دبیر کمیته اقدام ارزی گفت: تا ۱۰ آبانماه از ۸۰ میلیارد یورو تعهدات سررسیدشده، ۶۴ میلیارد یورو به چرخه اقتصاد کشور بازگشته و ۳۸۹۱ صادرکننده به صورت صد درصدی ایفای تعهدات ارزی کردهاند. احسان قمری درباره آخرین وضعیت بازگشت ارز حاصل از صادرات اظهار کرد: تا تاریخ ۱۰ آبان امسال ۸۱درصد تعهدات سررسیدشده صادرکنندگان ایفا شده است.
دبیر کمیته اقدام ارزی ادامه داد: کل تعهدات صادراتی از 22/۱/97 تا 10/۸/1400، ۹۱ میلیارد یورو و تعهدات سررسید شده ۸۰ میلیارد یورو است که از این میزان ۶۴ میلیارد یورو به چرخه اقتصادی کشور بازگشته است.
* بازگشت ۴۱ میلیارد یورو توسط ۳۸۹۱ نفر
قمری افزود: تاکنون ۳۸۹۱ صادرکننده از مجموع ۲۸ هزار و ۸۱۵ صادرکننده، صد درصد تعهدات ارزی خود را که ۴۱ میلیارد یورو بوده ایفا کردهاند. وی گفت: این ۳۸۹۱ نفر، از نظر تعداد، ۱۴ درصد صادرکنندگان را تشکیل میدهند اما از نظر میزان ارزش صادراتی، ۶۴ درصد از کل تعهدات ارزی را بازگرداندهاند. قمری اظهار کرد: آمار درباره عدم ایفای تعهدات ارزی متفاوت بوده و هر کس از دیدگاه کارشناسی خود اظهار نظر میکند ولی باید بین صادرکنندگانی که اصلاً ارز به چرخه اقتصادی بازنگردانده و سایر صادرکنندگان تفاوت قائل شد.
* ۶۰ درصد فروش ارز صادراتی در سامانه نیما
دبیر کمیته اقدام ارزی تأکید کرد: برای ایفای تعهدات ارزی ۹ روش داریم که شامل فروش ارز در سامانه نیما، واردات در مقابل صادرات، واگذاری ارز پروانه صادراتی، فروش ارز در سنا، تهاتر ارزی، صادرات ریالی تایید شده (برای سال ۹۷)، پرداخت بدهی ارزی و… میشود. در حال حاضر صادرکنندگان (غیر از صادرات ریالی که برای سالهای قبل بوده است) به هر روشی که بخواهند بدون سقف میتوانند ایفای تعهد کنند. وی ادامه داد: خوشبختانه استفاده از روشهای واردات در مقابل صادرات خرد و واگذاری ارز پروانه صادراتی ۳۰ درصد از ایفای تعهدات ارزی را به خود اختصاص داده است. قمری گفت: ۶۰ درصد ایفای تعهدات ارزی نیز از طریق فروش ارز در سامانه نیماست که این رقم قبلاً ۸۰ درصد بود. باید توجه داشت فروش ارز در نیما بیشتر برای پتروشیمیها، فولادیها و معدنیهاست و باقی صادرکنندگان تمایل به استفاده از 2 روش فوقالذکر دارند. شاید نسبت کم باشد اما فضا باز شده تا صادرکنندگان بویژه صادرکنندگان کوچک و متوسط با استفاده از روشهای دیگر غیر از سامانه نیما اقدام به ایفای تعهدات ارزی کنند. وی درباره مهلت ایفای تعهدات ارزی گفت: صادرکنندگان سال ۹۹ تا پایان آبان سال ۱۴۰۰ و صادرکنندگان سال ۹۸ تا پایان آذر ۱۴۰۰ فرصت دارند ایفای تعهدات ارزی کنند.
دبیر کمیته اقدام ارزی درباره صادرکنندگان سال ۹۷ نیز گفت: فرصت ایفای تعهدات ارزی این گروه تمام شده، مگر اینکه با کمیته اقدام ارزی مکاتبهای انجام دهند و در این کمیته تصمیماتی گرفته شود.
قمری تاکید کرد: افزایش مهلت ایفای تعهدات ارزی در راستای استفاده از ابزارهای تشویقی جهت تسهیل و تسریع ایفای تعهدات ارزی بوده و بر این اساس، افزایش مهلتها برای همه صادرکنندگان و بر اساس ضوابط است.
عبدالناصر همتی، رئیس کل سابق بانک مرکزی در بزنگاههای افزایش قیمت ارز همواره نرسیدن ارزهای صادراتی را دلیل این اتفاق اعلام میکرد؛ موضوعی که بعدها مشخص شد بهانهای برای عقبافتادگی بانکمرکزی وقت بوده است. بطور کلی در سالهای اخیر اکثر صادرکنندگان بدون هیچ مشکلی ارزهای صادراتی خود را به کشور بازمیگرداندند و اندک مشکلاتی که در این مسیر رخ میداد ناشی از تحریمها یا بدعهدی طرف خارجی بوده است.