زهرا محمدی‌پور*: زمان‌ها و موقعیت‌هایی در زندگی وجود دارند که به دلیل خاص بودن، همیشه در ذهن باقی می‌مانند و بخشی از خاطرات خوب افراد را تشکیل می‌دهند؛ فرصت‌هایی که با نوع نگاه و عملکرد ما می‌توانند نقش پررنگ و اثرگذاری در ساختن بخش مهمی از هویت و شخصیت یک انسان ایفا کنند. 

برگزاری «جشن تولد» را شاید بتوان به عنوان یکی از بهترین موقعیت‌ها دانست. «سالگرد تولد، فرصتی برای صله رحم، شاد کردن دیگران، هدیه دادن و ابراز محبت کردن، تأمل در گذر عمر و برنامه‌ریزی برای فرصت‌های پیش رواست».

به دلیل گره خوردن این جشن و شادی با موضوع گذر عمر -که ارزشمندترین سرمایه وجودی هر فردی است- این آیین در بسیاری از فرهنگ‌ها، جای خود را پیدا کرده و در این بین هستند افرادی که در مواجهه با آن منفعل نبوده و به دور از تقلید، سعی دارند آن را مطابق با آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی- اسلامی خود برگزار کنند. 

کتاب «تولدت مبارک» یکی از بهترین نمونه‌ها از چنین مواجهه‌ای است. این کتاب در قالب خاطره‌نویسی، حاصل مصاحبه با چندین مادر دغدغه‌مند است که سعی دارند با خلاقیت و نگاه متفاوت خود، جشن تولدی با سبک جدید برای فرزندان‌شان رقم بزنند. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «قبل از ارسال، متنی هم پایین آن اضافه می‌کنم: لطفا کادوها زیر 10 هزار تومن باشه. اگه ساختنی یا درست‌ کردنی باشه برای ما خیلی ارزشمنده. همیشه با هم بودن و همدل بودن را دوست داشتم، ساده و بی‌تکلف، به دور از مادیات. دلم می‌خواهد فاطمه بُشرا هم این را یاد بگیرد که ارزش میهمانی، خیلی بیشتر از هدیه‌ای است که با خود می‌آورد».

کتاب «تولدت مبارک» در ۲ بخش تنظیم شده است: اول، داستان‌ها که شامل شش فصل بوده و 22 خاطره زیبا از جشن تولدهای متفاوت با جشن‌های معمول را بیان می‌کند. در این قسمت، خواننده با چند مساله محوری و مهم در جریان این جشن‌ها آشنا می‌شود، از جمله در نظر گرفتن اقتضائات کودک و نوجوان در برگزاری جشن، داشتن نگاه انتقادی نسبت به فرهنگ غیربومی مرسوم در تولد، تقویت روحیه تولید و پرهیز از مصرف‌گرایی در فرزندان، توجه به سبک زندگی اسلامی و روابط خانوادگی و انسانی، معطوف کردن توجه فرزندان به رشد همه‌جانبه شخصیت و در نهایت تأثیرات تربیتی فرزندان بر والدین و رشد شخصیتی آنان در ارتباط با فرزندان. شنیدن این خاطرات از زبان یک مادر که بیانی شیرین و پر از محبت دارد و جزئیات را به زیبایی نشان می‌دهد، بسیار دل‌انگیز و دلنشین است. 

بخش دوم شامل ایده‌هایی در نحوه برگزاری و تدارک تولدهاست که در آن، چند نمونه بازی، تزئینات و خوراکی‌های ساده و مورد علاقه کودکان به نمایش گذاشته شده است. 

طرح جلد جذاب و تصویرگری‌های زیبا و کودکانه کتاب که متناسب با موضوع هر داستان و بخش دیده می‌شود بر جذابیت و پویایی و گیرایی این اثر افزوده است. از دیگر ویژگی‌های بسیار عالی کتاب این است که در جمع‌آوری خاطرات از مادران و فرزندانی با نسل‌ها و ملیت‌های مختلف کمک گرفته شده؛ از مادران شهدای دفاع‌مقدس و مدافع حرم گرفته تا مادران ایرانی و غیرایرانی، هر کدام بخشی از جذاب‌ترین الگوهای تربیتی فرزندان‌شان را در قالب جشن تولد به اشتراک گذاشته‌اند. 

از دیگر ظرافت‌های مورد توجه نویسندگان اثر در بخش دوم کتاب این است که در معرفی بازی‌ها به والدین، رده سنی مناسب کودکان را هم ارائه داده‌اند. 

راضیه جمالی‌نژاد و نازنین صابری‌بهداد، نویسندگی کتاب و خانم منیره منصوری تصویرگری آن را انجام داده‌اند و انتشارات «راه یار» آن را به چاپ رسانده است. مطالعه این اثر را به همه پدران و مادران و نهادهایی که دغدغه تربیت دینی عزیزان‌شان را دارند توصیه می‌‌کنم. به امید آنکه با الگوگیری از چنین کتاب‌هایی، رویکردی متفاوت در برگزاری جشن تولد فرزندمان اتخاذ کنیم و از این طریق در تربیت درست و اصولی آنها گامی مؤثر و رو به جلو برداریم. 

کتاب «تولدت مبارک» در 160صفحه و با قیمت 35 هزار تومان روانه بازار نشر شده است و علاقه‌مندان علاوه بر کتابفروشی‌ها، می‌توانند از طریق صفحات مجازی ناشر به نشانی raheyarpub یا سایت vaketab.ir نسبت به تهیه کتاب اقدام کنند. 

* فعال فرهنگی یزد و دانشجوی کارشناسی‌ارشد دانشگاه تهران