گروه بین‌الملل: دیگر بر هیچ‌یک از تحلیلگران و ناظران مسائل منطقه پوشیده نیست که نیروهای ارتش و انصارالله یمن برتری قاطعی در صحنه نبرد میدانی دارند. طی یک سال اخیر آزاد‌سازی مأرب از وجود اشغالگران ائتلاف سعودی و نیروهای منصورهادی برنامه اصلی نیروهای انصارالله بوده اما محاصره بندر الحدیده در مدت 6 سال تجاوز نظامی عربستان و متحدان آن به یمن سبب شده کالاهای پزشکی، ضروری و سوخت به سختی به مردم یمن برسد؛ معضلی که به شکل جدی منجر به سوء‌تغذیه و مشکلات اساسی برای مردم یمن شده است تا جایی که علاوه بر مقامات دولت صنعا، نمایندگان سازمان ملل نیز نسبت به لغو محاصره بندر الحدیده از سوی ائتلاف سعودی تاکید می‌کنند. بر این اساس حرکت جدید نیروهای انصارالله به سمت استان الحدیده و اقدام در جهت آزادسازی و شکست محاصره بندر راهبردی الحدیده مساله بسیار مهمی است که می‌تواند بر سرنوشت کشور یمن و اتحاد مردم آن تاثیر بسزایی داشته باشد. 

منابع یمنی بعدازظهر دیروز خبر دادند ارتش و کمیته‌های مردمی یمن توانسته‌اند تمام مناطق استان الحدیده (غرب یمن) را جز یک منطقه پاکسازی کنند. منابع مذکور در گفت‌و‌گو با شبکه «المیادین» در این باره خبر دادند تنها منطقه «الخوخه» در استان الحدیده پاکسازی نشده که انتظار می‌رود این منطقه نیز آزاد شود. منابع یمنی شامگاه پنجشنبه گذشته خبر داده بودند نیروهای ائتلاف سعودی- اماراتی در اقدامی ناگهانی از ده‌ها موضع خود در جنوب و شرق استان الحدیده (غرب یمن) خارج شده‌اند. منابع یمنی با اشاره به اینکه نیروهای ائتلاف پس از خروج از الحدیده، به سمت شهر «المخا» واقع در غرب استان تعز حرکت کرده‌اند، احتمال دادند هدف از این عقب‌نشینی ناگهانی، کمک به نیروهای دولت مستعفی یمن و حزب اخوانی الاصلاح در مأرب باشد. المیادین دیروز به نقل از منابع یمنی خبر داد عقب‌نشینی ائتلاف سعودی از سواحل غربی در پی نگرانی آمریکا و امارات از تحولات مأرب صورت گرفته است. این منابع در این باره گفتند:‌ «ائتلاف پس از آنکه دانست آزادسازی ساحل غربی یک استراتژی پس از آزادسازی مأرب است، عقب‌نشینی کرد». در ادامه این گزارش آمده است نیروهای ائتلاف سعودی پیش از متحمل شدن شکستی سخت، هم‌اکنون در حال ساماندهی اوضاع خود در جنوب یمن هستند. منابع یمنی اضافه کردند ائتلاف سعودی تمام نیروهای خود از جمله نیروهای «طارق صالح» (از افراد وابسته به متحدان امارات) و «اولویه العمالقه» (تیپ‌های غول‌پیکران) را‌ از سواحل غربی یمن خارج کرده و آنها را به سمت عدن در جنوب یمن برده است. بر اساس این گزارش، در پی خروج نیروهای ائتلاف، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن ۷۰۰ کیلومتر در ساحل غربی یمن پیشروی داشته‌اند. این گزارش در حالی منتشر شده است که رسانه‌های یمنی خبر می‌دهند پس از پیشروی چشمگیر ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در استان مأرب، شمارش معکوس برای آزادسازی این استان آغاز شده است.

 

* چرایی اهمیت الحدیده 

الحدیده با بیش از 13 هزار کیلومترمربع مساحت و نوار ساحلی 300 کیلومتری حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد. شهر الحدیده دومین بندر تجاری بزرگ یمن بعد از بندر عدن است و به دلیل داشتن امکانات صادرات و واردات و نزدیکی به معابر بین‌المللی حمل‌ونقل کالا از اهمیت زیادی برخوردار است. موقعیت جغرافیایی الحدیده به گونه‌ای است که به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای انتقال کالا در دریای سرخ می‌تواند تبدیل به پایگاه اصلی نیروی دریایی دولت صنعا شود. تسلط بر الحدیده به دلیل موقعیت راهبردی و جغرافیایی آن یک دستاورد بزرگ در زمینه شکست محاصره دشمن ضد یمن محسوب می‌شود و اقلام مورد نیاز مردم مناطق شمالی یمن می‌تواند از طریق بندر الحدیده منتقل شود. 70 درصد واردات یمن از بندر الحدیده انجام می‌شود و این بندر شریان اصلی حیات برای ورود کمک‌های انسانی به یمن محسوب می‌شود. استان ساحلی الحدیده یکی از آخرین راه‌های ارتباطی مردم یمن با دنیای خارج (دریای سرخ) محسوب می‌شود و نیروهای ائتلاف بارها تلاش کردند با اشغال شهر و بندر الحدیده این مسیر راهبردی را به طور کامل مسدود و فشار را بر دولت نجات ملی و انصارالله چند برابر کنند.

 

* تأثیر آزادسازی الحدیده بر یکپارچگی یمن

با توجه به اینکه الحدیده یک منطقه کاملا استراتژیک و راهبردی در یمن است، بدیهی است تصرف این منطقه می‌توانست تسلط عربستان را بر یمن افزایش دهد. اساسا الحدیده از گذشته تاثیر بسیار عمیقی در اتحاد ۲ یمن شمالی و جنوبی داشته و دارد. از سوی دیگر الحدیده یک بندر دریایی است، لذا حضور هر یک از طرفین در این منطقه به معنای کنترل آنها بر باب‌المندب است. مجموعه این شرایط الحدیده را به نقطه ثقل یمن در شرایط فعلی تبدیل کرده است. از طرف دیگر عربستان در کنار آمریکا و انگلیس اکنون به صورت جدی به دنبال تجزیه یمن هستند تا بتوانند در عین نفوذ بر باب‌المندب تاثیر و حضور انصارالله را تا حد بسیار زیادی در یمن کمرنگ کنند. بسیاری از ناظران معتقدند اهمیت تسلط بر الحدیده تا حدی است که اگر سعودی‌ها بر این منطقه مسلط می‌شدند، یک دستاورد بزرگ برای آنها در جنگ یمن محسوب می‌شد و حتی می‌توانستند گزینه سیاسی برای حل‌و‌فصل جنگ یمن را نادیده بگیرند. در صورت تسلط ریاض بر این بندر مهم یقینا عربستان در گام بعدی نیروهای منصور هادی را در این منطقه مستقر می‌کرد و در واقع گام اصلی برای اجرای پروژه تجزیه یمن برداشته می‌شد. سناریوی مورد نظر سعودی‌ها در یمن را می‌توان در طرح «شش فدرالی» شورای همکاری خلیج‌فارس که از سوی عربستان ارائه شد، مشاهده کرد. طرح فدرالیته کردن یمن، نتیجه کنفرانس گفت‌وگوی ملی یمن در اوایل سال 2014 میلادی نیز بود که تقسیم این کشور به ۶ منطقه‌ فدرالی را پیشنهاد کرد که عبارت بودند از:

- اقلیم حضرموت به مرکزیت المکلا

- اقلیم سبا به مرکزیت سبا

- اقلیم عدن به مرکزیت عدن

- اقلیم الجند به مرکزیت تعز

- اقلیم ازال به مرکزیت صنعا

- اقلیم تهامه به مرکزیت الحدیده

بر این اساس بخوبی می‌توان درک کرد چرا تسلط انصارالله بر بندر الحدیده تا این حد اهمیت دارد و از سوی دیگر به روشنی مشخص می‌شود چرا ریاض و همپیمانان آن با صرف هزینه‌های میلیارد دلاری برای اشغال الحدیده تا این حد تلاش کردند. آنها بخوبی می‌دانستند اگر الحدیده را به تصرف خود درآورند، می‌توانند با یک دستاورد حداقل نظامی پای میز مذاکره بیایند و انصارالله را مجبور به اجرای خواسته‌های عربستان کنند.

 از سوی دیگر سعودی‌ها بخوبی می‌دانند جنگ یمن و بویژه نبرد الحدیده به یک منازعه فرسایشی میدانی تبدیل شده و اگر این روند ادامه داشته باشد هزینه‌های انسانی و مالی بسیار زیادی برای آنها به وجود خواهد آمد. همه شاخص‌های جنگ یمن در حال حاضر حاکی از دست برتر انصارالله بوده و نیروهای آن همزمان با تسلط بر جبهه‌های شمالی اکنون در حال نابودی دژهای ائتلاف متجاوز در مناطق غربی هستند و بعد از آزادسازی کامل این مناطق نوبت به جنوب یمن خواهد رسید.

 

* اصلی‌ترین دژ سعودی در یمن در حال فرو ریختن

طی 5 سال گذشته استان مأرب اصلی‌ترین پایگاه ائتلاف متجاوز سعودی- آمریکایی در مرکز یمن بوده و عربستان برای تثبیت مواضعش در این استان سرمایه‌گذاری زیادی انجام داده و مزدوران خود یعنی نیروهای وابسته به «منصور هادی» رئیس‌جمهور مستعفی و فراری یمن را به انواع تجهیزات مدرن نظامی مجهز کرده است. مأرب که قلب یمن خوانده می‌شود، از محور غربی حدود 170 کیلومتر با شهر صنعا فاصله دارد و دروازه شرقی پایتخت محسوب می‌شود و شمال و جنوب یمن را به یکدیگر متصل می‌کند و سرشار از منابع گازی و نفتی است و همین مساله اهمیتش را چند برابر کرده است. آزادسازی مأرب ضربه‌ای دوجانبه است؛ یکی به دولت مستعفی «عبد ربه منصور هادی» رئیس‌جمهور فراری یمن که دیگر تسلطی بر مناطق یمن نخواهد داشت و ضربه دیگر به عربستان که آخرین مراکز تحت اشغالش در یمن را از دست خواهد داد.

***