تازه‌ترین گزارش از وضعیت دپوی کالاهای اساسی در گمرک و بنادر بیانگر افزایش حجم آن به بیش از 7 میلیون تن است. این در حالی است که در ابتدای سال جاری مجموع موجودی کالا و آنچه در شناورها در بنادر وجود داشت، به حدود 2/5 میلیون تن می‌رسید که در این بین حجم کالاهای موجود در شناورها که تخلیه نشده و بلاتکلیف مانده، قابل توجه است. روند دپوی کالاهای اساسی در گمرک و بنادر از ابتدای سال جاری با افزایش همراه بوده است به طوری که مروری بر وضعیت این اقلام نشان می‌دهد اواخر فروردین‌ماه حدود 2/5 میلیون تن، اواخر اردیبهشت‌ماه 8/5 میلیون تن، اواسط خردادماه 6/5 میلیون تن، اواخر تیرماه 4/6 میلیون تن و اوایل شهریورماه سال جاری حدود 1/6 میلیون تن کالای اساسی به عنوان موجودی و آنچه در شناورها وجود داشته است، گزارش شده بود. 

در این میان بررسی آخرین وضعیت دپوی کالاهای اساسی در گمرک و بنادر نشان از افزایش حجم آن به 7 میلیون تن دارد، این در حالی است که طبق گزارشی که مهرداد جمال‌ارونقی، معاون فنی گمرک ایران به ایسنا اعلام کرده است تا هشتم آبان‌ سال جاری جمع کالاهای اساسی شامل موجودی، پای اسکله و منتظر در لنگرگاه به حدود 7میلیون و ۲۰ هزار تن رسیده است که از این رقم ۳ میلیون و ۷۹۶ هزار تن در بنادر موجود و مابقی که به حدود 2/3 میلیون تن می‌رسد، در شناورهای در حال تخلیه یا منتظر در لنگرگاه قرار دارد.

 

* 8/3 میلیون تن در بنادر

بر اساس این گزارش از موجودی 8/3 میلیون تنی کالاهای موجود در گمرک و بنادر بیش از 7/333 هزار تن گندم، 1/1 میلیون تن ذرت، 4/558 هزار تن جو، 8/788 هزار تن سویا، 6/5 هزار تن برنج، 5/193 هزار تن شکر، 6/529 هزار تن روغن خام و 3/254 هزار تن دانه‌های روغنی است. 

 

* افزایش کالاهای موجود در شناورها

در کنار اقلام موجود در بنادر ۲۰ فروند کشتی کنار اسکله در حال تخلیه، حاوی 9/483 هزار تن کالای اساسی شامل ذرت، جو، شکر و گندم است. همچنین ۳۸ فروند شناور حاوی 7/2 میلیون تن کالای اساسی شامل روغن، سویا، جو، گندم و ذرت در شناورها و در لنگرگاه قرار دارند که بار آنها تخلیه نشده است. 

 

* عدم تأمین ارز، عامل معطلی شناورها

آمار مربوط به کالاهای موجود در شناورهای منتظر در لنگرگاه نسبت به دوره‌های قبل در حالی قابل توجه است که در رابطه با چرایی این موضوع معاون فنی گمرک می‌گوید در کنار افزایش ورود اقلام اساسی، باید به این موضوع هم توجه داشت که ممکن است دلیل عدم تخلیه این کالاها به واردات اقلامی بازگردد که واردکننده، کالا را آورده اما هنوز تامین ارز نشده و پولی بابت آن به مالک اولیه پرداخت نشده، در نتیجه اسناد خرید وجود نداشته و کالا تخلیه نشده است. 

 

* ترخیص، روان‌تر از پارسال

ارونقی این را هم یادآور شد که گزارش‌های گمرک نشان می‌دهد حجم ترخیص کالا از ابتدای سال جاری تاکنون در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از نظر وزنی و ارزشی افزایش داشته و حتی در سال جاری ترخیص روان‌تر شده است ولی به هر صورت همچنان برخی مشکلات در رابطه با ورود کالا و ترخیص وجود دارد که موجب افزایش دپو یا ماندگاری کالا روی کشتی‌ها می‌شود که می‌توان در اهم آن به تامین ارز اشاره کرد. در مجموع در یکی، دو سال گذشته راهکارها و تسهیلاتی جهت ترخیص سریع‌تر کالاهای اساسی در دستور کار قرار گرفت که از جمله آن ترخیص ۹۰ درصدی بود؛ به نحوی که صاحب کالای اساسی تا ۹۰ درصد آن را بدون صدور کد رهگیری ترخیص و تا ۳ ماه بعد بانک مرکزی تامین ارز را انجام داده و کد رهگیری صادر می‌کند اما به هر صورت در همین رابطه نیز برخی واردکنندگان نسبت به ترخیص به دلیل بی‌اعتمادی به تامین ارز در موعد مقرر اقدام نکردند.