گروه فرهنگ و هنر: نظارت و ممیزی از جدی‌ترین حوزه‌های سیاست‌گذاری فرهنگی در دولت‌هاست. در دوره‌های مختلف رویکردهای متفاوتی در رابطه با موضوع نظارت بر آثار اتخاذ شده است اما به نظر می‌رسد نداشتن ضابطه‌های روشن در باب نظارت و ممیزی یکی از اصلی‌ترین دلایل هزینه‌هایی است که برای هر دولتی به وجود می‌آید. منظور از هزینه، مجموعه‌ای از فضاسازی‌های منفی است که علاوه بر سینما، فضای اجتماعی را نیز از خود متاثر می‌کند. گاه از یک ممیزی سلیقه‌ای که ممکن است بعد از مدت کوتاهی برداشته شود، چنان سوء‌استفاده‌ای می‌شود که حتی به دستاویزی برای تقابل ۲ جریان سیاسی تبدیل می‌شود. همه اینها به این دلیل است که ضابطه‌های روشن و شفافی درباره ممیزی وجود ندارد. اساسا سینماگران تعریف روشنی از خط قرمز ندارند. در روزهای اخیر یک اظهارنظر از سوی محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی درباره موضوع نظارت، تعاریف از ابتذال، سخیف بودن فیلم‌ها و... این موضوع را جدی کرده است. رئیس سازمان سینمایی با اشاره به لزوم بازنگری و تغییر در آیین‌نامه‌های ساخت و تولید، ارزشیابی، تحلیل حوزه‌های عملکردی و ساختارها و انطباق با الزامات و مقتضیات فرهنگی کشور افزود: 4 دهه بر مدار پیشین حرکت کردیم. هنوز آیین‌نامه‌های ساخت و نمایش ما بر اساس مصوبات ۳ دهه قبل است و قطعا در این زمینه نیاز به تغییر داریم. وی با بیان اینکه سینمای ایران در کنار رشد علمی و نظامی، مهم‌ترین شناسه و شاخصه بین‌المللی ما است، گفت: این بدان معنا نیست که به نقطه ایده‌آل ‌و مطلوب رسیده‌ایم. بخشی از تولیدات سینمایی، قابل دفاع نیستند و در شأن یک خانواده ایرانی و مسلمان نیست. قطعا از این پس به آثار ضعیف و سخیف پروانه ساخت و نمایش نمی‌دهیم زیرا سینمای ایران سینمای فرهنگی، اندیشه‌محور و سینمای خانواده‌‌مدار است. رئیس سازمان سینمایی با بیان اینکه مردم دوست دارند فیلم سالم ببینند و تلاش خواهیم کرد این خواسته برآورده شود، گفت: ما مخالف فیلم در حوزه‌های سیاسی یا ژانرهای دیگر نیستیم اما دیگر در میان آثار تولیدی، فیلم مبتذل نخواهیم داشت. اگر چه سازمان سینمایی الان با انبوهی از تولیدات دپو شده مواجه است که باید مشکلات و اشکالات آنها مدیریت شود اما در دولت جدید هیچ مجوزی برای ساخت فیلم‌های سخیف و مبتذل صادر نمی‌کنیم. وی با بیان اینکه در زمینه صدور مجوز ساخت و اکران با هنرمندان شفاف خواهیم بود، ادامه داد: اگر طرحی دارای ایراد است در صورت اصلاح کامل، مجوز ساخت خواهد گرفت و با این روش دیگر کارگردانان و سازندگان فیلم بعد از ساخت اثر گرفتار موانع و آسیب نمی‌شوند. این اظهارات در مقام سخن دارای اهمیتی جدی است چرا که مساله شفافیت مطرح شده است، آن هم با سینماگران. این رویکرد دقیقی است. سینماگر در ایران مانند عمده فضای سینمایی در دنیا باید متوجه این گزاره باشد که خط قرمز چیست؟ معنای مبتذل چیست؟ به چه کاری سخیف می‌گویند؟ فیلمنامه استاندارد دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ و... چرا که طرح یا فیلمنامه‌ای که دارای موارد مغایر اخلاق است، صرفا به یک فیلم غلط منجر نمی‌شود، بلکه گاه آغازگر یک مسیر غلط و جریان اشتباه در فیلمسازی است. چه بسا این مساله مصادیق متعددی در فضای سینمایی کشور دارد. هر چقدر ممیزی‌های سلیقه‌ای و بی‌ضابطه می‌تواند موجب دل‌زدگی و حتی تمسخر مساله نظارت شود، مواجهه سرسری نیز به جریان سینمایی لطمه می‌زند. نظارت و ممیزی مساله‌ای نیست که صرفا در ایران مطرح باشد؛ مواجهه‌ای که غرب با موضوع هولوکاست دارد جزو مصادیق این گزاره است؛ اگر چه رویکرد سلبی نمی‌تواند در موارد عمده کارساز باشد و باید شفافیتی که محمد خزاعی به آن اشاره کرده است، در همه حوزه‌ها تدقیق شود. مساله‌ای که ابوالحسن داوودی نیز درباره آن سوال کرده و خواستار این شفافیت شده است. وی در گفت‌وگویی با ایسنا پیرامون اظهارنظر تازه رئیس سازمان سینمایی گفته است: اتفاقا این آقای خزاعی‌ای که من می‌شناسم شاید خودش نسبت به این موضوع (فیلم مبتذل) ذهنیت روشن‌تری داشته باشد و حتی گاهی شاید معیارهایی که در این موضوع دارد به سلیقه من هم نزدیک باشد و حتما هم قابل اعتنا و تفکر و ارزیابی است. داوودی در بخش دیگری از اظهاراتش البته به رویکرد خزاعی در مواجهه با آثار سینمایی اجتماعی انتقاد کرده است. ایسنا پیش از طرح سوال از داوودی در متنی که منتشر کرده به این سوال اشاره کرده است: صفت مبتذل که گاهی به برخی فیلم‌های سینمایی نسبت داده می‌شود از آن دست واژه‌هایی است که چند سالی است خیلی بیشتر در سینما باب شده و از هر نگاه و طیفی مورد بحث قرار گرفته است اما حالا که رئیس سازمان سینمایی مدتی بعد از اظهارنظر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وضعیت برخی فیلم‌ها اعلام کرده است از این پس به فیلم‌های سخیف و مبتذل مجوز نمی‌دهد، این پرسش مطرح می‌شود که معیار تشخیص فیلم مبتذل برای تماشاگران مختلف چیست؟ به هر روی به نظر می‌رسد سوال داوودی که مرزهای مشخص فیلم مبتذل را‌ طلب می‌کند، شاید سوال بخش مهمی از سینماگران نیز باشد و خوب است سازمان سینمایی با شفاف کردن مرزهای نظارت و ممیزی به جریان سینمایی برای تولید فیلم‌هایی مناسب در سینمای ایران کمک کند، همچنین این سازمان با استفاده بهینه از کارشناسان هوشمند در حوزه ممیزی نیز می‌تواند به جریان نظارت کمک کند.