گروه اجتماعی: شهروندان تهرانی دیروز در پی آلودگی هوا روز سختی را سپری کردند به طوری که شاخص‌ کیفیت هوای تهران در 16 ایستگاه در وضعیت قرمز و شرایط ناسالم برای همه افراد قرار گرفت. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با نزدیک شدن به آذرماه بار دیگر اینورژن (وارونگی هوا) پدیده غالب شهر تهران شده و باعث شده آلودگی هوا که ناشی از تردد خودروهای شخصی، سوخت مازوت نیروگاه‌ها و ضعف شدید سیستم حمل‌و‌نقل عمومی است، نفس شهروندان را بیش از پیش تنگ کند. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص آلودگی هوا روز گذشته در پایتخت از عدد 140 فراتر رفت و در برخی مناطق شاخص‌های آلودگی به عدد 173 رسید که در این شرایط وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها اعلام شد.  با ثبت این ارقام تهران آلوده‌ترین روز خود در سال‌جاری را تجربه‌کرد. در همین زمینه عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته با بیان اینکه شاخص کیفیت هوای تهران در 16 ایستگاه در وضعیت «ناسالم برای همه گروه‌ها» قرار گرفت، اظهار کرد: امروز این شاخص در ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا بالای 150 بود؛ در منطقه 2 شدیدترین وضعیت آلودگی را شاهد هستیم و کیفیت هوا در این منطقه بسیار ناسالم است. وی ادامه داد: آلودگی هوا به معضل جدی پایتخت تبدیل شده است، در همین راستا کارگروه شرایط اضطرار استان تهران باید نسبت به این موضوع تصمیم‌گیری عاجل داشته باشد. 

شاهسونی با اشاره به اینکه گروه‌های حساس همچون سالمندان، بیماران تنفسی و قلبی، زنان باردار و کودکان تا حد امکان در سطح شهر تردد نکنند، تأکید کرد: همچنین ورزشکاران از ورزش در فضای باز پرهیز کنند و همه افراد تا حد امکان کمتر در فضای باز حضور داشته باشند. 

 

* کمبود 7 هزار دستگاه اتوبوس در تهران

یکی از مهم‌ترین علل ایجاد آلودگی هوای کلانشهر تهران را می‌توان ضعف مدیریت در شبکه حمل‌و‌نقل عمومی عنوان کرد؛ شبکه‌ای که طی 4 سال گذشته مورد بی‌مهری قرار گرفت و بسیاری از ظرفیت‌های آن به دلیل فرسودگی از رده خارج شد. حالا بر اساس آمار، شهر تهران تنها 2200 دستگاه اتوبوس در اختیار دارد، در حالی که طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته برای یک حمل‌و‌نقل استاندارد باید 9 هزار دستگاه اتوبوس در شهر تهران تردد داشته باشند. متاسفانه این موضوع حیاتی در 4 ساله گذشته و طی دوره پنجم مدیریت شهری مورد بی‌توجهی قرار گرفت و باعث شد تا معضل آلودگی هوا همچنان لاینحل باقی بماند. 

در همین رابطه مهندس مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با بیان اینکه رفع معضل آلودگی هوا و حمل‌و‌نقل عمومی نیازمند اقدامات بلندمدت و زیربنایی است، گفت: برای حل مشکلات موجود در این ۲ بخش نمی‌توان طرح‌های ضربتی در دست گرفت و سریعا به نتیجه رسید. متاسفانه طی چند سال گذشته کارهای انباشته شده زیادی وجود دارد که یا دنبال نشده یا به‌موقع انجام نشده‌اند. 

وی ادامه داد: ما در حمل‌و‌نقل عمومی کمبودهای جدی داریم. تکمیل خطوط مترو و تامین واگن مترو اتوبوس برای حمل‌و‌نقل عمومی نیاز به زمان و بودجه کلان دارد. در این زمینه باید به این نکته توجه داشت که برای خرید واگن‌های مترو بودجه بسیار زیادی نیاز است. متاسفانه شاهد هستیم که طی 4 سال گذشته ورودی واگن در مترو نداشته‌ایم. 

رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اینکه برای ورود واگن به چرخه حمل‌و‌نقل عمومی ۲ سال زمان نیاز است، خاطرنشان کرد: نیازسنجی‌های شهر تهران در حوزه حمل‌و‌نقل عمومی باید 2 الی 4 سال پیش انجام می‌شد که اگر این اقدام صورت می‌گرفت هم‌اکنون مشکل کمبود در حوزه حمل‌و‌نقل عمومی نداشتیم. وی ادامه داد: متاسفانه دولت قبل در این مسائل کمکی به شورا و شهرداری نکرد و بودجه‌ای برای این موضوعات مهم اختصاص نداد. مدیریت شهری قبل می‌خواست که در این زمینه کار کند ولی دولت همراهی نداشت، همین موضوع باعث شد تا شرایط امروز شکل بگیرد و آلودگی هوا نفس مردم را تنگ کند. 

چمران با اشاره به اینکه در سال 96 هنگام تحویل مدیریت شهری به مدیران جدید 6 الی 7 هزار دستگاه اتوبوس در شهر تهران ارائه خدمت می‌کردند، بیان داشت: بر اساس آمار هم‌اکنون 2200 دستگاه اتوبوس در شهر تهران فعال هستند و میزان خدمات‌دهی شبکه حمل‌و‌نقل عمومی به مردم کاهش یافته است. در صورتی بخواهیم حداقل‌ها را در نظر بگیریم باید مدیریت شهری گذشته ۲ هزار دستگاه به ظرفیت اتوبوسرانی تهران اضافه می‌کرد، این در حالی است که می‌بینیم این اتفاق رقم نخورده و بشدت شاهد کاهش ظرفیت در این حوزه هستیم.

رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: نتیجه کمبود اتوبوس و واگن مترو در شهر استفاده بیشتر مردم از وسایل نقلیه شخصی و در پی آن افزایش آلودگی هوای شهر است. شرایط کرونایی نیز به این موضوع دامن ‌زده و مردم به عدم استفاده یا بهره‌گیری کمتر از شبکه حمل‌و‌نقل عمومی ترغیب می‌شوند که در پی آن ترافیک‌های پیچیده ایجاد شده و منجر به آلودگی هوا می‌شود. متاسفانه شرایط جوی نیز به افزایش آلودگی هوا کمک می‌کند. بنابراین برنامه‌ای را که در این زمینه تدوین شده باید با کمک شهرداری و دولت به نتیجه برسانیم تا از این شرایط بد خارج شویم. 

وی تاکید کرد: ما این را از بدو ورود به شورا و حتی قبل از آن می‌گفتیم که باید در زمینه آلودگی هوا اقدامات جدی را در دستور کار قرار دهیم. در بدو ورود مسائل را طرح کردیم و گفتیم که آلودگی هوا را در پیش داریم. امیدواریم با طرح‌هایی که در دست اجراست بتوانیم تا حد زیادی آلودگی هوا را کنترل و از آسیب به مردم جلوگیری کنیم. 

 

* قانون بر زمین مانده هوای پاک

تیرماه سال 1396 قانون هوای پاک به تصویب شورای شهر تهران رسید اما با روی کار آمدن دوره پنجم مدیریت شهری این قانون نتوانست آنچنان که شایسته است به مرحله اجرا درآید به نحوی که هر سال موضوع آلودگی هوا به چالشی جدی برای مردم تهران مبدل شد. حالا با روی کار آمدن مدیریت شهری ششم میراث نامیمون آلودگی هوا بار دیگر گریبان شهر را گرفته است. در این زمینه ضروری است تا دستگاه‌ها با توجه به وظایفی که در این حوزه دارند وارد عمل شده و اقدام به ساماندهی امر کنند. به دلیل ضعف‌های موجود در اجرای قانون هوای پاک، سازمان بازرسی وارد عمل شده و طی یک نشست علمی - تخصصی با حضور نمایندگان دستگاه‌های مسؤول و همچنین برخی اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران این حوزه عملکرد دستگاه‌ها در اجرای قانون هوای پاک را بررسی کرد. 

بر این اساس غلامعباس ترکی، معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشور در این نشست، ضمن تبیین اهمیت موضوع آلودگی هوا، به وضعیت نامناسب آلودگی هوا در کلانشهر‌ها بویژه شهر تهران اشاره و اظهار کرد: بررسی‌های سازمان بازرسی کل کشور حاکی از آن است که بسیاری از تکالیف قانونی دستگاه‌ها اجرا نشده است. 

به گفته وی، در این قانون اعتبار لازم نیز پیش‌بینی شده و در ماده 33 قانون هوای پاک به طور صریح تعیین شده است. از طرفی بررسی‌های سازمان بازرسی کل کشور نشان می‌دهد مفاد ماده 33 مذکور و سایر مقررات در زمینه تأمین بودجه و هزینه‌کرد به درستی و کامل محقق نشده و ما نیز پیگیری‌های لازم در این زمینه را انجام خواهیم داد تا مشخص شود که آیا منابع، برای کنترل آلودگی هوا مورد استفاده قرار گرفته یا تخطی شده است. وی ادامه داد: در سال 99 و امسال بازرسی‌های متعددی را انجام داده‌ایم و نشست‌های تخصصی در این زمینه برگزار شده است. در همین راستا دستگاه‌های متخلف را به مراجع قانونی معرفی کرده و با احراز تخلف و ترک فعل چند دستگاه، موضوع به هیات تخلفات نهاد ریاست‌جمهوری اعلام شده است؛ نتایج بررسی‌های تکمیلی درباره اجرای تکالیف قانونی دستگاه‌ها را حتما پیگیری خواهیم کرد و ناگزیریم اگر کوتاهی در اجرای هر بخش از قانون صورت گرفته باشد ضمن اعلام عمومی، به مبادی مربوط منعکس کنیم.