گروه اقتصادی: یکی از مسائلی که در روزهای اخیر بسیاری از فعالان بازار سرمایه را نگران کرده افت و خیز‌های متعدد بورس است. شاخص کل تنها در 10 روز اخیر 7 درصد ریزش داشته است و اگر در بازه ۲ ماهه آن را بررسی کنیم، شاهد افت ۲۳۷ هزار واحدی آن هستیم. 

به گزارش «وطن‌امروز»، روز گذشته شاخص در پله یک میلیون و 340 هزار واحدی قرار گرفت. یکی از دلایل عمده کاهش شاخص کل بورس تهران، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی در مدت اخیر است. در ماه‌های گذشته دولت برای کنترل نرخ تورم سیاست افزایش نرخ بهره را در پیش گرفت و این موضوع روی نرخ بهره اوراق بدهی تأثیر گذاشت و چون نرخ بهره اوراق بهادار با درآمد ثابت ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس دارد، توانست بخشی از نقدینگی را جذب خود کند. در واقع مساله‌ای که این روز‌ها ذهن فعالان بازار سرمایه را مشغول کرده، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی به حدود 47/19 درصد است. بازار بیم این را دارد که نرخ سپرده‌ها نیز افزایش یابد که البته زمزمه‌هایی هم در برخی بانک‌ها پیرامون این موضوع به گوش می‌رسد که در برخی موارد هم افزایش نرخ سپرده‌های بلندمدت رخ داده است. افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و به ‌دنبال آن افزایش نرخ بازده اوراق با درآمد ثابت، همچنین افزایش نرخ بهره سپرده‎های بانکی در ساده‌ترین حالت به کاهش نسبت قیمت به درآمد انتظاری بازار منجر می‎شود. در واقع وقتی چشم‌انداز تورمی با بازده اوراق بدون ریسک، اختلاف معنا‌‌داری نداشته باشد، بسیاری از سرمایه‌گذاران حاضر به پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نیستند و کسب بازده بدون ریسک از طریق سرمایه‎گذاری در اوراق را ترجیح می‌‎دهند. 

همچنین در کنار تاثیر بازارهای موازی، وجود برخی ابهامات برای تصمیم‌گیری درباره نرخ خوراک صنایع مانند پتروشیمی‌ها، پالایشی‌ها و فلزات اساسی است. از دیگر دلایلی که می‌توان برای بروز این اتفاقات برای شاخص کل بورس تهران برشمرد، نگرانی‌های موجود از قیمت‌گذاری دستوری برای محصولاتی مانند سیمان، خودرو و فولاد است که عده‌ای از سرمایه‌گذاران را نگران کرده است. 

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس که ۳ هفته‌ای می‌شود سکان هدایت بازار سرمایه را به دست گرفته، چند روز پیش با توجه به شرایط نامطلوب ۲ شرکت بزرگ خودروساز در بورس و همچنین نگرانی سهامداران بابت زیانی که از بابت قیمت‌گذاری خودرو توسط شورای رقابت متحمل می‌شوند، دست به کار شد و طی نامه‌ای به وزیر صمت مراتب اعتراض و نگرانی خود را بابت تداوم سیاست قیمت‌گذاری دستوری و حضور شورای رقابت در پروسه تعیین قیمت محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز به گوش سیاست‌گذار کلان خودرویی رساند. در بخشی از نامه رئیس سازمان بورس به وزیر صمت آمده: علت اصلی این ضرر و زیان عدم توازن بین افزایش نرخ‌های اعطایی به شرکت‌های خودروساز و افزایش قیمت نهاده‌های تولید است. در شرایطی این نکته مورد توجه عشقی قرار گرفته است که سیاست‌گذار خودرویی با اصرار بر سیاست قیمت‌گذاری دستوری به دنبال این است قیمت نهاده‌های تولید را برای زنجیره خودروسازی کاهش دهد و از این مسیر علاوه بر اینکه توازنی بین قیمت نهاده‌های تولید و قیمت‌های تکلیفی به خودروسازان برای فروش محصولات ایجاد می‌کند، زیان خودروسازی را نیز کاهش دهد. 

دیروز که بازار سهام در دومین روز معاملاتی با افت گسترده‌ای رو‌به‌رو شد، کارشناسان بازار سرمایه عمده‌ترین دلایل ریزش شاخص را حجم پایین معاملات و نقدینگی ارزیابی کردند. در واقع از دلایل دیگری که می‌توان برای افت‌ بازار سرمایه برشمرد، کمبود نقدینگی و بی‌اعتمادی سهامداران است. 

‌در همین راستا رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با اشاره به طرح دغدغه‌های سهامداران خرد با رئیس سازمان بورس اعلام کرد: امید است سازمان بورس با عمل به وعده‌ها، اراده خود را برای حمایت از سهامداران خرد نشان دهد. حسن شجاعی، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: شنبه میزبان رئیس سازمان بورس بودم؛ دغدغه‌های سهامداران خرد را مطرح کردم. یکی از توافقات این بود که ظرف ۲ ماه آینده، پرداخت سود همه شرکت‌های بورسی از طریق سامانه سجام انجام شود. امید است سازمان بورس با عمل به این وعده، اراده خود را برای حمایت از سهامداران خرد نشان دهد.

 

* لزوم بازگشت آرامش به بازار

بازار سرمایه در 8 ماه ابتدایی سال جاری، حال و روز متفاوتی را تجربه کرده است و در مقاطعی همچون اوایل خرداد تا اواخر شهریور صعودی بوده و در مقاطعی مانند ۲ ماه اخیر سیر نزولی به خود گرفته است. البته نباید فراموش کرد رشد و نزول شاخص کل از ماهیت‌های بازار سرمایه است و فعالان بازار سهام نباید هیجانی رفتار کنند. از سویی در کنار رفتار منطقی سهامداران، دولت نیز باید سعی کند اعتماد را به بازار سرمایه تزریق کند تا بستر مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری فراهم شود و با سیاست‌گذاری صحیح پولی و مالی، رونق تولید محقق شود. 

***