عماد هلالات‌: خبرهای مربوط به مذاکرات ایران و عربستان همچنان مورد توجه رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارد. به گزارش «وطن‌امروز»، در همین راستا خبرگزاری فرانسه هفته گذشته خبر داد طی هفته‌های آتی خبر از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان به صورت رسمی اعلام می‌شود. عربستان سعودی پس از خروج ایالات متحده از منطقه و شکست پروژه فشار حداکثری علیه ایران، در سیاست خود در مواجهه با جمهوری اسلامی تغییر رویکرد داده و به دنبال آن است در نتیجه رایزنی با ایران برخی مسائل منطقه‌ای خود را حل‌و‌فصل کند. در این میان چگونگی پایان جنگ یمن نیز برای عربستان سعودی بسیار حیاتی است. بعد از 7 سال جنگ و کشتار و تخریب اکنون دولت سعودی در حالت دفاعی قرار گرفته و به دنبال خارج شدن از باتلاق یمن است. ‌سعودی، جمهوری اسلامی را مهم‌ترین کشور برای فشار به انصارالله برای پذیرش آتش‌بس طبق شروط خود می‌داند؛ شروطی که فقط باعث نجات دولت سعودی از این وضعیت می‌شود. این در حالی که ارتش و کمیته‌های مردمی در آستانه آزادسازی شهر استراتژیک مأرب هستند. 

 

* وضعیت میدانی یمن

به نظر می‌رسد جنگ یمن در مراحل بسیار حساسی قرار دارد. ارتش و کمیته‌های مردمی بعد از گذشت 7 سال از تجاوز ائتلاف سعودی، اکنون زمام امور میدانی را در دست گرفته و همزمان در ۳ استان استراتژیک و مهم در حال پاکسازی شهر‌ها از وجود تروریست‌های داعش و القاعده و همچنین نیروهای منصور هادی هستند. استان البیضا به طور کامل پاکسازی شده است و ارتش و کمیته‌های مردمی وارد استان شبوه شده‌اند. در استان مأرب هم نیروها در آستانه ورود به این شهر مهم و راهبردی قرار دارند؛ شهری که به گفته فرستاده آمریکا در امور یمن در صورت سقوط، آن را باید پیروزی ایران و انصارالله دانست و جنگ یمن به پایان خواهد رسید. 

همچنین حضور میلیونی مردم یمن در اجتماع میلاد پیامبر و سخنرانی رهبر انقلاب یمن، سیدبدرالدین الحوثی مهر تأییدی بر ادامه پیشروی‌ها تا شکست کامل ائتلاف سعودی در جنگ بود. در این اجتماع میلیونی که همراه با تصاویر رهبر انقلاب یمن و همچنین سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان بود، سیدعبدالمالک بدرالدین، مردم یمن را جزو محور مقاومت و ائتلاف منطقه‌ای علیه رژیم صهیونیستی و آمریکا دانست. این در حالی است که ارتش یمن در بیانیه خود ضمن تأکید بر ادامه جنگ و عدم پذیرش شروط ظالمانه عربستان سعودی، از هدف قرار دادن مرکز نظامی ائتلاف سعودی در استان جیزان خبر داد. در این عملیات، پایگاه نظامی عربستان سعودی که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های شنود و عقبه استراتژیک محسوب می‌شود، منهدم شد. همچنین طی عملیات ارتش و کمیته‌های مردمی در حد فاصل 30 شهریور تا 25 مهر سال جاری حدود 3200 کیلومتر از خاک یمن آزاد شده است. حال با این وجود با توجه به پیشرفت‌های حاصل شده در جنگ یمن و پیشروی‌های سریع ارتش و کمیته‌های مردمی در آزاد‌سازی استان‌ها و شهرهای یمن، دولت سعودی طرح ۳ ضلعی خود را برای نجات از این شکست آغاز کرده است. در این طرح که در دیدار بن‌سلمان و وزیر خارجه آمریکا، بخشی از آن نمایان شد، دولت سعودی ضمن پذیرش آتش‌بس به دنبال فشار به دولت نجات ملی برای پذیرش شروط خود است. در ضلع اول که از طریق ایالات متحده و انگلیس صورت می‌گیرد این ۲ کشور از تمام ابزار‌های خود برای فشار به انصارالله استفاده خواهند کرد. در ضلع دوم این طرح که از طریق فرستاده سازمان ملل در امور یمن صورت می‌گیرد، شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان به دنبال فشار و تصویب قطعنامه علیه انصارالله خواهند بود. ضلع سوم این طرح شامل مذاکرات ایران و عربستان می‌شود. 

این در حالی است که دستاورد دولت سعودی بعد از 7 سال جنگ ظالمانه علیه مردم بی‌گناه یمن، شهید و زخمی شدن ۴۴۲۲۱ نفر است؛ ۱۷۲۹۰ نفر تعداد شهداست که ۲۴۱۲ نفر از این تعداد زن و ۳۸۷۵ نفر کودک هستند. همچنین ۲۶۹۳۱ نفر نیز زخمی شده‌اند که از این میان ۲۸۵۰ نفر زن و ۴۲۷۰ نفر دیگر کودک هستند. ائتلاف سعودی طی این حملات ۱۵ فرودگاه، ۱۶ بندر، ۳۱۲ ایستگاه و ژنراتور برق و ۵۵۸ شبکه و ایستگاه ارتباطی را تخریب و به آنها آسیب رسانده ‌است. همچنین ۲۵۴۲ مخزن و شبکه آبرسانی، ۱۹۹۴ تاسیسات دولتی و ۵۷۴۹ پل و مسیر تخریب و هدف حمله قرار گرفته است. تعداد کارخانجات تخریب شده به ۳۹۸ رسیده، تعداد خانه‌های غیرنظامی ویران شده و آسیب‌دیده نیز به ۵۷۹۹۵۴ رسیده است و ۱۸۰ مرکز دانشگاهی، ۱۴۷۸ مسجد، ۳۷۱ مرکز گردشگری و ۳۹۲ بیمارستان و مرکز بهداشت به طور کامل توسط ائتلاف سعودی تخریب شده است. حملات آنها همچنین منجر به تخریب و آسیب‌دیدگی ۱۱۲۸ مدرسه و مرکز آموزشی شده است. 

 

* مذاکرات ایران و عربستان و نقش آن در حل بحران یمن

شاید مهم‌ترین موضوع مذاکرات در حال انجام ایران و عربستان در حوزه منطقه‌ای، بحران یمن باشد. اکنون دولت سعودی نه‌ تنها جنگ را در داخل یمن باخته است، بلکه با وجود ایجاد ائتلاف و 7 سال بمباران روزانه این کشور و کشتار وحشیانه، اکنون جنگ به داخل خاک سعودی کشیده شده است. استان‌های جنوبی عربستان بویژه ۲ استان نجران و جیزان شاهد حضور نیروهای ارتش یمن و کمیته‌های مردمی هستند. قبایل این ۲ استان نیز ضمن استقبال از این نیروها خواستار الحاق به خاک یمن شده‌اند (در دوران ملک عبدالعزیز این ۲ استان با طراحی انگلیسی‌ها به عربستان سعودی واگذار شد). همچنین تمام شهر‌ها و حتی پایتخت عربستان سعودی و مناطق اقتصادی آن از جمله تأسیسات نفتی آرامکو در تیررس پهپادها و موشک‌های بالستیک یمنی‌ها قرار دارند. 

با توجه به این شرایط و همچنین وضعیت جدید منطقه‌ای بویژه بعد از خروج آمریکا از افغانستان و در ادامه از عراق و همچنین خارج کردن سامانه‌های راداری و سامانه‌های پدافندی آمریکایی از خاک عربستان، سعودی‌ها به دنبال تغییر وضعیت موجود هستند. عربستان سعودی که همواره از مذاکرات و گفت‌وگو فرار می‌کرده است، اکنون ۴ دور مذاکرات با جمهوری اسلامی داشته و به دنبال برقراری مجدد روابط و بازگشایی سفارت خود در تهران است. در همین راستا دفتر جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری اسلامی در شهر جده بعد از 5 سال بازگشایی شد. شکست عربستان سعودی در یمن همراه با هزینه نظامی زیادی بوده است. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی درباره اوضاع مالی عربستان اعلام کرده این کشور در زمان سلمان بن ‌عبد‌العزیز، پادشاه کنونی عربستان (از ۲۰۱۵) و ولیعهدی پسرش محمد بن‌سلمان ۲۳۳ میلیارد دلار (۸۷۳ میلیارد ریال عربستان) از ذخایر مالی خود را بدون آنکه مشخص باشد صرف چه چیز شده، از دست داده است یا به عبارت بهتر صرف تجاوز به کشور یمن کرده است. هر چند این آمار از سوی منابع مطلع یمنی بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در جنگ 7 ساله یمن قید شده است. 

حال با توجه به این شرایط، دولت سعودی در راستای طرح ۳ ضلعی خود به دنبال خروج از باتلاق یمن است و در همین راستا مذاکرات با جمهوری اسلامی درباره مسائل فی مابین و همچنین مسائل منطقه‌ای را آغاز کرده است. دولت سعودی در پروژه مذاکراتی خود با ایران امید دارد ضمن برخی توافقات امنیتی و منطقه‌ای، ایران را برای فشار به انصار‌الله برای پذیرش شروط خود برای پایان جنگ متقاعد کند. هر چند طی ماه‌های گذشته و با درز خبر مذاکرات ایران و عربستان در عراق برخی مقامات ایرانی اعلام کرده‌اند کشورها و گروه‌های محور مقاومت از استقلال رأی و تصمیم‌گیری برخوردارند و جمهوری اسلامی هیچ‌گاه به نیابت از آنها تصمیمی اتخاذ نمی‌کند، با این حال در داخل کشور، عده‌ای به بهانه فرصت پیش آمده برای مذاکره با دولت سعودی به بهانه خروج از انزوای منطقه‌ای به دنبال پذیرش شروط دولت سعودی برای اعلام آتش‌بس در یمن هستند! این در حالی است که انصارالله بارها در ماه‌های گذشته ضمن مخالفت با شروط دولت سعودی، آن را توطئه بن‌سلمان و آمریکا برای نجات عربستان از باتلاق یمن دانسته است. 

در این میان جنگ در یمن به مراحل حساس خود رسیده است. ارتش و کمیته‌های مردمی خود را در چند کیلومتری استان راهبردی و استراتژیک مأرب می‌بینند. ائتلاف سعودی اتاق عملیات خود را از شهر مأرب خارج کرده و از لحاظ نظامی این شهر در آستانه سقوط قرار گرفته است. ورود ارتش و کمیته‌های مردمی به شهر مأرب، هم می‌تواند دست انصارالله را برای هر گونه مذاکره با سایر طرف‌های یمنی پر کند و هم می‌تواند پایانی بر 7 سال جنگ ائتلاف سعودی با مردم مظلوم یمن باشد. حال با توجه به شرایط میدانی، بسیار محتمل است که مقامات سعودی از جمهوری اسلامی بخواهند از نفوذ معنوی خود بر انصارالله استفاده کرده و انصارالله را تشویق به پذیرش شروط عربستان کند؛ امری که می‌تواند دولت سعودی را از شکست حتمی در گام‌های آخر نجات دهد. هر چند جمهوری اسلامی بحران یمن را موضوعی یمنی- یمنی دانسته است اما در عمل باید از هر گونه خدعه سعودی برحذر بود. 

صفحه 7 را بخوانید