مصطفی نخعی*: آسیب‌شناسی حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت یکی از مساله‌های ضروری برای جلوگیری از تکرار این تجربه تلخ است. متاسفانه برخی تصمیمات غلط که در سال‌های گذشته گرفته شد، به علاوه عدم اعتقاد واقعی مسؤولان قبلی به سامانه هوشمند سوخت، زمینه‌ساز بروز این مشکل شد و راه را برای حمله هکرها باز کرد تا بتوانند عملیات سایبری خود علیه نظم و امنیت کشور را به سرانجام برسانند. 

مشخصا مسؤولیت این تصمیمات غلط که منجر به ناکارآمدی سامانه هوشمند سوخت شد، متوجه مدیران سالیان گذشته است. 

سامانه هوشمند سوخت برای سهمیه‌بندی بنزین در دولت نهم راه‌اندازی شد. ابتدا پیش‌بینی‌های خوبی برای ابعاد امنیتی این سامانه شد اما در سالیان گذشته برای مدت طولانی بنزین تک‌نرخی در کشور عرضه و این موضوع موجب شد توجهات برای به‌روزرسانی این سامانه از بعد تجهیزات سامانه‌های هوشمند بشدت کاهش یابد.  از این رو آنچه ضرورت و فوریت دارد، عیب‌یابی، آسیب‌شناسی و ترمیم خلأهای موجود در سامانه هوشمند سوخت در ابعاد امنیتی، نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و ارتباطی است. 

کمیسیون انرژی مجلس یازدهم برای بررسی حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت یک نشست فوق‌العاده تشکیل داد. در این جلسه مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، مدیر سامانه هوشمند سوخت، مدیران سازمان پدافند غیرعامل و رؤسای تعدادی از دستگاه‌های امنیتی و نظارتی حضور داشتند. 

اظهارنظر درباره نحوه این حمله سایبری فعلا مقدور نیست و نیاز به کار کارشناسی بیشتر دارد؛ نهادهای اطلاعاتی و امنیتی در حال بررسی منشأ این حمله سایبری هستند. تا زمانی که نهادهای مسؤول در این زمینه اطلاع‌رسانی نکنند، نمی‌شود به صورت قطعی از منشأ این حملات و جزئیات آسیب‌های وارده سخن گفت. قطعا بررسی همه خلأهای موجود نیز نیازمند گزارش نهادهای ذی‌ربط است.

با این وجود با توجه به ضرورت موضوع، کمیته ویژه‌ای در کمیسیون انرژی مجلس شکل گرفته که با محوریت اعضای کمیسیون و حضور نهادهای امنیتی و تخصصی، به صورت دقیق و مشخص به ارزیابی حادثه‌ای که روی داده بپردازند تا بتوانند برنامه مدونی را برای به‌روزرسانی و پرکردن خلأهای موجود در سامانه هوشمند سوخت طراحی کنند. این برنامه که قطعا جزئی و عملیاتی تدوین خواهد شد، قدم‌های ما برای کارآمدسازی و ایمن‌سازی این سامانه را مرحله به مرحله مشخص خواهد کرد تا در نهایت نهادهای اجرایی با عمل به این نقشه راه، از تکرار اینگونه حوادث جلوگیری کنند. 

* سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس