گروه اقتصادی: با توجه به ارتباطات گسترده سیاسی ایران و سوریه، ظرفیت افزایش سهم ۳ درصدی کشورمان از تجارت این کشور وجود دارد. هم‌اکنون کل تجارت سوریه ۶ میلیارد دلار است که سهم ایران پیش از سال 1400 تنها 69 میلیون دلار بود. 

با توجه به فعال شدن دیپلماسی اقتصادی منطقه‌ای در دولت سیزدهم، بر اساس گزارش دفتر اقتصادی ایران در حلب، میزان صادرات ایران به سوریه در 7 ماه نخست سال جاری به بیش از 106 میلیون دلار رسیده است.

به گزارش «وطن‌امروز»، سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صمت قرار است طی روزهای آتی در رأس گروهی متشکل از بازرگانان و فعالان اقتصادی به کشور سوریه سفر کند. مسلما این سفر می‌تواند مقدمه و باب جدیدی از ارتباط اقتصادی کشورمان با سوریه باشد، بویژه اینکه برنامه دولت سیزدهم توسعه صادرات با کشورهای منطقه است. 

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران پیرامون  این موضوع  اظهار کرد: با توجه به اینکه کشور سوریه همچون کشور ما مشکل ارز دارد، در تلاشند خروج ارز از کشورشان اتفاق نیفتد، لذا ثبت سفارش قطعات از ایران و کشورهای دیگر ندارند. وی با بیان اینکه ما باید به دنبال راهکاری باشیم تا به جای ارز کالا وارد کنیم، گفت: اگر به جای ارز، در قبال صادرات، کالا وارد کنیم، مشکل برطرف می‌شود و این موضوع ربطی به خودرو و غیر خودرو هم ندارد. 

علیرضا پیمان‌پاک در پاسخ به این سوال که آیا مشخصا ممنوعیت واردات خودرو از ایران به سوریه اعلام شده است، گفت: این خبر درست نیست؛ همه کشورهای طرف تجارت با سوریه این چالش را دارند و این مساله مختص واردات خودرو از ایران نیست. 

وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی دنبال راهکاری جهت حل این موضوع است و وزیر صمت نیز بزودی به سوریه سفر می‌کند و با نخست‌وزیر و 5 وزیر این کشور جلسه خواهد داشت تا این موضوع حل شود. 

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه سفر وزیر تنها برای حل موضوع خودرو نیست، گفت: وزارت صمت در تلاش است مشکل مسائل ارزی و گمرکی صادرات به سوریه نیز حل شود.

 

* سوریه قبل و بعد از جنگ

سوریه دارای ظرفیت‌های مغفول مانده فراوانی برای کشورمان است، هر چند جنگ تحمیلی به این کشور در 10 سال گذشته عامل مهمی در زمینه عقب‌ماندگی ارتباط تجاری ایران و سوریه بوده ولی غفلت مسؤولان کشورمان هم مزید بر علت شده است. 

سوریه پیش از آغاز بحران، کشوری آباد و دارای کارخانجات پرشمار صنعتی و زمین‌های کشاورزی با محصولات فراوان بود و مردم آن بسیاری از کالاهای مورد نیاز را خود تولید و به بازار داخلی عرضه می‌کردند. در زمینه دامداری نیز همچون کشاورزی، سوریه خودکفا بود و بهترین تولیدات گوشت گوسفندی جهان عرب متعلق به این کشور بود. 

اما با آغاز بحران در اسفند ۱۳۸۹ که با هدف تامین امنیت رژیم صهیونیستی شکل گرفت و به جنگی بین‌المللی تبدیل شد، این کشور آباد و امن تبدیل به جولانگاه تروریست‌ها و حامیان‌شان شد، به حدی که از جمعیت ۲۳ میلیون و 500 هزار نفری این کشور (در سال ۱۳۸۹) ۱۲ میلیون نفر آواره شدند که از این تعداد 5/6 میلیون نفر به خارج از کشور گریختند و 5/5 میلیون نفر نیز در داخل و مناطق امن آن پخش شدند. 

در ۳ سال گذشته که شرایط امنیتی سوریه با توجه به شکست گروه تروریستی «داعش» و شماری دیگر از گروه‌های تروریستی خوب شده، زمینه‌ فعالیت‌های اقتصادی نیز در این کشور مهیا شده اما در این بین جای تجار و تولید‌کنندگان ایرانی تقریبا خالی است و کالاهای چینی، ترک و روسی توانسته‌اند بازار سوریه را قبضه کنند. 

سال گذشته (۱۳۹۹) سوریه ۴ میلیارد و ۱۴۰ میلیون دلار واردات رسمی داشته که ترکیه با تامین بیش از ۳۸ درصد آن، در رتبه اول قرار دارد این یعنی صادرات ترکیه به سوریه در سال گذشته نزدیک به یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و ۱۳ برابر صادرات ایران بوده است(صادرات ایران به سوریه در سال گذشته ۱۲۳ میلیون دلار بوده است).

سال ۱۳۸۹ صادرات ایران به سوریه ۵۱۶ میلیون دلار بوده که این میزان طی ۱۱ سال اخیر به‌ طور قابل ‌توجهی کاهش یافته است. 

 

* ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری سوریه برای ایران

در همین باره مدیرکل دفتر عربی و آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران با تشریح مشکلات پیش روی ارتباط تجاری ایران و سوریه گفت: دولت سیزدهم توسعه روابط تجاری با کشورهای منطقه و همجوار را در دستور کار دارد. فرزاد پیلتن اظهار داشت: بر این اساس توسعه روابط تجاری با کشورهای عربی منطقه در همین چارچوب مورد توجه است و دولت سعی دارد موانع فراروی توسعه روابط تجاری با این کشورها را حل کند. 

مدیرکل دفتر عربی و آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران افزود: برای توسعه روابط تجاری با کشورهایی مانند عربستان، کویت،  بحرین و در برخی موارد کشورهایی مثل قطر و امارات نیازمند تسهیل ارتباطات و توسعه زیرساخت‌های تجاری هستیم و تلاش می‌کنیم ضمن برقراری ارتباط با مقامات این کشورها، زیرساخت‌های لازم برای برقراری روابط تجاری دوجانبه با این کشورها نیز تا حد زیادی فراهم شود. 

وی اظهار داشت: خوشبختانه زیرساخت‌های تجاری با کشور عمان تا حدود زیادی فراهم است و فعالان اقتصادی ما با سهولت و سادگی بیشتری امکان برقراری ارتباط و رفت‌و‌آمد و مبادله کالا با این کشور را دارند. پیلتن درباره توسعه روابط تجاری ایران و سوریه نیز گفت: سوریه شریک استراتژیک جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود و در تلاشیم بعد از پایان دوره شیوع ویروس کرونا مجددا ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری با این کشور را فعال کنیم. 

 

* هشتم تا دوازدهم آذرماه؛ نمایشگاه اقتصادی و تجاری ایران و سوریه

وی همچنین با تاکید بر اینکه در دولت جدید مبادلات اقتصادی و تجاری با کشور سوریه در اولویت قرار دارد، افزود: روزهای هشتم تا دوازدهم آذرماه امسال نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران در دمشق برگزار خواهد شد و به همین دلیل وزیر صمت در راس یک هیات بلند‌پایه از مقامات دولتی و خصوصی به سوریه سفر خواهد کرد. وی با بیان اینکه در این سفر وزیر صمت ملاقات‌هایی با مقامات سیاسی و اقتصادی سوریه خواهد داشت، گفت: در جریان این ملاقات‌ها قرار است ضمن شناسایی ظرفیت‌ها و زمینه‌‌‌های توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری، راهکارهای رفع موانع فراروی تجارت ۲ کشور مورد بحث و بررسی قرار گیرد. پیلتن اظهار داشت: همچنین در این سفر مشکلات پروژه‌های فنی و مهندسی جمهوری اسلامی ایران در سوریه و پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشترک ۲ کشور مورد بررسی قرار خواهد گرفت و تلاش می‌شود این مشکلات و موانع تا جایی که امکان‌پذیر است رفع شود. وی با اشاره به برنامه‌های توسعه صادرات به سوریه گفت: این برنامه شامل توسعه صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی و صادرات انرژی است و تلاش می‌کنیم در ۲ بخش از جمله زیرساخت‌های تجاری مانند حمل‌و‌نقل و زمینه‌های مناسب برای مبادلات پولی و ارتباطات بانکی حمایت‌های لازم برای اجرای این برنامه و اهدافی که تنظیم شده، پیگیری شود. 

وی افزود: در راستای توسعه روابط تجاری با کشور سوریه شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی سوریه، اعطای تسهیلات برای پذیرش هیات‌های تجاری از کشور سوریه در نمایشگاه جمهوری اسلامی ایران و سایر خدمات از قبیل مشاوره‌های حقوقی، فنی و اداری در دستور کار قرار دارد. 

مدیرکل دفتر عربی و آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به مشکلات فراروی توسعه روابط تجاری ایران و سوریه گفت: این مشکلات تا حدودی به مسائل داخلی سوریه بازمی‌گردد؛ با توجه به اینکه این کشور در سال‌های گذشته درگیر بحران‌های سیاسی و امنیتی بوده است، لذا توان اقتصادی این کشور بسیار تنزل یافته به طوری که حجم تجارت خارجی سوریه با جهان از 30 میلیارد دلار به 5 میلیارد دلار افت کرده است. 

وی با تاکید بر مشکلات مالی کشور سوریه اظهار داشت: این کشور توان پرداخت‌های لازم برای اجرای بسیاری از پروژه‌ها را ندارد، همچنین دولت سوریه و نظام بانکی این کشور با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا مواجه است و امکان برقراری روابط بانکی با دیگر کشورها را ندارد. 

وی افزود: در این شرایط دولت این کشور به منظور مدیریت امور اقتصادی سوریه اقدام به وضع ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های وارداتی متنوعی کرده است، لذا این مسائل از جمله موانع فراروی صادرات جمهوری اسلامی ایران به سوریه است.