الهام علی‌‌اف، رئیس‌ جمهوری آذربایجان از رجب طیب اردوغان همتای ترکیه‌ای خود در فرودگاه تازه‌تاسیس در منطقه قره‌باغ کوهستانی استقبال کرد. «آذرتاج» خبرگزاری رسمی جمهوری آذربایجان با انتشار عکسی از ورود رجب طیب اردوغان به شهر «فضولی» منطقه قره‌باغ کوهستانی، از آغاز سفر رسمی رئیس‌جمهور ترکیه به جمهوری آذربایجان خبر داد. بنا بر گزارش رسانه‌های جمهوری آذربایجان، هواپیمای اردوغان برای انجام سفر رسمی یک روزه و دیدار با مقام‌های آذربایجان وارد این کشور شده است. پیش‌تر خبرگزاری آناتولی ترکیه خبر داده بود اردوغان روز سه‌شنبه (دیروز) در سومین سفر خود به جمهوری آذربایجان بعد از جنگ سال گذشته باکو و ایروان بر سر قره‌باغ، به جمهوری آذربایجان سفر می‌کند تا فرودگاه بین‌المللی شهر فضولی را افتتاح کند. فضولی یکی از شهرهایی است که در جریان جنگ سال گذشته در منطقه قره‌باغ به کنترل جمهوری آذربایجان درآمد. 

 

* آیا غرب از ترکیه عذرخواهی کرد؟

دیروز بسیاری از روزنامه‌های چاپ آنکارا تیتر و عکس صفحه نخست خود را به موضوع بحران دیپلماسی در ترکیه اختصاص دادند و بسیاری از آنها تیتر «عقب‌نشینی سفرای غربی در برابر ترکیه» را برجسته کردند. این در حالی است که به نظر می‌رسد مقامات این کشورها راه میانه‌ای پیدا کردند که نمی‌توان بر آن نام عذرخواهی و پوزش نهاد. کل آن چیزی که دستگاه دیپلماسی ترکیه نامش را عقب‌نشینی سفرای غربی و عذرخواهی آنان گذاشته، عبارت است از ریتوئیت یا بازنشر یک پیام کوتاه که در اکانت سفارت آمریکا در آنکارا منتشر شده است. متن مزبور چنین است: «ایالات متحده آمریکا پس از بیانیه 18 اکتبر، بر پایبندی خود به ماده 41 کنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک تاکید می‌کند». سفارتخانه‌های کشورهای کانادا، فنلاند، دانمارک، هلند، سوئد، نروژ، آلمان، فرانسه و نیوزیلند در آنکارا که پیش‌تر بیانیه ضرورت آزادی «عثمان کاوالا» را امضا کرده بودند، بیانیه آمریکا را در توئیتر خود بازنشر کردند. روز دوشنبه در کاخ ریاست‌جمهوری در آنکارا نشست هیات دولت برگزار شد و مهم‌ترین موضوع این نشست، بررسی اخراج سفرای آمریکا، کانادا و 8 کشور غربی از ترکیه بود. قبل از آنکه هیات دولت به جمع‌بندی نهایی برسد، «دولت باغچلی» رهبر حزب راست افراطی حرکت ملی‌گرا که به عنوان شریک اردوغان در ائتلاف جمهور شناخته می‌شود، سریعاً به کاخ ریاست‌جمهوری رفت و با اردوغان رایزنی کرد. در شرایطی که همه منتظر دستور جنجالی اخراج سفرا بودند، تصمیم نهایی، چیز دیگری از آب درآمد و نتیجه نشست، چیزی شد که نشان داد در آخرین ساعات، مشاوران اردوغان موفق شدند موضع او را نرم و معتدل کنند. اردوغان پس از پایان نشست کابینه، با سیما‌ و ‌صدایی خسته، خطاب به رسانه‌ها اعلام کرد مواضع نهایی سفرا مثبت بوده و ترکیه به دنبال تنش نیست. در روزهای گذشته مواضع مختلفی درباره اخراج سفرا اتخاذ شد. برخی سران احزاب سیاسی نظیر «دوغو پرینچک» رهبر حزب کمونیستی وطن نیز در اظهاراتی اغراق‌آمیز مدعی شدند موضع‌گیری اردوغان در مقابل سفرای غربی، یک نقطه عطف تاریخی در تمام ادوار ترکیه است و از این به بعد آنکارا در مسیر سیاسی متفاوتی قرار خواهد گرفت اما همچنان که دیدیم هیچ اتفاق خاصی نیفتاد و ترکیه به این جمع‌بندی رسید که تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند به شکل جدی در برابر غرب موضع بگیرد، چرا که اخراج 10 سفیر بدون تردید بحران را از چیزی که هست بزرگ‌تر می‌کرد. تمام 10 سفیری که اردوغان قصد اخراج آنها را داشت، از کشورهایی آمده‌اند که برای اقتصاد و سیاست ترکیه بسیار مهم هستند؛ اول اینکه این کشورها مقاصد کالاهای صادراتی ترکیه هستند. دوم شمار قابل توجهی از میلیون‌ها شهروند ترک در این کشورها زندگی می‌کنند و سوم اینکه چنین اقدامی، منجر به انزوای کامل ترکیه می‌شد. تصمیم جنجالی رئیس‌جمهور ترکیه برای اخراج سفرای آمریکا، کانادا و 8 کشور غربی موجب شد بازار پر تب و تاب و بحران‌زده دلار یک بار دیگر دچار تشنج شود. در شرایطی که اقتصاد ترکیه دچار بحران شده و دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، به ناکارآمدی اقتصادی متهم شده و مخالفان بر طبل برگزاری انتخابات پیش از موعد می‌کوبند، یک موضوع هیجانی و تبلیغاتی برای مصرف داخلی حزب حاکم دست و پا شد اما واقعیت این است که این مشی حکومت‌داری، هزینه‌های خارجی سنگینی بر ترکیه تحمیل می‌کند.