کارشناسان اقتصاد بر این باورند آینده سیاسی رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه ممکن است قربانی اقتصاد بیمار این کشور و البته رویکردهای مدیریتی خاص او شود. فایننشالتایمز، مهمترین روزنامه اقتصادی انگلیس به تحلیل این وضعیت پرداخته و در گزارشی آورده است اگر چه اردوغان چهارشنبه هفته گذشته نوزدهمین سال به قدرت رسیدنش را جشن گرفت اما حمایت از حزب عدالت و توسعه (آک پارتی) نسبت به انتخابات پارلمانی 2018 حدود 10 درصد کاهش یافته و به رقم بیسابقه 30 تا 33 درصد رسیده است. در همان حال نرخ تورم ترکیه در ماه سپتامبر (منتهی به مهرماه) به حدود 20 درصد رسید و ارزش لیر در حال سقوط است. 10 سال پیش، هر دلار 8/1 لیر بود اما امروز این رقم تقریبا 10 لیر است.
در چنین شرایطی هشدارهای فزایندهای درباره اداره نامطلوب اقتصاد 756 میلیارد دلاری ترکیه توسط اردوغان وجود دارد؛ اقتصادی که با وجود رشد آماری در واقعیت در اشتغالزایی ناموفق بوده است. به گزارش بانک جهانی، نرخ فقر در ترکیه به بالاترین رقم از سال 2012 رسیده است. «اوزر سنکار» رئیس شرکت نظرسنجی متروپل معتقد است: «دلیل اصلی و مهم (کاهش حمایت از حزب حاکم) اقتصاد است. در حال حاضر، گروه زیادی از مردم هستند که نمیتوانند نیازهای اولیه خود را تامین کنند. حدود 30 درصد از کسانی که رای دادهاند، نمیتوانند از پس هزینههای خود برآیند. این دلیل اساسی کم شدن حمایت مردم از حزب عدالت و توسعه است». به نوشته فایننشالتایمز، مخالفان در ترکیه هرگز تا این حد سرسخت نبودهاند. حتی اگر دیگران آنها را به خیالبافی متهم کنند، متقاعد شدهاند اقتصاد در حال ورشکستگی به آنها کمک میکند اردوغان را سرنگون کنند. دور بعدی انتخابات در سال 2023- صدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه- خواهد بود اما برخی تحلیلگران پیشبینی میکنند انتخابات زودهنگام میتواند اوایل نیمه نخست سال آینده برگزار شود.
«کمال قلیچدار اوغلو» رهبر حزب مخالف در ترکیه موسوم به حزب جمهوریخواه خلق سال گذشته میلادی به مخالفان وعده داد: «صبور باشید. ممکن است گرسنه باشید، برقتان قطع شود، دستگیر شوید، به زندان بیفتید یا حتی شکنجه و بازرسی شوید اما صبور باشید؛ زمان زیادی نمانده است».
بانک مرکزی دولت اردوغان ماه اکتبر، در میان تورم فزاینده و درست زمانی که بانکهای مرکزی در سراسر جهان نرخ بهره را افزایش میدادند، نرخ بهره بانکی را کاهش داد و با این اقدام دوباره بازارها را در بهت فرو برد. این حرکت خطرناک باعث سقوط دوباره ارزش لیر شد.
یکی از وزرای پیشین ناراضی که همچنان در حزب عدالت و توسعه باقی مانده است، گفت: «سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد، همه از بد به بدتر تغییر وضعیت داده است... هنوز فرصتی برای تغییر شرایط و فضا وجود دارد اما فقط یک مرد میتواند این کار را انجام دهد. این به خود او بستگی دارد». منتقدان اردوغان میگویند این حرف بیمعناست و استدلال میکنند انرژی، ایده و زمان برای اردوغان تمام شده است. مقامات خوشبین اپوزیسیون میگویند نشانههایی وجود دارد که تغییراتی بنیادین در سیاست آنکارا در حال روی دادن است.