کد خبر: 239832تاریخ: 1400/8/12 00:00
قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» امروز توسط رئیس مجلس برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود
پنجره‌ای به آینده
«وطن‌امروز» از جزئیات این قانون و مزایای اجرای آن گزارش می‌دهد
قانون«حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» پس از گذشت سال‌ها بالاخره با تایید شورای نگهبان، امروز توسط رئیس مجلس شورای اسلامی برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود. در صحن علنی روز گذشته مجلس، محمدباقر قالیباف درباره این طرح اظهار داشت: «مسائل مربوط به خانواده و جمعیت، چندبعدی و وابسته به زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی کشور است و عزم مجلس بر آن است که از پنجره جمعیتی باز کنونی در کشور، به‌رغم فرصت‌سوزی‌های گذشته، بهره لازم را ببرد».
به گزارش «وطن‌امروز»، براساس برآوردهای جمعیتی صورت‌گرفته، جمعیت ایران طی ۳۰ سال آینده به سوی پیری حرکت خواهد کرد به‌نحوی که ۳۰ درصد جمعیت ایران در آن بازه زمانی پیر خواهد شد.
کارشناسان بر این باورند ۸ سال آینده آخرین فرصت جمعیتی ایران برای فرار از پیری است و در صورتی که از این زمان طلایی برای فرزندآوری و افزایش جمعیت استفاده نشود، پنجره‌های جمعیتی بسته می‌شود و جامعه با سرعت بیشتری به سمت چالش پیری حرکت خواهد کرد.
بر همین اساس ضروری بود مجلس شورای اسلامی در یک اقدام عاجل و هدفمند بسترهای قانونی لازم جهت افزایش جمعیت را فراهم کند تا خانواده‌هایی که علاقه‌مند به افزایش فرزند هستند با خیالی آسوده به این امر مبادرت ورزند.
براساس طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، ارائه «تسهیلات مسکن و خودرو»، «مشوق‌های اقتصادی»، «تسهیلات شغلی»، «تسهیلات آموزشی» و به طور کلی حمایت از خانواده و مادران در اولویت سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی کشور قرار می‌گیرد. براساس گفته محمدباقر قالیباف، در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، منافع خانواده‌ها در اولویت قرار گرفته است.
رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی درباره این طرح اظهار کرد: با تصویب این قانون منافع خانواده‌ها در اولویت قرار گرفته است. در این قانون خانواده‌ها در اولویت تسهیلات مسکن، مشوق‌های اقتصادی، تسهیلات آموزشی و شغلی قرار می‌گیرند و در یک جمع‌بندی می‌توان گفت حمایت از خانواده و مادران در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و اجتماعی کشور در اولویت خواهد بود.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: امروز مفتخریم که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت پس از گذشت حدود یک دهه از تصویب طرح تعالی جمعیت و خانواده در شورای عالی انقلاب فرهنگی در مجلس یازدهم به سرانجام رسیده است. قالیباف یادآور شد: رهبری در تیر ماه سال گذشته یک بار دیگر تذکر دادند که اقدامات یک دهه گذشته در حوزه جمعیت و حمایت از خانواده به‌رغم تاکیدات فراوان ایشان عملا نتایج چشمگیر و موثری نداشته است، به همین دلیل حمایت از خانواده در رسیدگی به دغدغه‌های آنها در تمام حوزه‌ها از مهم‌ترین اهداف و اولویت‌های مجلس یازدهم بوده است که با اجرای کامل این قانون توسط دولت محترم به بخشی از این اهداف دست پیدا خواهیم کرد.
وی افزود: در فرهنگ ایرانی - اسلامی، خانواده و منافع آن در اولویت است و سیاست‌گذار موظف است منابع خود را برای حمایت از خانواده‌ها به کار گیرد. در این قانون احکام روشنی صادر شده است که با اجرایی شدن آنها توسط دولت محترم، مردم عزیزمان تاثیرات آنها را به طور ملموسی در زندگی خود مشاهده خواهند کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: تلاش این مجلس بر این است که در سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری طوری تدبیر شود که جامعه بیش از دهه‌های اخیر دوستدار فرزندآوری و تشکیل خانواده باشد و خانواده کماکان محوریت خود را به عنوان مهم‌ترین جزو تشکیل‌دهنده جامعه ایرانی و اسلامی حفظ کند.
قالیباف با بیان اینکه مجلس یازدهم بر این باور است که مسائل مربوط به خانواده و جمعیت مساله‌ای چندبعدی و وابسته به زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی کشور است، گفت: عزم این مجلس بر آن است که از پنجره جمعیتی باز کنونی در کشور به رغم فرصت‌سوزی‌های گذشته بهره لازم را ببرد. امید است در کنار تلاش برای حل مشکلات اقتصادی مردم به عنوان موثرترین راهبرد دولت محترم، طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت یکی از بازوهای حمایتی حل این بحران در کشور باشد که با برطرف کردن حداقل بخشی از موانع بالفعل فرزندآوری جوانان، اولا به تشکیل خانواده و ثانیا به پایداری بیشتر خانواده‌ها کمک کند.
وی تاکید کرد: مجلس به طور شفاف به دنبال آن است که حمایت لازم را از خانواده‌هایی که عدم وجود تسهیلات و حمایت‌های کافی مانع تحقق خواست آنها برای فرزندآوری شده است، پیش‌بینی کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: براساس یکی از گزارش‌های پژوهشکده‌های آمار، تعداد فرزندان دلخواه زنان متاهل در بازه ۱۵ تا ۴۹ سال حدود ۳ فرزند بوده است و این به آن معناست که در شرایط فعلی میان تعداد فرزندان دلخواه و نرخ باروری فاصله معنی‌دار حتی تا ۲ برابر وجود دارد و مادران به‌رغم میل به فرزندآوری به دلیل حمایت‌های ناکافی، بی‌توجهی سیاست‌گذاران و فشارهای اجتماعی و اقتصادی از آوردن فرزند بیشتر پرهیز می‌کنند. در نظر گرفتن مشوق‌های لازم برای رساندن تعداد فرزندان موجود به تعداد دلخواه مادران، اقدامی ضروری و در جهت کمک به تحقق خواسته‌های خانواده‌هاست، نه تحمیل خواسته‌های دیگران بر آنها. قالیباف گفت: در این طرح تلاش شده با پیش‌بینی حمایت‌های لازم، خواسته‌های خانواده‌ها و مادران را در اولویت قرار دهیم. قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که روز گذشته توسط شورای محترم نگهبان به تایید نهایی رسید، در زمانی طولانی و با حضور کارشناسان متعدد در حوزه‌های کاری گوناگون به سرانجام رسیده است. با تصویب این قانون گام موثری در راستای ریل‌گذاری قانونی در جهت حمایت از خانواده و در اولویت قرار گرفتن نیازهای آنها برداشته شده است و با اجرای موثر آن توسط دولت محترم، گام عملی در راستای حمایت از منافع خانواده‌ها برداشته خواهد شد.
***
حمایت از جوانان در آستانه ازدواج
در قانون جوانی جمعیت و حمایت خانواده، جوانان در آستانه ازدواج و زوجین جوان به صورت ویژه‌ای مورد توجه قرار گرفته‌اند به‌نحوی که در ماده 68 این قانون اعطای وام ۲۰۰ میلیون تومانی به زوجین جوان (زوج زیر 25 سال و زوجه زیر23 سال) و وام ۱۴۰ میلیونی به زوجین با سنین بالاتر با ضمانت‌های آسان پیش‌بینی شده است. همچنین طبق ماده 8 این قانون تأمین 50 درصد ودیعه مسکن 70 متری در شهرهای بالای 500 هزار نفر و 100 متری در سایر شهرها برای دانشجویان و طلاب لحاظ شده است.
براساس ماده‌های 15، 16 و 69 این قانون، افزایش 2 درصد امتیاز در جذب و استخدام به ازای تأهل، افزایش 5/7 برابری حق عائله‌مندی در مدت 5 سال و اختصاص وام ۵۰ میلیون تومانی ودیعه، خرید یا ساخت مسکن برای زوجین بدون فرزند و فاقد مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله در نظر گرفته شده است.
***
درمان زوجین نابارور
یکی از مهم‌ترین مقولات موجود در زمینه افزایش جمعیت، درمان زوجین نابارور است که با این روش به صورت سالانه می‌توان میزان موالید در کشور را به صورت چشمگیری افزایش داد. بر این اساس طبق پیش‌بینی‌‌های صورت‌گرفته در ماده 43 قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، زوج‌های نابارور تحت پوشش بیمه‌های درمانی قرار خواهند گرفت. همچنین براساس ماده 41 این قانون، تجهیز و راه‌اندازی یک مرکز تخصصی ناباروری سطح 2 در دانشگاه علوم‌پزشکی و سطح 3 در هر استان در دستور کار قرار خواهد گرفت. تدوین دستورالعمل راهنمای بالینی پیشگیری و تشخیص درمان ناباروران با ادغام در شبکه بهداشت، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تولید اقلام و تجهیزات درمان ناباروری، اختصاص 10 درصد از بودجه طرحهای نوآورانه جهاد دانشگاهی به طرحهای درمان ناباروری و زایمان طبیعی از جمله مواردی است که در ماده‌های 42، 40، 41 و 61 این قانون دیده شده است.
***
طرح جوانی جمعیت بار مالی زیادی را به دولت تحمیل نمی کند
رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت مجلس گفت: بودجه لازم برای اجرای این طرح بخوبی دیده شده است به طوری که بار مالی زیادی به دولت تحمیل نمی‌کند.
امیر‌حسین بانکی‌پور در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با بیان اینکه منابع مالی بودجه طرح جوانی جمعیت کشور حتی در بودجه سال جاری نیز دیده شده است، گفت: ضرورت توجه به موضوع افزایش نرخ رشد جمعیت کشور طوری نیست که به یک دستگاه، وزارتخانه، نهاد یا ارگان خاصی مرتبط باشد، بلکه موضوع جوانی جمعیت یکی از سیاست‌های کلی نظام است که همه ارگان‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها برای تحقق اهداف مورد نظر باید به جد اقدامات لازم را به کار گیرند.
وی با بیان اینکه یکسری موارد اصلی برای اجرای طرح جوانی جمعیت کشور نیازمند بودجه نیست، گفت: به طور مثال کسانی که دارای چند فرزند می‌شوند در خرید خودرو بدون نوبت قرعه‌کشی شرکت داده می‌شوند و بار مالی چندانی را برای دولت نمی‌تراشد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در این طرح آمده است با افزایش حقوق‌های سالانه حق اولاد 100 درصد افزایش یابد. علاوه بر این بودجه‌های پراکنده‌ای در این زمینه وجود دارد که این بودجه‌ها قرار است تجمیع شود و به این طرح اختصاص یابد. همچنین بودجه‌هایی نیز برای صداوسیما، با هدف تهیه فیلم، مستند‌سازی و میزگردهایی درباره اشاعه مباحث فرهنگی آنگونه که موجب ترغیب مردم به فرزندآوری و رشد جمعیت شود، دیده شده است.
وی بودجه سالانه برای اجرای طرح جوانی جمعیت کشور را 20 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: هر چند این رقم تغییر خواهد کرد اما بند بند طرح جوانی جمعیت کشور حساب و کتاب شده است و مشکلی در اجرا آن را تهدید نمی‌کند.
رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت مجلس ادامه داد: چشم‌انداز افزایش نرخ رشد جمعیت کشور در صورت اجرای دقیق این قانون مثبت پیش‌بینی می‌شود، چرا که دغدغه خیلی از افرادی که برای فرزندآوری مشکل دارند تا حدودی از بین می‌رود.
وی به سقوط نرخ باروری و قرار گرفتن کشور در شرایط سخت کاهش نرخ زاد و ولد طی سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: برنامه‌ریزی شده با فراهم کردن شرایط لازم برای فرزنددار شدن مردم مشوق‌های لازم در نظر گرفته شود به طوری که اگر فردی بخواهد دارای چند فرزند باشد مشکل چندانی از حیث اقتصادی نداشته باشد. بانکی‌پور ادامه داد: پرداخت تسهیلات به خانوارهایی که دارای فرزند جدید می‌شوند نیز سیاست دیگری است که این تسهیلات شامل سایر فرزندان خانواده نیز خواهد شد.
***
پرداخت تسهیلات برای فرزندآوری
در قانون جوانی جمعیت و حمایت خانواده برای تولد هر یک از فرزندان تسهیلاتی در نظر گرفته شده است به نحوی که بر اساس ماده 11 این قانون پرداخت یک میلیون تومان بلاعوض جهت سرمایه‌گذاری بورس به نام فرزندان متولد سال ۱۴۰۰ و بعد از آن، بر اساس ماده 9 افزایش 25 درصدی سقف تسهیلات مسکن جهت خرید و ساخت و جعاله به ازای هر فرزند و افزایش ۲ ساله دوره بازپرداخت و بر اساس ماده 10 تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد فرزند اول تا پنجم و بالاتر به ترتیب از 10 تا ۵۰ میلیون تومان با تنفس 6 ماهه لحاظ شده است.
این در حالی است که بر اساس ماده 12 این قانون فروش بدون نوبت و بدون قرعه‌کشی خودروی ایرانی به قیمت کارخانه پس از تولد فرزند دوم به بعد به مادران تعریف شده است. اما تولد فرزند سوم شرایط مناسب‌تری از نظر ارائه خدمات به خانواده فراهم می‌کند به نحوی که بر اساس ماده 3 تامین زمین یا واحد مسکونی حداکثر ۲۰۰ متری به قیمت تمام شده با 2 سال تنفس و 8 سال قسط‌بندی پس از تولد فرزند سوم در نظر گرفته شده است.
همچنین اختصاص وام 150 میلیون تومانی ودیعه، خرید یا ساخت مسکن برای خانواده‌های فاقد مسکن با بازپرداخت 20 ساله مشروط به تولد فرزند سوم به بعد در سال ۱۳۹۹ یا پس از آن، امکان استفاده مجدد از امکانات دولتی جهت تأمین مسکن خانواده‌ها پس از تولد فرزند سوم به بعد، معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی برای فرزند سوم به بعد، به ازای هر فرزند 15 درصد مشروط به تصویب در بودجه سنواتی، تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد فرزند سوم تا پنجم و بالاتر به ترتیب از ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان با تنفس 6 ماهه، حق بهره‌برداری زمین با هدف تولید، کشاورزی و اشتغال و تخفیف 25 درصد هزینه واگذاری با 50 درصد افزایش طول دوره بازپرداخت برای تولد فرزند سوم به بعد، افزایش سنوات خدمت به میزان یک سال به ازای هر فرزند پس از تولد فرزند سوم تا پنجم و افزایش سوابق بیمه بیمه‌گذار زنان خانه‌دار روستایی و عشایری با تولد فرزند چهارم و پنجم به ازای هر فرزند 2 سال از دیگر مشوق‌های تولد فرزند سوم در این قانون به شمار می‌رود.
گفتنی است در این قانون برای چندقلوآوری نیز تسهیلات و شرایطی خاص در نظر گرفته شده است. در این زمینه طی مواد 10 و 17 آمده است که مرخصی زایمان 12 ماه کامل برای مادران باردار دارای دوقلو و بیشتر خواهد بود. همچنین تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد دوقلوها در زایمان اول تا پنجم و بالاتر به ترتیب از ۳۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان با تنفس 6 ماهه، تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد چهارقلوها در زایمان اول تا پنجم و بالاتر به ترتیب از ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان با تنفس 6 ماهه، تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد ۳ قلوها در زایمان اول تا پنجم و بالاتر به ترتیب از ۶۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان با تنفس 6 ماهه و تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد 5 قلوها در زایمان اول تا پنجم و بالاتر به ترتیب از ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان با تنفس 6 ماهه پرداخت خواهد شد.
همچنین برای خانواده‌های دارای فرزند افزایش 100 درصدی کمک هزینه اولاد هر ساله به مدت 5 سال، افزایش محدوده سنی در استخدام جدید به ازای تأهل و برای هر فرزند از یک تا 5 سال، افزایش 2 درصد امتیاز در جذب و استخدام به ازای هر فرزند، اختصاص وام ۸۰ میلیون تومانی ودیعه، خرید یا ساخت مسکن برای خانواده‌های فاقد مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله دارای یک فرزند، اختصاص وام ۱۰۰ میلیون تومانی ودیعه، خرید یا ساخت مسکن برای خانواده‌های فاقد مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله دارای ۲ فرزند طی ماده‌های 17، 15 و 69 در نظر گرفته شده است.
***
حمایت‌های دوران بارداری و شیردهی
به منظور حمایت از مادران در دوران بارداری و شیردهی در ماده 53 این قانون پوشش بیمه‌ای آزمایش‌های مادر و جنین بر اساس ضوابط قانونی در نظر گرفته شده است.
همچنین در ماده‌های 45، 44، 24، 48، 53 و 50 قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده موضوعاتی همچون پوشش بیمه‌ای خدمات سلامت زنان اعم از مراجعه به ماماها یا پزشکان، تحت پوشش کامل قرار دادن همه مادران در دوران بارداری و شیردهی تا پایان 5 سالگی کودکان بر اساس آزمون وسیع، ارائه رایگان سبد تغذیه و بسته بهداشتی مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر 5 سال بر اساس آزمون وسع، کاهش هزینه‌های روحی و روانی و اقتصادی دوران بارداری و جلوگیری از القای هرگونه ترس و هراس نسبت به بارداری، اختیاری بودن غربالگری همراه با نظر پزشک متخصص و ارتقای کیفیت مراقبت‌های بارداری و زایمان طبیعی با راه‌اندازی پرونده الکترونیک یکپارچه در نظر گرفته شده است.
***
حمایت از مادران
بر اساس قانون جوانی جمعیت و حمایت خانواده، مادران تحت حمایت‌های ویژه‌ای قرار خواهند گرفت که در این زمینه می‌توان به ماده‌های 2، 12، 22، 45، 53، 44 و 24 این قانون اشاره کرد.
طی این مواد، انتقال نیمی از مالکیت زمین یا واحد مسکونی به مادر، فروش بدون نوبت و بدون قرعه‌کشی خودروی ایرانی به قیمت کارخانه پس از تولد فرزند دوم به بعد به مادران، تامین فضای مناسب رفع نیاز نوزاد، کودک و مادر باردار جهت استراحت، شیردهی و نگهداری کودک در همه اماکن عمومی و دستگاه‌ها، پوشش بیمه‌ای خدمات سلامت زنان اعم از مراجعه به ماماها یا پزشکان، پوشش بیمه‌ای آزمایش‌های مادر و جنین بر اساس ضوابط قانونی، تحت پوشش کامل قراردادن همه مادران در دوران بارداری و شیردهی تا پایان 5 سالگی کودکان بر اساس آزمون وسع و ارائه رایگان سبد تغذیه و بسته بهداشتی مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر 5 سال بر اساس آزمون وسع در نظر گرفته شده است.
***
سقط جنین و غربالگری
در زمینه سقط جنین و غربالگری سیاست‌های کلی در نظر گرفته شده که در این بخش برای جلوگیری از سقط‌های غیرقانونی ابطال پروانه فعالیت پزشک یا ماما یا داروفروش در صورت تمهید وسایل سقط جنین خارج از مراحل قانونی، پیگیری متخلفان فروش داروهای سقط و مشارکت در سقط غیرقانونی از طریق وزارت اطلاعات، ممنوعیت و تعیین مجازات درجه ۵ و جزای نقدی تا ۵ برابر عواید حاصله برای فعالیت مراکز سقط غیرقانونی در بستر فضای مجازی، محدود کردن توزیع داروهای سقط به داروخانه‌های مجاز و ممنوعیت هرگونه خرید، فروش و پخش آن خارج از سامانه رهیابی، تدوین برنامه پیشگیری و مقابله با سقط غیرقانونی جنین توسط قوه قضائیه و وزارت بهداشت، مجازات تعزیری، جزای نقدی و مصادره اموال حاصله برای معاونت و مباشرت در تمهید وسایل سقط غیرقانونی، انتقال عواید حاصل از جریمه و مصادره اموال مشارکت‌کنندگان در سقط غیرقانونی به خزانه جهت درمان ناباروری و برخورد سنگین جزایی با متخلفین در نظر گرفته شده است.