گروه سیاسی: سفیر جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو ضمن بیان ارتقای روابط دوجانبه بین ایران و هند در دولت جدید، از سفر قریب‌الوقوع وزیر امور خارجه ایران به این کشور خبر داد. به گزارش «وطن‌امروز»، «علی چگنی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو در مصاحبه‌ای با روزنامه «پرینت» هند گفت: روابط ۲ کشور ایران و هند در زمان ریاست‌جمهوری سیدابراهیم رئیسی در آستانه رسیدن به سطحی جدید است. وی همچنین افزود: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران قصد دارد اواخر ماه میلادی جاری (نوامبر) برای حضور در کمیسیون مشترک اقتصادی هند و ایران به دهلی‌نو سفر کند. 

 

* افزایش تعاملات دوجانبه در دولت جدید

در ۳ ماهی که از مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید در ایران می‌گذرد، مراودات دیپلماتیک ۲ کشور افزایش چشمگیری پیدا کرده است. در نخستین گام، «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند یکی از میهمانان مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری حجت‌الاسلام رئیسی در مردادماه بود. فردای این مراسم نیز وی به دیدار رئیس‌جمهور جدید رفت. در این دیدار، رئیسی بر لزوم داشتن برنامه مشترک در مسیر افزایش سطح روابط تهران- دهلی‌نو تاکید کرد. رئیس‌جمهور همچنین به همگرایی ۲ کشور در جهت حفظ ثبات در منطقه بویژه افغانستان اشاره کرد. جایشانکار نیز با نامطلوب خواندن سطح روابط دوجانبه کنونی گفت: مصمم هستیم با توجه به اراده جدی طرف ایرانی، همکاری‌های بلندمدتی را در راستای منافع ملت‌های خود برقرار کنیم. ۳ هفته پس از این دیدار، جایشانکار در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان با اشاره به زمینه‌های گسترده همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و مواصلاتی بین ایران و هند، به منظور انجام مذاکره در این باره از وزیر امور خارجه کشورمان برای سفر به هند دعوت به عمل آورد؛ سفری که قرار بود زودتر انجام شود اما به تعویق افتاد. «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه ایران ۲۲ شهریور در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره علت این تعویق گفت: این سفر به دلیل چندین موضوع مرتبط با هم از جمله سفر رئیس‌جمهور کشورمان به تاجیکستان برای شرکت در نشست شانگهای و مقدمات مرتبط با انجام این سفر و همچنین چندین جلسه مهم و فوری مرتبط با موضوعات سیاست خارجی، انجام نشد. در نشست شانگهای و در حاشیه‌ نشست سالانه سازمان ملل نیز ایران و هند در نشست‌های جداگانه‌ای به بحث و گفت‌وگو پرداخته بودند. 

 

* ظرفیت‌های موجود برای توسعه روابط ایران- هند

هند تا قبل از تحریم‌های دوران ترامپ، مشتری بزرگ نفت ایران بود و صادرات بر اساس روپیه انجام می‌شد. همچنین به گفته‌ سفیر ایران در هند، تجارت دو طرفه بین هند و ایران که در سال ۱۹-۲۰۱۸ از مرز ۱۷ میلیارد دلار گذشته بود، در صورتی که واردات نفت توسط هند متوقف نشده بود، پتانسیل آن را داشت که تا این سال مالی به ۳۰ تا ۳۵ میلیارد دلار برسد. دهلی‌نو ماه مه ۲۰۱۹ تحت فشار تحریم‌های اقتصادی شدید دولت ترامپ، واردات نفت از تهران را به صفر رساند. پروژه توسعه بندر چابهار یکی از مهم‌ترین موضوعات در روابط طرفین است که همواره با بالا و پایین روبه‌رو بوده است. با تکمیل این پروژه، ارتباط هند با افغانستان، آسیای مرکزی و اروپای شرقی افزایش چشمگیری خواهد یافت اما با اینکه سرمایه‌گذاری هند در چابهار از تحریم‌های زمان ترامپ معاف شده بود، دهلی‌نو در این راستا کوتاهی به عمل آورد. بر همین مبنا ایران تصمیم گرفت خط ریلی را به تنهایی توسعه دهد و بیش از ۷۰ درصد شبکه ریلی بین چابهار و زاهدان را تکمیل کرد. آخرین مساله‌ای که می‌تواند ۲ کشور را به یکدیگر نزدیک‌تر کند، تنش‌ها در افغانستان است. ۲ کشور تقریبا مواضع مشترکی در این ‌باره دارند که زمینه‌های همگرایی بیشتر را فراهم می‌کند.