گروه سیاسی: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه گزارش جدیدی درباره فعالیت‌ها و برنامه هسته‌ای ایران منتشر کرد. بر اساس روال کار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گزارش مدیرکل آژانس یک هفته تا ۱۰ روز پیش از برگزاری نشست فصلی شورای حکام آماده می‌شود و برای مطالعه در اختیار کشور‌های عضو قرار می‌گیرد. به گزارش «وطن‌امروز»، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دومین گزارش فصلی با بیان اینکه ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالای خود را افزایش داده است، نوشت:‌ «ذخایر ایران شامل حدود 8/113 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده به شکل ترکیب UF6 با خلوص تا ۲۰ درصد به علاوه 2/34 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص تا ۲۰ درصد در قالب سایر ترکیبات است».

به نوشته خبرگزاری رویترز، آژانس با تکرار ادعاهای خود گفت: «ایران همچنان به نقض بسیاری از محدودیت‌های توافق هسته‌ای از جمله سطح غنی‌سازی اورانیوم و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود ادامه می‌دهد». بر اساس این گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به سایت تسا در کرج نیز اشاره کرد و افزود: «آژانس قادر به نصب دوربین‌های جایگزین در این کارگاه یا بررسی اینکه آیا تولید لوله‌های روتور سانتریفیوژ و زیرین در آن از سر گرفته شده است یا خیر، نیست». در این گزارش آژانس همچنین گفته شده که بازرسان آن در ایران همچنان «در معرض بازرسی‌های فیزیکی شدید توسط مقامات امنیتی در تاسیسات هسته‌ای ایران قرار دارند».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره سانتریفیوژهای IR6 در تأسیسات فردو هم آورده: ۱۶۶ سانتریفیوژ IR6 با ساب‌هِدِرهای اصلاح نشده در آبشار نصب شد و یک سیلندر حاوی UF6 غنی شده به میزان U-235 دو درصد، برای اهداف غیرفعال‌سازی متصل شد (که در آنجا دنباله‌ها و محصول دوباره با هم ترکیب می‌شوند).

خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نیز در خبری، گزارش ۳ ماهه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را «محرمانه» توصیف کرد و نوشت: آژانس به کشورهای عضو اعلام کرده تخمین ‌زده می‌شود ایران 7/17 کیلوگرم (۳۹ پوند) اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد خلوص شکافت‌پذیر داشته باشد که در مقایسه با ماه آگوست تقریبا ۸ کیلوگرم افزایش داشته است. 

گزارش آژانس در شرایطی منتشر شده که مدیرکل آژانس روز دوشنبه هفته آینده وارد تهران خواهد شد. به ‌رغم اصرارهای «رافائل گروسی» برای برقراری تماس‌ با دولت سیزدهم و ملاقات با حجت‌الاسلام رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان، طبق اعلام بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، گروسی قرار است روز سه‌شنبه با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه و «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو کند. آژانس تحت مدیریت گروسی پس از توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و محدودیت‌های بازرسی در اضطرار ویژه‌ای قرار گرفته و بشدت از طرف آمریکا تحت فشار قرار دارد. واشنگتن و متحدانش به واسطه کاهش سطح دسترسی‌ها چشمان خود را برای رصد وضعیت برنامه هسته‌ای ایران از دست داده‌اند. 

گروسی چند هفته قبل در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان گفت: «نظارت هسته‌ای در ایران تضعیف شده است. برای آژانس فعالیت در ایران به طرز فزاینده‌ای دشوار شده است». مدیرکل آژانس روز ۱۱ آبان در مصاحبه با آسوشیتدپرس درباره بازرسی‌ها در ایران گفت: «می‌توانم بگویم مثل پرواز کردن در آسمانی پر از ابرهای متراکم است. ما الان داریم پرواز می‌کنیم و می‌توانیم همین روال را ادامه دهیم ولی نه برای مدت طولانی».  به نظر می‌رسد یکی از اهداف سفر آتی گروسی به تهران رایزنی برای بازگشت دسترسی‌ها در تاسیسات تولید سانتریفیوژ در کرج باشد که اوایل امسال مورد عملیات خرابکارانه رژیم صهیونیستی قرار گرفت و در گزارش اخیر هم آژانس ادعا کرده قادر به نصب دوربین‌های جایگزین در این کارگاه نشده است. این در حالی است که دیپلمات‌های غربی سه‌شنبه مدعی شدند ایران تولید تجهیزات مربوط به سانتریفیوژهای پیشرفته را در تأسیسات هسته‌ای کرج از سر گرفته است. دیپلمات‌ها در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال مدعی شده‌اند ایران اواخر ماه آگوست تولید این قطعات را در سطحی محدود آغاز کرد اما از آن زمان به این سو با افزودن بر سرعت تولید خود توانسته شمار نامعلومی روتور و بلیوز بسازد. مطابق این ادعا، ایران از اواخر ماه آگوست موفق به تولید تعداد قابل توجهی قطعات سانتریفیوژ شده است. یک دیپلمات مدعی شده ایران قطعات لازم برای دست‌کم ۱۷۰ سانتریفیوژ را ساخته است. وال‌استریت‌ژورنال نوشته مساله تولید سانتریفیوژها توسط ایران یکی از مسائل اصلی در مذاکرات وین خواهد بود که قرار است ۸ آذرماه آغاز شود. ایران از زمان خروج آمریکا از برجام بیش از ۱۰۰۰ سانتریفیوژ نصب کرده است. این روزنامه آمریکایی به نقل از دیپلمات‌ها ادعا کرده بدون داشتن درکی روشن از مواد هسته‌ای و تجهیزاتی که ایران در حال حاضر در اختیار دارد رسیدن به توافق در مذاکرات وین دشوارتر است. محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی مهرماه گذشته درباره مواضع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر عدم اجازه ایران برای دسترسی آژانس اتمی به دوربین‌های نظارتی در سایت کرج با انتقاد از نحوه برخورد گزینشی و تبعیض‌آمیز با برنامه هسته‌ای ایران و غیرقانونی و مردود دانستن رفتار آژانس عنوان کرد: «موضوع اخیر سایت کرج این است که سایت مدنظر بر اساس حادثه تروریستی و با هدایت تروریست‌ها تخریب شده، آژانس هم این اقدام را محکوم نکرده است، این سایت در حال بازسازی است و پرونده مراجع قضایی و امنیتی در سایت کرج باز است. درباره سایت کرج بعد از عدم محکومیت حمله توسط آژانس که این اقدام به نوعی تشویق تروریسم است، دسترسی‌ها محدود شد و این اقدام آژانس فقط جای تأسف دارد».

 

* واکنش ایران به گزارش آژانس

«محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل در وین و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پی گزارش فصلی آژانس اعلام کرد: در گزارش جدید فصلی آژانس درباره اجرای برجام اعلام شده است آژانس به فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی خود درباره تعهدات مرتبط با ایران ادامه داده است. وی افزود: در این گزارش به ملاقات مدیرکل با معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در ۱۲ سپتامبر سال جاری و بیانیه مشترک پس از این ملاقات و همکاری ایران با آژانس برای انجام برخی سرویس‌های فنی در مکان‌های مورد توافق اشاره شده و به یک مورد اختلاف نظر درباره یک مکان به دلیل آنکه ایران اعلام کرده «در حال انجام تحقیقات قضایی و امنیتی درباره انجام عملیات تروریستی در این مکان است و تا پایان نیافتن این روند، دسترسی آژانس به این مکان را فراتر از تعهدات حقوقی می‌داند» و اینکه «ایران از آژانس خواسته در انجام این تحقیقات به تهران کمک کند»، اشاره شده است. وی اضافه کرد: طبق گزارش آژانس، فعالیت‌های غنی‌سازی در نطنز و فردو، از جمله با نصب آبشارها و ماشین‌های جدید سانتریفیوژ و غنی‌سازی تا ۶۰ درصد و فراتر از 67/3 درصد مقرر در برجام، همچنان با اطلاع آژانس ادامه دارد. غائبی ادامه داد: گزارش آژانس همچنین میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در درجات مختلف را تا ۶ نوامبر 7/2489 کیلوگرم اعلام کرده و اشاره شده است که مدیرکل دعوت ایران برای سفر به تهران را پذیرفته تا دیدارهای سطح بالایی با مقامات دولت ایران برای بحث درباره موضوعات مورد علاقه طرفین بر اساس بیانیه مشترک ۱۲ سپتامبر داشته باشد. سرپرست نمایندگی ایران همچنین اظهار داشت: با وجود تفاوت نظرهای فنی ما با آژانس، تعاملات در این زمینه بین ۲ طرف با هدف حل‌و‌فصل نهایی موضوعات فیمابین همچنان ادامه دارد و کشورهای عضو آژانس باید از هرگونه اظهارنظر عجولانه یا با اهداف سیاسی در این زمینه پرهیز کنند.