تهران کانون توجه محافل بین‌‌المللی در حل مشکلات افغانستان

فداحسین مالکی*: اجلاس تهران یکی از موثرترین اجلاس‌هایی است که درباره تحولات منطقه بویژه کشور افغانستان تشکیل شد. در افغانستان تحولات نگران‌‌کننده‌‌ای در جریان است. هم قدرت‌‌گیری طالبان که برای خودش و مردم این کشور نیز غافلگیرکننده بود و هم عملی نشدن تعهدات و قول‌‌هایی که در روزهای اولیه به مردم دادند، روز‌به‌روز وضعیت افغانستان را از نظر اقتصادی، ناامنی و بی‌‌ثباتی بدتر کرد. همین امر باعث شد کشورهای منطقه دغدغه‌‌ جدی در این حوزه پیدا کنند. فراتر از شرکت فعالانه‌‌ تمام طرفین، پیام آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم مؤید اجلاس اخیر بود. جمیع این مسائل نشان می‌‌دهد تهران کانون توجه همه‌‌ محافل بین‌‌المللی درباره‌‌‌‌‌ افغانستان قرار گرفته است. اولین مساله‌‌‌‌‌ مهمی که وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان به آن اشاره کردند، رفتن طالبان به سمت تشکیل دولت فراگیر متشکل از تمام اقوام بود. این خواسته ملت افغانستان و تمام کشورهای همسایه و منطقه است. اینکه طالبان به دیگر گروه‌‌ها نقش نداده، قابل قبول نیست. تاریخ نشان داده است افغانستان به دلیل تنوع قومیتی خود، حتما باید مشارکت همه اقوام را در قدرت داشته باشد؛ در غیر این صورت، کشور به سمت هرج‌‌و‌مرج و جنگ داخلی پیش خواهد رفت. مساله دوم مورد تاکید شرکت‌کنندگان، ناامنی‌‌هایی بود که توسط داعش و عوامل آن در اقصی نقاط این کشور شکل گرفت. هر چند داعش مسؤولیت حملات فاجعه‌‌بار را به‌‌عهده می‌‌گیرد اما طالبان در این امر نیز مسؤول است. حتی سکوت طالبان در مقابل جنایات داعش سوال‌برانگیز است. این موضوعات مورد توجه وزرای خارجه قرار گرفت و احتمال می‌‌رود به یک اجماع نهایی در این باره خواهند رسید تا طالبان را وادار کنند هر چه سریع‌‌تر به سمت تشکیل یک دولت فراگیر متشکل از تمام اقوام و تامین امنیت حرکت کند. در پاسخ به اینکه آیا تمام کشورهای همسایه موضعی واحد در قبال افغانستان دارند یا خیر، باید گفت آنچه در موضع‌گیری کشورها تاکنون دیدیم، پاسخ مثبت است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، موضع‌گیری خوبی داشت و بابت ناامنی‌‌ها اظهار نگرانی کرد. تاجیکستان هم مستقیما ورود کرد. موضع ایران نیز مشخص است. از پاکستانی‌ها به دلیل ارتباطات تنگاتنگی که با طالبان دارند انتظار بیشتری می‌‌رود تا آنان را به سمت دولت فراگیر سوق دهند. حضور سازمان ملل با پیام دبیرکل به این نشست بدین لحاظ که نشان از اهتمام مجامع بین‌‌المللی به افغانستان دارد، بسیار مثبت تلقی می‌‌شود. با در نظر گرفتن جمیع این موارد، کار برای طالبان سخت می‌‌شود. یعنی طالبان علاوه بر اینکه باید پاسخگوی افکار عمومی در داخل افغانستان باشد، در برابر مجامع بین‌‌المللی نیز مسؤول است. طالبان باید به این خواسته‌های مشروع تمکین کند و به سمت تشکیل یک دولت فراگیر برود تا مشکلات مردم مسلمان افغانستان حل شود. 

* عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس

***