گروه فرهنگ و هنر: نظرسنجی جدید پرمخاطبترین برنامههای تلویزیون در حالی منتشر شده که این نظرسنجی حاوی ۲ نکته قابل توجه است؛ یکی آنکه برنامههای مسابقات زنده ورزشی شامل کشتی قهرمانی جهان و مسابقات فوتبال در صدر پربینندهترین برنامههای تلویزیون در مهرماه گذشته قرار گرفتند و دوم، در میان 10 برنامه پربازدید صداوسیما، شبکه ۳ سیما با داشتن 6 برنامه صدرنشین است؛ 4 ورزشی، یک برنامه معارفی و یک مسابقه سرگرمکننده.
از سوی دیگر قرار گرفتن مستند «حیات وحش» از شبکه مستند در رده سوم پرمخاطبترین برنامه مهرماه صداوسیما در نوع خود قابل تامل است. اما یکی از مواردی که در این نظرسنجی ذهن هر مخاطبی را به خود جلب میکند قرار گرفتن تکرار برنامه «خندوانه» با اجرای رامبد جوان از شبکه نسیم در رده چهارم این نظرسنجی است. این اتفاق از یک سو گواه بسیاری از مسائل درباره کیفیت برنامههای پاییزی رسانه ملی میتواند باشد که پس از پخش زنده مسابقات ورزشی و مستند «حیات وحش»، بیشتر مخاطبان ترجیح دادند وقت خود را در تماشای یک برنامه تکراری بگذرانند تا صدها برنامه تولیدی شبکههای مختلف سیما که با هزینههای گزاف به تولید میرسند و از سوی دیگر نشان از افت شدید برنامههای جدید شبکه نسیم است.
اما نکته دیگری که درباره نتایح نظرسنجی پرمخاطبترین برنامههای مهرماه تلویزیون میتوان به آن اشاره کرد، سهم ناچیز شبکه یک در میان 10 برنامه پرمخاطب است و این شبکه با مستند «ایرانگرد» که تولید سیما فیلم است، رده هشتم بیشترین بازدید برنامههای سیما را به خود اختصاص داده است. اما در ادامه نباید به سادگی از غیبت برنامههای شبکههای ۲، ۵ و ۴ در نتایج این نظرسنجی گذشت؛ شبکههایی که با هزینههای نجومی صدها برنامه در حوزههای مختلف را روی آنتن میبرند و اینک زمان آن است که مدیران این شبکهها بخوبی تامل کنند که چرا سالهاست برنامههای شبکههایشان کمترین سهم را در میان برنامههای پرمخاطب دارند، همچنین مدیران جدید صداوسیما هم بهتر است بازنگری در سیاستهای تولیدی این شبکهها را در دستور کار قرار دهند.
یکی دیگر از نکات قابل توجه این نظرسنجی، حضور برنامه مسابقهای «سیم آخر» در رده نهم این جدول است. از آنجا که برنامههای سرگرمکننده مسابقهای معمولا از مخاطب بالایی برخوردارند، انتظار میرفت برنامه مسابقه «سیم آخر» با بهرهگیری از مجری مطرح سیما و دکور متفاوت و عظیم خود از رتبه بالاتری در این جدول برخوردار باشد که شاید این مساله به خاطر نواقصی که درباره نحوه برپایی این مسابقه است، باشد. از سویی نباید فراموش شود که برنامه مسابقه «دورهمی» مهران مدیری طی چند ماه گذشته با شکست عجیبی در جذب مخاطب مواجه شد.
اگر بخواهیم به مهمترین نکته درباره تولیدات جدید صداوسیما اشاره کنیم باید به افت کیفی سریالهای تلویزیون اشاره کنیم به طوری که حتی یک اثر نمایشی در میان 10 برنامه پرمخاطب تلویزیون در مهرماه گذشته به چشم نمیخورد. در این باره باید بیشتر از همیشه به ضعف سریالسازی سیما اشاره کرد به طوری که بسیاری از سریالهای قدیمی شبکه آیفیلم هنوز برای خانوادههای ایرانی پرمخاطب محسوب میشود اما افول کیفیت سریالهای جدید تلویزیونی آنقدر در سالهای اخیر پررنگ بوده است که مخاطبان، منتقدان و رسانهها را بارها در این باره همنظر کرده است. واقعیت این است که به نسبت سالها و دهههای قبل در مجموع سریالهای شبکههای سراسری تلویزیون بشدت دچار افت کیفی شدهاند؛ اتفاقی که میتوان آن را حاصل عملکرد ۲ بخش از صداوسیما دانست؛ گروه فیلم و سریال شبکههای مختلف تلویزیون و البته سیما فیلم.
تولیدات گروه فیلم و سریال شبکههای یک، ۲، 3 و ۵ که در سالهای قبل میشد از هر کدام چند سریال قابل قبول نام برد و حتی تا سالهای ابتدایی دهه 90 بهترین سریالهای کیفی تلویزیون را میساختند، بشدت دچار افول شده است؛ مسالهای که در جای خود به بررسی مفصلتری نیاز دارد. جدا از این گروهها اما بخشی از افت کیفیت سریالهای تلویزیون به عملکرد سیما فیلم به عنوان نهادی که وظیفه ساخت سریالهای فاخر را برعهده دارد برمیگردد.
***
برنامههای ورزشی در صدر
نظرسنجی مرکز تحقیقات درباره برنامههای شاخص سیما در مهر ۱۴۰۰ نشان میدهد 4/78 درصد مردم در این ماه بیننده برنامههای سیما شامل سریال، فیلمهای سینمایی، مسابقه، سخنرانی، برنامههای گفتوگو محور، ورزشی و اخبار بودهاند. نتایج این نظرسنجی که از افراد بالای ۱۲ سال و بالاتر و در تهران و ۳۰ شهر دارای مرکز صداوسیما انجام شده، نشان میدهد نیمی از پربینندهترین برنامههای مهر ۱۴۰۰ برنامههای ورزشی بوده است. جدول مقابل ۱۰ برنامهای را به نمایش گذاشته که موفق شدهاند بیشترین میزان بیننده را از آن خود کنند. مرکز تحقیقات صداوسیما اعلام کرده است بر اساس متغیرهای جمعیتشناختی، زنان بیشتر از مردان برنامه «سمت خدا» و مردان بیشتر از زنان برنامههای «فوتبال برتر (پخش زنده فوتبال)» و «دایره طلایی» شبکه 3 و «مسابقات کشتی قهرمانی جهان» شبکه ورزش را تماشا کردهاند. طبق این پژوهش، بر اساس متغیرهای جمعیتشناختی به لحاظ سن هم افراد ۵۰ سال و بالاتر، برنامه «سمت خدا» از شبکه 3 و برنامه «ایرانگرد» از شبکه یک سیما و افراد ۱۲ تا ۱۸ سال برنامههای «فوتبال برتر (پخش زنده فوتبال)» و «دایره طلایی» شبکه ۳ سیما و برنامه «حیات وحش» شبکه مستند و «منتخب خندوانه» شبکه نسیم را بیشتر از دیگر گروههای سنی دیدهاند. این پژوهش نشان میدهد 9/22 درصد مردم از طریق اینترنت بیننده تکرار برنامههای سیما بودهاند، همچنین 2/21 درصد هم حاشیهها و رویدادهای برنامههای شبکههای سیما را از طریق شبکههای اجتماعی پیگیری میکنند.
***
اولین سریال مورد تأیید رئیس جدید صداوسیما کلید خورد
در حالی که تولید سریالهای جدید در سازمان صداوسیما وارد پروتکلهای جدیدی شده است، فصل سوم سریال «زیرخاکی» به عنوان نخستین سریال تأییدشده در دوران ریاست پیمان جبلی کلید خورد.
به گزارش «وطنامروز»، با روی کار آمدن پیمان جبلی در سازمان صداوسیما، تغییر و تحولات مختلفی روی داده است. بنا بر این گزارش، یکی از این تغییرات جدید تمرکز روی محتوای سریالهای در دست تولید است و این سازمان با تشکیل شورایی جدید تصمیم گرفته محتوای سریالها را پیش از تولید به طور کامل ارزیابی کند تا هم کار از سطح استاندارد و مطلوبی برخوردار باشد و هم درگیر حاشیه نشود.
به همین منظور سریالهای در حال تولید، مسیر خود را طی میکنند ولی سریالهایی که بنا بود وارد چرخه تولید شوند، متوقف شدهاند تا تکلیف فیلمنامه آنها مشخص شود. در این میان نخستین سریالی که توانسته مجوز عبور از این شورا را دریافت کند، سریال «زیرخاکی3» به کارگردانی جلیل سامان است که به منظور پخش در نوروز 1401 ساخته خواهد شد.
مجموعه تلویزیونی «زیرخاکی3» بتازگی کلید خورده و جلیل سامان تصویربرداری کار را آغاز کرده است. در این سریال پژمان جمشیدی و ژاله صامتی به عنوان بازیگران اصلی حضور دارند و احتمالا سامان از بازیگران جدیدی به روال فصل دوم بهره خواهد برد.
پس از موفقیت سریال «زیرخاکی» در جذب مخاطب، سومین سری از این مجموعه ساخته خواهد شد. «زیرخاکی» به نویسندگی و کارگردانی «جلیل سامان» و تهیهکنندگی «رضا نصیرینیا»، محصول مرکز سیمافیلم است که از شبکه یک سیما روی آنتن میرود. پیش از این مخاطبان تلویزیون شاهد پخش نخستین فصل از سریال «زیرخاکی» در سال ۹۹ به عنوان پربینندهترین مجموعه تلویزیونی رمضانی بودند و فصل دوم این سریال نیز با پخش در خرداد سالجاری به پربینندهترین اثر زمان پخش خود تبدیل شد. فصل اول «زیرخاکی» با تلاش ناکام «فریبرز» برای خروج از کشور همزمان با آغاز جنگ تحمیلی به پایان رسید. در فصل دوم مخاطبان این سریال شاهد فرجام دردسرهای فریبرز و خوششانسیها و ناکامیهای وی بودند.
«جلیل سامان» سازنده این مجموعه سریالی، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و کارگردان است که در کارنامهاش آثاری همچون «ارمغان تاریکی»، «پروانه» و «نفس» دیده میشود.