گروه بین‌الملل: بحران اخیر سیاسی در روابط بین لبنان و عربستان از آنجا آغاز شد که «جورج قرداحی» وزیر اطلاع‌رسانی لبنان دوشنبه هفته گذشته با شرکت در برنامه «پارلمان ملت» در شبکه تلویزیونی الجزیره از ملت مظلوم و ستمدیده یمن دفاع و حمله نظامی ائتلاف عربی- آمریکایی به سرکردگی سعودی و امارات را محکوم کرد. قرداحی خاطرنشان کرد نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در حال دفاع از خود در برابر «اقدامات تجاوزکارانه عربستان و امارات» هستند. این وزیر لبنانی پس از فشار مقامات سعودی و بیانیه شورای همکاری خلیج‌فارس درباره اظهاراتش درباره دفاع از مردم یمن و تاکید بر لزوم توقف جنگ در این کشور اظهار داشت: من درباره کسی اشتباه نکردم و هرگز عذرخواهی نمی‌کنم. من به کسی حمله نکردم و تنها با جنگ پوچ و بیهوده مخالفم. قرداحی افزود: زمانی که کسی از من بخواهد استعفا کنم به او می‌گویم من بخشی از یک دولت یکپارچه هستم. وی تصریح کرد: کسانی که از آزادی بیان و رسانه دفاع می‌کنند، دیروز کمپینی از اتهامات بی‌اساس ضد من به راه انداختند. درست نیست در لبنان تحت باج‌گیری کشورها و سفرا و افراد دیگر قرار بگیریم. وزیر اطلاع‌رسانی لبنان در ادامه تاکید کرد: چگونه به ما دیکته می‌کنند که چه کسی در دولت بماند یا نماند، مگر ما کشوری مستقل نیستیم؟

 در همین راستا مقامات سعودی اعلام کردند سفیر خود در لبنان را فراخوانده‌اند و همچنین ریاض از سفیر لبنان در عربستان خواسته است ظرف 48 ساعت خاک این کشور را ترک کند، این اقدام همزمان با تصمیم ریاض برای توقف واردات از لبنان بود. به گزارش خبرگزاری رسمی عربستان سعودی، مقامات این کشور ضمن تأکید بر تصمیم قبلی خود مبنی بر جلوگیری از سفر شهروندان سعودی به لبنان، مدعی شدند این تصمیم را برای حفظ امنیت عربستان و ملت آن اتخاذ کرده‌اند و همچنین تصمیمات دیگری در این زمینه گرفته خواهد شد. جورج قرداحی، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان در حال حاضر آخرین سیاستمداری است که برای بیان سخن حق از حدود یک هفته پیش مورد حمله شدید رسانه‌ای و سیاسی قرار گرفته است. آنچه باعث شده سعودی‌ها نسبت به گفته‌های قرداحی حساسیت بیشتری به خرج دهند، جایگاه او به عنوان یک مسؤول رسمی عرب و تصدی پست وزارت اطلاع‌رسانی کشور لبنان از جانب وی است. این حساسیت از آنجا دوچندان می‌شود که لبنان با توجه به بافت ویژه آن همواره از اهمیت زیادی برای سعودی‌ها برخوردار بوده است و آنها در طول سال‌های گذشته به شیوه‌های مختلف برای دخالت در امور داخلی این کشور و بر هم زدن توازن داخلی آن با جانبداری از یک یا چند گروه سیاسی علیه دیگر گروه‌ها تلاش کرده و همزمان نیز کوشیده‌اند با پرداخت هزینه‌های هنگفت مالی و تقویت نفوذ رسانه‌ای، وجهه خود را خوب جلوه دهند و دخالت‌های خود را حمایت از ملت لبنان معرفی کنند. 

 

* ارتباط جنایت الطیونه با حمله به قرداحی

با توجه به وضعیت داخلی لبنان و جایگاه آن برای عربستان به نظر می‌رسد شکست جنایت الطیونه در کشاندن لبنان به فتنه و اظهارات «ژوزف عون» فرمانده ارتش درباره اینکه «سمیر جعجع» در جنایت الطیونه دست داشته است و احضار وی به دادگاه، عربستان سعودی را وادار کرده به ‌دنبال راهی برای نجات این جنایتکار خود در لبنان باشد، بنابراین اظهارات قرداحی بهانه‌ای شد تا عربستان از آن برای برافروختن آتش کینه خود در لبنان استفاده کند.

 

* عربستان به دنبال فروپاشی دولت در لبنان

 برخی تحلیلگران لبنانی نیز معتقدند هدف اول مانور عربستان علیه سخنان این وزیر لبنانی، محاصره حزب‌الله و هدف دوم آن سقوط دولت نجیب میقاتی است که از زمان تشکیل نتوانست ریاض را راضی کند؛ تا جایی که «ولید البخاری» سفیر عربستان در لبنان همه پروتکل‌های دیپلماتیک را شکست و برای تبریک به وزیر جدید خارجه لبنان به وزارت خارجه این کشور نرفت.

بر این اساس برخی تحلیلگران سیاسی منطقه بحران‌آفرینی عربستان در قبال لبنان را در قاب بزرگ‌تری تفسیر می‌کنند و هدف از آن را بر هم زدن ثبات داخلی لبنان بویژه بعد از پیروزی‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی مقاومت لبنان می‌دانند. به عقیده این تحلیلگران، توانمندی حزب‌الله برای تامین سوخت مورد نیاز لبنان و توزیع آن در این کشور در سایه بحران شدید اقتصادی و سوختی و اثبات اینکه چه کشورهایی در این شرایط سخت لبنان در کنار ملت این کشور می‌ایستند و چه کشورهایی با وجود ادعای حمایت از دولت و ملت لبنان دست روی دست می‌گذارند و کاری نمی‌کنند و پیروزی سیاسی مقاومت در تسهیل از سرگیری روابط اقتصادی و سیاسی بین بیروت و دمشق در بالاترین سطوح و به نوعی شکستن محاصره سیاسی و اقتصادی تحمیلی آمریکا علیه لبنان و سوریه و نیز تثبیت اصل بازدارندگی نظامی در برابر رژیم صهیونیستی با ورود کشتی‌های حامل سوخت ایران، از دلایلی است که ریاض را بر آن داشته با بهره‌برداری از سخنان قرداحی، برای بر هم زدن فضای داخلی لبنان وارد عمل شود. در عین حال این سطح از فشار سیاسی و رسانه‌ای علیه قرداحی در چارچوب فشار بر دولت لبنان قلمداد می‌شود که بتازگی بعد از مدت‌ها رایزنی در سایه توافق داخلی تشکیل شده و درصدد حل بحران‌های انباشته اقتصادی و مالی این کشور است که شماری از همپیمانان سعودی‌ها که پست‌های کلیدی را در سال‌های گذشته در لبنان در دست داشته‌اند، خود از عاملان اصلی بروز این وضعیت بوده‌اند. 

 به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها نیز از اقدامات عربستان حمایت می‌کنند و این امر در اعمال تحریم‌های آمریکا و زمان‌بندی مشکوک اقدامات سیاسی ضد شخصیت‌های ملی لبنان از جمله «جمیل السید» نماینده پارلمان لبنان خود را نشان می‌دهد. 

 

* موضع دولت لبنان درباره تحولات اخیر

«نجیب میقاتی» نخست‌وزیر لبنان بر حفظ روابط مستحکم کشورش با تمام کشورهای همسایه و به طور مشخص کشورهای عرب تاکید و در سخنانی تلاش کرد از یک سو با بیان اینکه سخنان قرداحی قبل از تصدی پست وزارت اطلاع‌رسانی لبنان بیان شده، آن را توجیه کند و از سوی دیگر نیز از عربستان دلجویی کند. میقاتی در ارتباط با اظهارات قرداحی گفت: این مصاحبه چند هفته قبل از تصدی پست وزارت اطلاع‌رسانی از سوی قرداحی تهیه و تنظیم شده است و اظهاراتش غیرقابل قبول است و به هیچ‌وجه نشانگر موضع دولت لبنان بویژه در ارتباط با موضوع یمن و روابط لبنان با کشورهای عرب و به طور مشخص عربستان و سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس نیست. وزارت خارجه لبنان نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: اظهارات جورج قرداحی، وزیر اطلاع‌رسانی قبل از تعیین وی در این منصب درباره عربستان و امارات، بیانگر موضع دولت لبنان نیست. با این حال، روز چهارشنبه عربستان، کویت و بحرین سفرای لبنان را احضار کردند تا از این طریق فشار بر دولت لبنان را افزایش دهند. 

 

* حمایت سیاستمداران لبنانی از مواضع قرداحی

«سلیمان فرنجیه» رئیس جریان «المرده» لبنان دیروز با حمایت از قرداحی و عدم قربانی کردن او تاکید کرد هرگز نخواهد پذیرفت باج داده شود. وی گفت: ما خواهان روابط خوب با کشورهای عرب هستیم و این اعتقاد راسخی است که داریم و موضع ما در قبال عربستان سعودی و امارات و همه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس روشن است. رئیس جریان المرده با اشاره به اینکه به وزیر اطلاع‌رسانی لبنان ظلم شده است، تاکید کرد در کنار او خواهد ایستاد. فرنجیه با تاکید بر مخالفت خود با استعفای قرداحی تاکید کرد وی هیچ اشتباهی مرتکب نشده است. رئیس جریان المرده هشدار داد: اگر قرداحی استعفا کند یا برکنار شود، ما جانشینی برای او معرفی نخواهیم کرد. به قرداحی ظلم شده و من از او حمایت می‌کنم.

 «سالم زهران» کارشناس سیاسی و رئیس مرکز رسانه‌ای «الارتکاز» لبنان نیز بعد از تنش‌آفرینی عربستان سعودی در برابر لبنان گفت: این یک لحظه انفجار منطقه‌ای در عرصه لبنان بوده و این موضوع تنها به اظهارات قرداحی محدود نمی‌شود. این شخصیت لبنانی همچنین افزود: حزب‌الله هرگز قرداحی را در این شرایط تنها نخواهد گذاشت و حتی اگر او نیز اصرار به استعفا داشته باشد، حزب‌الله هرگز نمی‌پذیرد. «حسین الحاج حسن» رئیس فراکسیون نمایندگان بعلبک هرمل در پارلمان لبنان هم اعلام کرد: موضعی که جورج قرداحی در قبال جنگ علیه یمن اتخاذ کرده، موضع هر فرد آزاده و شریف در جهان است و ما از وی حمایت می‌کنیم.

***