و سخن نمی‌گفت. در گزارش اخیر تارنمای نشریه هیل، ارگان کنگره نیز به دخالت مقامات کاخ سفید برای کنترل بایدن و مدیریت نحوه تعامل او با خبرنگاران اشاره شده است. این گزارش که پس از اعتراف ساکی منتشر شده، به عدم تمایل بایدن به انجام مصاحبه با رسانه‌ها پرداخته و نوشته است او برخلاف اوباما و ترامپ در مدت کمتر از یک سال که از ریاست‌‌جمهوری‌اش می‌گذرد، تنها ۱۰ مصاحبه انجام داده، در حالی که اوباما در این مدت در ۱۱۳ مصاحبه رسانه‌ای و ترامپ در ۵۰ مصاحبه شرکت کرده بودند.

 آخرین مصاحبه بایدن با جورج استفانوپولوس از شبکه ‌ای‌بی‌سی در ماه آگوست (مرداد) بوده است. استیو هیلتون، مجری شبکه فاکس‌نیوز بعد از ۳ بار زمین خوردن بایدن هنگام بالارفتن از پله‌های هواپیما برای سفر به آتلانتا گفته بود: «بایدن در کاخ سفید مسؤولیتی ندارد و براساس برنامه دولت وی، بایدن تنها در اسم رئیس‌جمهوری آمریکاست». او با توجه به شائبه‌هایی درباره عدم سلامت مستاجر کاخ سفید گفته بود: «توانایی فرمانده کل ما یک مساله اساسی است، فقط این گاف نیست بلکه تقریبا هر روز یکی از این موارد وجود دارد که به نظر می‌رسد فراموش می‌کند کجاست یا چه کاری انجام می‌دهد. او تلو تلو می‌خورد و چرت می‌زند».

گاف‌های بایدن این روزها تبدیل به لطیفه‌های محاورات روزانه آمریکایی‌ها شده است، مثل آن کنایه‌ای که ترامپ در کارزار انتخاباتی به پیرمرد دموکرات زد و او را تمسخر کرد که حتی نمی‌داند برای چه مقامی رقابت می‌کند، ریاست‌جمهوری یا سناتوری. از سوی دیگر پزشک سابق کاخ سفید در دوران اوباما و ترامپ حدس‌ زده بود بایدن با یک بیماری جدی مواجه است و مجبور خواهد شد پیش از پایان دوره‌ مسؤولیتش استعفا کند. دکتر رانی جاکسون که جزو ۱۴ قانونگذار جمهوری‌خواه بود که خواهان آزمایش سلامتی جامع از بایدن شدند، در یک برنامه تلویزیونی گفته بود: «بایدن با یک مشکل جدی مواجه است و وضعیت او بدتر خواهد شد. این دیگر یک آبرو‌ریزی نیست. وی گیج است و گمشده به نظر می‌رسد. او به ندرت می‌تواند یک جمله پیوسته و کامل بگوید. بایدن باید یک آزمایش جامع انجام دهد و نتیجه آن را منتشر کند».

با وضع موجود حتی اگر بایدن استعفا نکند، طبق ماده بیست‌و‌پنجم قانون اساسی آمریکا، فاقد صلاحیت برای تصدی ریاست‌جمهوری خواهد بود و در صورت تشخیص سنا تا سال 2024، معاون او کاملا هریس، به عنوان نخستین رئیس‌جمهور زن آمریکا پشت میز اتاق بیضی کاخ سفید خواهد نشست.

 

* تداوم دیپلماسی ترامپی بایدن در منطقه

با آنکه دولت بایدن از ابتدای روی کار آمدن مدعی ترامپ‌زدایی از سیاست خارجی واشنگتن بوده و به رویکرد دیپلماتیک برای اصلاح دیپلماسی رئیس‌جمهور پیشین آمریکا مباهات می‌کند اما فشار آوردن به ریاض و دیگر حکومت‌ها و شیخ‌نشین‌های عربی برای عادی‌سازی سریع روابط خود با تل‌آویو دقیقا در امتداد طرح ترامپ در خاورمیانه موسوم به «توافق آبراهام» است. این در حالی است که هفته گذشته برخی منابع آمریکایی و سعودی از اتمام حجت کاخ سفید با ولیعهد جاه‌طلب سعودی درباره عادی‌سازی روابط ریاض با تل‌آویو خبر داده بودند. به گزارش تارنمای واللانیوز، نزدیک به موساد، برخی مقامات آمریکایی و عربستانی که خواسته بودند نام‌شان فاش نشود، فاش کرده‌اند جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده 27 سپتامبر گذشته در سفر به عربستان با محمد بن‌سلمان، فرزند پادشاه فرتوت سعودی که در عمل حاکم این کشور است، دیدار کرده بود. 

«باراک راوید» خبرنگار اسرائیلی تارنمای آمریکایی آکسیوس نیز چهارشنبه هفته گذشته به نقل از چند منبع نوشته بود در این دیدار، سالیوان امکان پیوستن عربستان به «توافق آبراهام» را مطرح کرده و ولیعهد سعودی این امکان را بلافاصله رد نکرده است. 

بن‌سلمان گفته روند عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی ممکن است زمانبر باشد و فهرستی از اقدامات لازم برای این کار را به سالیوان ارائه کرده که مهم‌ترین آنها بهبود مجدد روابط خدشه‌دار شده واشنگتن با ریاض در دوران 10 ماهه به قدرت رسیدن دموکرات‌ها در کاخ سفید است. سالیوان عالی‌رتبه‌ترین مقام دولت بایدن است که تاکنون به عربستان سفر کرده و از مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در این سفر، تلاش برای اقناع بن‌سلمان برای برقراری آتش‌بس در جنگ داخلی یمن بوده است؛ جایی که سعودی‌ها در صدر ائتلافی که بیشتر متشکل از متحدان عربی‌شان است، ۷ سال بدون نتیجه، همه‌گونه جنایت جنگی علیه ملت یمن مرتکب شده‌اند. پیداست بخش نانوشته ماموریت سالیوان، فشار آوردن بر بن‌سلمان با پرونده‌های حقوق بشری و فساد و جنایت ولیعهد سعودی به منظور سوق دادن او به سمت دولت جدید رژیم صهیونیستی بوده است. فیصل بن‌فرحان آل‌سعود، وزیر خارجه سعودی با آنکه پیش‌تر مدعی شده بود عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض به سود کل منطقه است ولی هر گونه توافق احتمالی در این زمینه را تا حد زیادی منوط به روند پیشرفت مذاکرات صلح رژیم اشغالگر اسرائیل با فلسطینیان و تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرزهای سال ۱۹۶۷ دانسته بود. سلمان بن‌عبدالعزیز پادشاه سعودی و اسلاف او ترجیح می‌دادند برای حفظ ظاهری مشروعیت خود به عنوان متولیان مکه و مدینه به عنوان مقدس‌ترین اماکن مسلمانان، وانمود کنند به سیاست سنتی آل‌سعود درباره مساله اسرائیل و فلسطین پایبندند اما شتاب بن‌سلمان در این زمینه آن هم بدون محقق شدن حقوق فلسطینی‌ها، نشانگر فشار مضاعفی است که آمریکایی‌ها بر او وارد می‌کنند تا هر چه زودتر صهیونیست‌ها را به رسمیت بشناسد. بخش مهمی از فشارهای وارده به بن‌سلمان برای عادی‌سازی فوری روابط با رژیم صهیونیستی رسانه‌ای است و شامل دست داشتن ولیعهد جاه‌طلب سعودی در پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی واشنگتن‌پست و ده‌ها چهره و فعال عربستانی دیگر می‌شود. جدیدترین مورد به افشاگری‌های «سعد الجبری» یکی از مقامات ارشد امنیتی پیشین عربستان در زمینه اقدامات مشترک با آمریکا در مبارزه با تروریسم مربوط می‌شود که در گفت‌وگوی اخیرش با برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس نیوز اعلام کرده اسراری دارد که خواب بن‌سلمان را مشوش خواهد کرد. جبری مدعی شده فرزند پادشاه فعلی سعودی، 7 سال پیش در زمان پادشاهی عبدالله، آمادگی خود را برای ترور او اعلام کرد. او همچنین از وجود ۲ نسخه فیلم‌ ضبط ‌شده درباره جنایات بن‌سلمان صحبت کرد که تضمینی است برای زنده ماندن او از دست عوامل ترور بن‌سلمان. 

 

* فرود هواپیمای اسرائیلی در خاک عربستان

همزمان با هتک حرمت صهیونیست‌ها علیه شهدای فلسطینی و خانواده‌های آنان، روز گذشته برخی منابع عبری از فرود یک هواپیمای صهیونیستی در خاک عربستان خبر دادند. «ایتالی بلومنتال» خبرنگار روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارانوت» در صفحه توئیتر خود از فرود یک هواپیمای صهیونیستی در خاک سعودی خبر داد. ایتالی بلومنتال اعلام کرد این هواپیما متعلق به یک میلیاردر صهیونیست است که پس از توقف در «امان» به ‌سمت ریاض حرکت کرده است. بر اساس گزارش منابع عبری، این هواپیما توقف کوتاهی به ‌مدت ۵ دقیقه در امان داشته است. «آوی اسکارف» سردبیر روزنامه عبری «هاآرتص» نیز از پرواز یک هواپیمای اسرائیلی به ‌سمت عربستان سعودی خبر داد، این در حالی است که مقامات سعودی درباره این خبر هیچ‌گونه اظهاراتی ارائه نکرده‌اند. روز گذشته همچنین رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند نخستین پرواز مستقیم از خاک عربستان به فلسطین اشغالی عصر روز دوشنبه در فرودگاه بن‌گوریون به زمین خواهد نشست. رسانه‌های عبری اعلام کردند این پرواز توسط شرکت هواپیمایی «جت ایرلاین» امارات انجام خواهد شد و مبدأ پرواز ریاض، پایتخت سعودی خواهد بود. پس از امضای توافق سازش میان امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی، عطش رژیم آل‌سعود نیز برای سازش با این رژیم و رابطه علنی با تل‌آویو بیشتر شده است، به ‌حدی که بارها مقامات این رژیم از ابراز علاقه خود برای برقراری رابطه با اشغالگران فلسطین سخن گفته‌اند. عربستان سعودی سال گذشته در ادامه تلاش‌های خود به ‌منظور هموار کردن مسیر برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، با عبور هواپیما‌های این رژیم از حریم هوایی خود به ‌مقصد امارات و بحرین موافقت کرده بود اما از مبدأ این کشور پروازی به سرزمین‌های اشغالی صورت نگرفته است. اخیرا یک رسانه اسرائیلی به‌ نقل از منابع آگاه سعودی خبر داد گام‌های مهمی در راستای به ‌رسمیت شناختن اسرائیل توسط عربستان سعودی و عادی‌سازی روابط با آن برداشته خواهد شد و بزودی شاهد برقراری روابط ریاض با اسرائیل خواهیم بود. تحولات اخیر در پرونده روابط عربستان و رژیم صهیونیستی بیانگر وجود نشانه‌هایی درباره عادی‌سازی قریب‌الوقوع روابط میان ریاض و تل‌آویو است. «دوری گلد» -که یک افسر اطلاعاتی و نماینده اسبق رژیم صهیونیستی در سازمان ملل است- در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد محمد بن‌سلمان کسی است که پرونده عادی‌سازی روابط را در عربستان مدیریت می‌کند و او قول داده است مساله عادی‌سازی رسمی روابط را اجرایی کند. «گلد» در این مصاحبه اظهار کرد محمد بن‌سلمان نه ‌فقط درباره عربستان، بلکه وعده داده است عادی‌سازی را در منطقه غرب آسیا محقق کند.