گروه فرهنگ و هنر: ترافیک فیلمهای آماده اکران سینمای ایران همیشه از دغدغههای اصلی سینماگران طی سالهای اخیر بوده است. سنگینتر شدن بار چرخه اکران طی سالیان گذشته موجب ایجاد حواشی مختلف و حرف و حدیثهایی میان اهالی سینما و مسؤولان شورای صنفی نمایش شده است؛ حواشیای که جز ضربه به بدنه سینمای ایران، هیچ سود و منفعتی برای سینما نداشته است. چرخه اکران هر سال سنگینتر میشد تا اینکه با شیوع ویروس کرونا سنگینتر از همیشه شد، زیرا همزمان با شیوع ویروس کرونا، سالنهای سینمایی کشور در پیکهای مختلف با تعطیلیهایی مواجه بودهاند و از سوی دیگر در زمانی که سالنهای سینما به صورت نصف و نیمهمشغول به کار بودند هم به خاطر شرایط کرونایی مردم استقبال چندانی از فیلمهای در حال اکران نمیکردند، از سویی برخی فیلمسازان مطرح همچنان ترجیح میدهند اکران آثارشان را به دوران پساکرونا به تعویق بیندازند. اما در حالی که اکران فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی از امروز آغاز میشود، شورای صنفی نمایش بخشی از برنامه اکران پاییز سینماها را اعلام کرد که بر اساس آن از 12 آبان تا اول دی حداقل 12 فیلم اکران میشود. «تومان» ساخته مرتضی فرشباف از ۱۲ آبان، «آپاچی» آرش معیریان از ۲۶ آبان، «شهر گربهها» سیدجواد هاشمی از سوم آذر، «آتابای» نیکی کریمی از سوم آذر، «ملاقات با جادوگر» جمشید بهرامیان از ۱۰ آذر، «جوجه تیغی» مستانه مهاجر از ۱۰ آذر، «بندر بند» منیژه حکمت از ۱۰ آذر، «بیهمه چیز» محسن قرایی از ۱۷ آذر، «تیتی» آیدا پناهنده از ۲۴ آذر و «عروسی مردم» مجید توکلی از اول دیماه اکران میشوند. به این ترتیب و با اضافه شدن احتمالی «گشت ارشاد ۳» به این جمع، حداقل 12 فیلم در اکران پاییز نمایش داده میشوند. با این شرایط انتظار میرود اکران چند فیلم در کنار «قهرمان» و افزایش فروش سینماها در این مقطع موجب افزایش متقاضیان اکران شود، هرچند بعید است در این اکران شلوغ تعداد سینماهای مناسبی به همه این فیلمها برسد اما در مجموع این مساله اتفاق خوشایندی برای سینمای کشور محسوب میشود که پس از سکته طولانیمدت چرخه اکران -به خاطر کرونا- گیشه سینمای ایران جانی تازه بگیرد. همچنین اگر تصور کنیم روند جدید فعال شدن سینماهای کشور به همین صورت ادامه پیدا کند، حداقل ۴ سال طول میکشد تا تمام فیلمهای تولید شده تا سال 1400 به نمایش درآیند و آنجاست که باید گفت یکی از مسیرهای رهایی از گسترش چشمگیر ظرفیت ناوگان اکران آثار سینمایی جدی گرفتن طرح نوپای «اکران آنلاین» در سینمای کشور است که همچنان میتواند راهگشا باشد. اکران آنلاین در چند ماه ابتدایی شیوع کرونا در کشور با رونق اقتصادی معقول و استقبال مناسبی از سوی اهالی سینما و مخاطبان روبهرو شده بود اما با بازگشایی نصف و نیمه سینماها، انگار دوباره این سیستم نوپای اکران از سوی برخی سینماگران به دست فراموشی سپرده شده است و بسیاری از اهالی سرشناس سینما قید اکران آثارشان در این چرخه را زده و تصمیم گرفتهاند منتظر نوبتشان برای اکران در سینماها در دوران پساکرونا بمانند. اینکه به چه دلایلی بسیاری از سینماگران سرشناس تمایلی به اکران آنلاین ندارند، ریشه در مسائل مختلفی همچون ضرر مادی به خاطر عدم رعایت قانون کپیرایت دارد و طی چند ماه اخیر شاهد بودهایم برخی فیلمسازان شناخته شده شک و تردیدهای بسیاری برای حضور آثارشان در اکران آنلاین داشتهاند و ترس از پخش غیرقانونی فیلمهایشان، مهمترین علت این تردیدها بوده است. این در حالی است که این طرح سالهاست توسط کمپانیهای بزرگی همچون نتفلیکس در حال انجام است و سینمای ایران بالاخره باید به سمت اجرای چنین طرحهایی میرفت.
از سوی دیگر شاید با این اتفاق سود مادی صاحبان اثر از نمایش آنلاین نسبت به اکران عمومی کاهش یابد اما در عوض تعداد بیشتری از مردم، مخاطب این آثار خواهند بود. مسألهای که به نظر میرسد بیش از همه برای سازندگان آثار سینمایی مهم باشد، رساندن پیام فیلم به تعداد بیشتری از مخاطبان است، بویژه اینکه این روزها با گسترش سامانههای «ویاودی» و با وجود بالا رفتن تنوع محصولات عرضهشده، محتوای مناسب برای استفاده همه اعضای خانواده همچنان محدود است و اینجاست که فیلمهای سینمایی باکیفیت بخوبی میتوانند طیف گستردهای از مخاطبان را جذب کنند. اینکه چرا در دنیا بهرغم انتشار دانلود غیرقانونی فیلمها، طرح «اکران آنلاین» با موفقیت ادامه پیدا میکند، تنها یک علت دارد و آن هم به عدم استقبال مردم آن کشورها از نسخههای قاچاق و دانلود فیلمها بازمیگردد؛ مسألهای که توسط اغلب مردم کشورمان رعایت نمیشود. در نتیجه باید گفت اکران آنلاین سینمای ایران اگر در ادامه راه خود با حمایت مردم و عدم استفاده آنها از نسخههای قاچاق همراه شود، میتواند مسیر تازهای را پیش روی سینمای ایران قرار دهد.
***
سینماداران جایی در خانه سینما ندارند
اعضای انجمن سینماداران به دیدار معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان سینمایی رفتند و به ارائه گزارشی از وضعیت سینماها و مباحث و مشکلات مختلف حوزه سینماداری پرداختند. محمد قاصداشرفی، رئیس هیاتمدیره انجمن سینماداران با اشاره به اینکه در این مدت به جای اینکه سرمایهگذاریمان رشد کند، تنزل پیدا کرده است، بیان کرد: متاسفانه در حال حاضر سالنهای کشور وضعیت خوبی ندارند و ۳۴ سینما تقاضای تغییر کاربری دارند که این موضوع، هشداری است که کمک کنیم تا این اتفاق نیفتد. معتقدم سالنهایی که استفاده نمیشوند، سوددهی هم ندارند و باید تغییر کاربری دهند تا سرمایه مرده، زنده شود و به اقتصاد کشور کمک کند. اشرفی با اشاره به بدهی سینماداران به دفاتر پخش گفت: اغلب سینماها به دفاتر پخش بدهی داشتند به همین دلیل وام کمبهره به آنها تعلق گرفت اما باز هم قادر به پرداخت آن نیستیم و تقاضای بنده و اکثر سینماداران بخشودگی در پرداخت وام است. خانه سینما اسمش از سینما آمده اما ما در این خانه جایی نداریم و همچنین در صندوق هنر. تهران از نظر ساخت سالن اشباع شده است، این درحالی است که برخی شهرستانها هنوز سینما ندارند و باید به آنها کمک شود. وی با بیان اینکه تجهیزات سینما مساله مهم دیگر است، اظهار کرد: به عنوان مثال اگر پروژکتور یک سالن بسوزد قیمت آن ۸۰۰ میلیون تومان است و تهیه آن در شرایط امروز بسیار سخت است. مالیات سینماها نیز موضوع مهم دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد؛ باید شرایطی فراهم شود تا سینماها از مالیات معاف شوند، در این صورت نتایج خوب آن شامل حال مخاطب هم خواهد شد. در حال حاضر ما ارزش افزوده ۹ درصد را از مخاطب نمیگیریم. در ادامه سجاد نوروزی، نماینده انجمن سینماداران در شورای صنفی نمایش نیز گفت: اگر قیمتها اصلاح نشود با بلیت ۳۰ هزار تومانی دیگر سینما قابل اداره کردن نیست. ما به دلیل بیماری کرونا مجبور شدیم توسعه زیرساختها در سینما آزادی را متوقف و همه اندوختههایمان را صرف دادن پایه حقوق به نیروی انسانی کنیم و از توسعه فنی و عمرانی عقب افتادهایم.