گروه اقتصادی: شاخص کل بازار بورس دیروز با ۲۱ هزار و ۱۱۴ واحد افزایش در جایگاه یک ‌میلیون و ۳۶۱ هزار واحدی قرار گرفت. در معاملات دیروز بیش از ۴ میلیارد و ۳۲۶ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۳۲ هزار و ۷۷۲ میلیارد ریال دادوستد شد. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۳ هزار و ۱۲۲ واحد افزایش به ۳۶۳ هزار و ۱۰۵ واحد رسید. 

شاخص کل بورس روز گذشته در حالی وضعیت مثبتی را تجربه کرد که در 15 روز کاری گذشته خود حدود 15 درصد معادل ۷۵ هزار واحد با کاهش مواجه شده بود. 

در روزهای اخیر ارکان مختلف دولت سیگنال‌های حمایت خود از بازار سرمایه را به فعالان بورس دادند. نخستین واکنش به شرایط بازار سرمایه را رئیس‌جمهور نشان داد و حمایت خود را از بازار سرمایه برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران ابراز کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی بعد از ظهر یکشنبه در جلسه هیات دولت با اشاره به وضع شاخص بازار بورس در روزهای اخیر گفت: ادامه نوسانات بورس در زندگی مردم تاثیر می‌گذارد، لذا باید تدبیری اندیشید تا آرامش بر این بازار حاکم شود و مردم و سرمایه‌گذاران خرد دچار نگرانی نشوند. رئیس‌جمهور از سخنگوی اقتصادی دولت خواست در این زمینه با مردم و سهامداران سخن بگوید تا منطق بازار بورس و چشم‌انداز آینده بهتر تبیین شود. 

 

* اجماع ۳ وزارتخانه و بانک مرکزی برای رونق‌بخشی به بورس

 در ادامه حمایت‌های دولت برای بازگشت آرامش به بازار سرمایه، وزیر اقتصاد در جلسه‌ای با مدیران ارشد حدود ۳۰ شرکت بزرگ بورسی که ساعت ۶ صبح دیروز در محل وزارت اقتصاد برگزاری شد، با اعلام این خبر اظهار داشت: از این پس دولت بیشتر به دنبال جبران کسری بودجه از طریق مولدسازی دارایی‌ها و فروش اموال مازاد است. 

وزیر اقتصاد گفت: برنامه ما پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد و حذف قیمت‌گذاری‌های مضر برای بازار در صنایع بورسی است و بزودی خبر تغییر نظام قیمت‌گذاری خودرو توسط وزارت صمت منتشر خواهد شد. وی ادامه داد: وظیفه وزارت اقتصاد و سازمان بورس، توسعه ابزارها و نهادها و ایجاد بازاری شفاف و کارا و پیش‌بینی‌‌پذیر است. 

سیداحسان خاندوزی گفت: در گذشته برای تغییرات مکرر قیمت خوراک، نرخ تسعیر ارز بانک‌ها، قواعد پالایشی‌ها و فراخوان عموم به سهامداری مستقیم، اشتباهات بزرگی شده که باید با همکاری وزارتخانه‌‌های نفت و صمت و همچنین بانک مرکزی و سازمان بورس شاهد کاهش این اشتباهات و ایجاد اطمینان در بازار باشیم. وزیر اقتصاد در این جلسه از اجماع وزارت اقتصاد و وزارتخانه‌های نفت و صمت و نیز بانک مرکزی برای رونق بورس خبر داد. خاندوزی در این جلسه گفت: «شواهد قطعی نشان می‌دهد بازار سرمایه در بلندمدت بیشترین بازدهی را در مقایسه با بازارهای رقیب داشته است و نگاه ما به بازار حرفه‌ای و بلندمدت است، البته با نگاه کوتاه‌مدت هم اطلاعات سودآوری شرکت‌ها نشان می‌دهد چشم‌انداز روشن است و جای نگرانی برای تصمیم هیجانی نیست».

به گفته وزیر اقتصاد، «وظیفه وزارت اقتصاد و سازمان بورس توسعه ابزارها و نهادها و ایجاد بازاری شفاف و کارا و پیش‌بینی‌پذیر است. بازار بدهی، مکمل بازار سهام است نه رقیب آن. خالص تأمین مالی دولت از اوراق در ۲ ماه دوره بنده بسیار اندک و ناچیز و در ۴۰ روز اخیر صفر ریال بوده است، هر چند فضای مجازی پر است از اطلاعات غیردقیق. از این پس هم دولت بیشتر به ‌دنبال جبران کسری بودجه از طریق مولدسازی دارایی‌ها و فروش اموال مازاد است».

خاندوزی تاکید کرد: «برنامه ما پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد و حذف قیمت‌گذاری‌های مضر برای بازار در صنایع بورسی است و بزودی خبر تغییر نظام قیمت‌گذاری خودرو توسط وزارت صمت منتشر خواهد شد».

سخنگوی اقتصادی دولت گفت: «به ‌دنبال پیش‌بینی‌پذیرکردن نرخ‌های کلیدی اقتصاد و به تبع آن بورس هستم تا نااطمینانی از بازار زدوده شود. در گذشته برای تغییرات مکرر قیمت خوراک و نرخ تسعیر ارز بانک‌ها و قواعد پالایشی‌ها و فراخوان عموم به سهامداری مستقیم اشتباهات بزرگی شده است که باید با همکاری وزارتخانه‌های نفت و صمت و بانک مرکزی و سازمان بورس شاهد کاهش این اشتباهات و ایجاد اطمینان در بازار باشیم. برای اعتمادآفرینی در حال اجماع‌سازی با وزارتخانه‌های نفت و صمت و بانک مرکزی هستیم تا آنجا هم خبرهای امیدبخشی به اقتصاد منتقل کنیم».

 

* پیش‌بینی رئیس سازمان بورس از وضعیت بورس

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز ضمن توضیح درباره میزان فروش اوراق توسط دولت، درباره اینکه وضعیت بازار چه زمانی بهبود می‌یابد؟ گفت: قرمزی بازار ناگهانی ایجاد نشده که ناگهانی هم از بین برود، بلکه وضعیت به مرور بهتر خواهد شد. 

مجید عشقی با تاکید بر اینکه سازمان در تلاش است بازار سرمایه به ثبات برسد، اظهار کرد: نمی‌توان گفت مردم سرمایه خود را نمی‌آوردند. ما تلاش داریم بازار به ثبات برسد. هم رشدهای شدید و هم نزول‌های شدید برای بازارها سم است. 

وی با بیان اینکه مهم‌ترین بحث امروز کسری بودجه و انتشار اوراق است، اظهار کرد: به اندازه کشش بازار اوراق منتشر می‌شود. دولت همه کسری بودجه خود را از بازار تامین نمی‌کند و بخش عمده آن از منابع دیگر تامین می‌شود. در ۴۰ روز گذشته هیچ اوراقی فروخته نشده است. 

رئیس سازمان بورس ادامه داد: گاهی تصویری درباره اوراق منتشر و اعلام می‌شود این حجم توسط دولت فروخته شده، در حالی که توسط دولت فروخته نشده است. در ضمن خریداران اوراق و سهام با هم متفاوت هستند. کسی که اوراق می‌خرد، برنامه متفاوتی دارد و با خریداران سهام فرق می‌کنند. 

عشقی با تاکید بر اینکه سازمان به دنبال توقف قیمت‌گذاری دستوری و جلوگیری از رانت است، گفت: نمی‌شود سرمایه مردم را جذب کنیم و بعد دست در جیب شرکت‌ها کنیم و سودشان را بگیریم. در فولاد و پتروشیمی این وضعیت بود که رفع شد. مردم مطمئن باشند ما از منافع شرکت‌ها حفاظت خواهیم کرد. 

وی درباره اینکه گفته می‌شود شرکت‌ها سود نمی‌دهند، توضیح داد: با صنایع معدنی و فلزی جلسه داشتیم و مشخص شد طرح‌های توسعه زیادی دارند. راه ثبات بازار از طرح‌های توسعه شرکت‌ها می‌گذرد. 

رئیس سازمان بورس ادامه داد: وضعیت فعلی و جو ناامیدی بازار سیکل‌هایی است که چندین بار تجربه شده است. سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۹۲ همین وضع بود. البته قطعا گستردگی افرادی که در حال حاضر درگیر بازار سرمایه هستند، فرق می‌کند. اکنون حدود ۵۸ میلیون کد سهامداری وجود دارد و به نوعی کل جمعیت کشور درگیر بازار هستند. 

عشقی درباره وضعیت بازار نیز گفت: قرمزی بازار ناگهان ایجاد نشده است که ناگهان هم از بین برود. وضعیت بازار به مرور بهبود یافته و ان‌شاءالله از همین امروز قرمزی تابلو کاهش پیدا خواهد کرد. به گفته وی، نسبت p/e نمادها به ۴ رسیده و قیمت سهام جذاب و شرایط بنیادین بازار بسیار خوب است. صندوق‌های بازارگردانی در این مدت خریدهای خوبی انجام دادند و این روند ادامه خواهد داشت و مردم نگران نباشند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: به دلیل تغییرات مدیریتی وقفه یک ماهه در اطلاع‌رسانی سازمان بورس ایجاد شده است. ان‌شاءالله از این پس به صورت منظم اطلاع‌رسانی خواهد شد تا مردم به کانال رسمی انتشار اطلاعات دسترسی داشته باشند. 

 

* لزوم هموار شدن مسیر سرمایه‌گذاری

با توجه به اینکه بازارهای مالی همواره با یکدیگر مرتبط هستند، یکی از مسائلی که باید در دولت پیگیری شود، اجماع‌سازی وزارتخانه‌های اقتصاد، نفت و صمت و بانک مرکزی است که نشانگر باور و پذیرش همگرایی بازارها و تصمیمات بین سازمانی است. از سویی با آنکه رکود حاکم در بازار سهام خیلی با بازار بدهی مرتبط نیست اما باید گفت این موضوع بر این بازار اثرگذار است، هر چند تاثیر بسیار قابل توجهی ندارد و ارتباط دادن کل فضای حاکم بر بازار سهام به بازار بدهی و فشار بازار بدهی بر بازار سهام، صحیح نیست. 

سرمایه‌گذاران زمانی که تصمیم به خرید یا فروش سهام می‌گیرند، باید در نظر داشته باشند که تصمیم‌های سرمایه‌گذاری به‌ طور اساسی یک تصمیم بلندمدت است. زمانی که فضای حاکم بر سودآوری شرکت‌ها به‌ طور خاص و فضای حاکم بر اقتصاد در بلندمدت به طور عام از نگاه سرمایه‌گذاران مبهم و از تحلیل‌پذیری کمتری برخوردار باشد، این موضوع بی‌تردید در تصمیم‌های سرمایه‌گذاری آنها اثر می‌گذارد. همچنین سبب می‌شود آنها محتاطانه‌تر عمل کنند و ترجیح دهند تا زمانی‌ که فضای موجود شفاف و روشن نشده، دست به تصمیم‌گیری‌های قابل توجهی نزنند. 

شفاف شدن فضای اقتصادی کشور و پیش‌بینی‌‎پذیری اقتصاد از ضرورت‌های بازار است که در این راستا لازم است وزرای دولت، بویژه وزرای اقتصاد، صمت و نفت به یک هماهنگی در تصمیم‌گیری‌های خود برسند. انضباط پولی و انضباط مالی لازمه پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد است. از این ‌رو باید مباحث قیمت‌گذاری دولتی به گونه‌ای مشخص شود تا فشارهایی که به شرکت‌‎ها و مردم وارد می‌شود به حداقل برسد. برای عبور از این فضا، دولت باید در بخش‌های مختلف شفاف‌سازی کند؛ در بحث قیمت‌گذاری، نرخ خوراک پتروشیمی و پالایشی‌ها، بحث بهره مالکانه و سیاست‌هایی که در قیمت‌گذاری خودرو یا قیمت‌گذاری سیمان و لبنیات مطرح است. هر کدام از این صنایع باید از طریق رگولاتوری، سیاست‌گذاری‌های لازم و اقدامات اساسی برای رسیدن به ثبات را انجام دهند. 

لازم است در این حوزه‌ها، شفاف‌سازی شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند پیش‌بینی‌های لازم برای سرمایه‌گذاری خود را داشته باشند. بی‌تردید با فراهم شدن این شرایط، شاهد این خواهیم بود که بازار روند طبیعی خود را طی خواهد کرد و بازار سهام در سطح تعادل جدید خود، به یک وضعیت باثباتی خواهد رسید.