گروه سیاسی: رئیس‌جمهور با اشاره به قابل تحمل نبودن پرداخت‌های نامتعارف در دولت و شرکت‌های دولتی، از سازمان اداری و استخدامی کشور خواست قبل از نهایی شدن بودجه ۱۴۰۱ نسبت به تدوین یک نظام پرداخت عادلانه حقوق و دستمزد اقدام کند. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی صبح دیروز در جلسه هیات دولت ضمن گرامیداشت هفته بسیج و تشکر از خدمات بسیجیان به همه بخش‌های کشور گفت: بسیج در مسکن‌سازی، اقتصاد مقاومتی و فضای مجازی اقدامات خوبی انجام داده است و می‌تواند برای همه بخش‌ها گره‌گشا باشد. رئیس‌جمهور با اشاره به فعالیت بسیج در طرح غربالگری شهید سلیمانی اظهار داشت: نقش بسیج بسیار اثرگذار است و بسیجیان نیروهای مخلص و کارآمد هستند و استفاده از این ظرفیت می‌تواند کارها را دقیق‌تر و سریع‌تر کند. امروز بسیجی بودن و داشتن روحیه بسیجی از شاخص‌های مهم تحرک و پویایی در دولت است. وی با اشاره به شیوع بیماری کرونا و موفقیت دولت در تامین واکسن و واکسیناسیون عمومی بیان داشت: پس از موضوع کرونا مسأله اصلی دولت معیشت مردم است، وزرا نیز اقدامات انجام شده خود در این زمینه را برای مردم تبیین کنند. رئیسی همچنین درباره مشکلات آب در استان‌های اصفهان و چهارمحال‌و‌بختیاری گفت: باید مصوبات در این باره، پیگیری و نتیجه به مردم گفته شود. مسأله تامین آب شرب و کشاورزی مردم مهم است. همچنین رئیس‌جمهور ضمن تشکر از سرپرست وزارت آموزش‌و‌پرورش برای برگزاری کلاس‌های مدارس به صورت حضوری بیان داشت: والدین دانش‌آموزان هم از برگزاری توأمان کلاس‌ها به صورت حضوری و مجازی راضی هستند.  مهم‌ترین بخش سخنان رئیس‌جمهور در این جلسه اما مربوط به واکنش وی به برخی پرداختی‌ها و فیش‌های نجومی بود که در روزهای اخیر منتشر شد. رئیسی با اشاره به موضوع حقوق‌های غیرمتعارف تصریح کرد: حقوق یک حدی دارد که حد آن باید برای تمام افراد شاغل در دولت و شرکت‌های دولتی مشخص شود و بیش از آن میزان هم نباید پرداخت شود. مردم انتظار شنیدن اخباری درباره حقوق‌های چند ده میلیونی را ندارند و به حقوق نجومی باید خاتمه داده شود. رئیس‌جمهور در همین زمینه از سازمان اداری و استخدامی کشور خواست هر چه سریع‌تر و قبل از نهایی شدن بودجه ۱۴۰۱ نسبت به تدوین نظام پرداخت عادلانه حقوق و دستمزد اقدام کند. وی تاکید کرد: شاید طبق قانون دستگاه‌هایی اجازه تعیین حقوق برای شرکت‌ها یا افراد دولتی را داشته باشند که باید در این زمینه نیز اقداماتی انجام شود. پرداخت‌های نابرابر و غیرمتعارف در دولت و شرکت‌های دولتی قابل تحمل نیست. رئیسی با تاکید بر اهمیت یک‌صدایی در دولت گفت: سند تحول دولت در ۳۷ مسأله اصلی کشور تدوین شده که بزودی اعلام خواهد شد. 

 

* نجومی‌خواری، زخمی قدیمی

پدیده شوم نجومی‌خواری به‌ عنوان یکی از مصادیق بی‌عدالتی در سیستم توزیع مالی شناخته می‌شود؛ پدیده‌ای که هم باعث افزایش نابرابری در جامعه می‌شود و هم در درازمدت تبعیض را به یک رویه ثابت تبدیل می‌کند. به رغم پیشینه این سنت نامیمون اما چند سال است حساسیت‌ها نسبت به این مساله افزایش پیدا کرده است. 

خرداد 95 بود که موج انتشار فیش‌های حقوقی برخی مدیران دولتی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی سروصدای زیادی به پا کرد؛ فیش‌هایی که نشان از شکاف عمیق میان دریافتی مدیران با باقی حقوق‌بگیران دولتی داشت و لفظ «نجومی‌خوار» را وارد ادبیات سیاسی کشور کرد. رهبر حکیم انقلاب نیز همان زمان در جلسه با مدیران دولتی ضمن محکوم کردن این رویه، حقوق‌های نجومی را «هجوم به ارزش‌ها» خوانده و فرمودند: این موضوع نباید شامل مرور زمان شود، بلکه باید حتما به صورت جدی پیگیری و نتیجه آن به اطلاع مردم رسانده شود. 

در این میان اما آنچه خشم افکار عمومی را افزود، واکنش سرد و حتی حمایت‌آمیز دولتمردان وقت در مواجهه با این بدعت بود، تا جایی که دولت به جای برکنار کردن نجومی‌بگیران، از آنها خواست برای آرام کردن جو عمومی استعفا کنند. با این حال این پایان کار نبود و محمدباقر نوبخت، رئیس وقت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در جلسه تودیع صفدر حسینی که یکی از مدیران نجومی‌خوار بود، او را «ذخیره» و «امانتدار» نظام خواند(!) 

 

* آزمون رئیسی در مواجهه با فیش‌های نجومی

5 سال پس از آنکه پرونده حقوق‌های نجومی جامعه را بیش از پیش نسبت به چنین بدعتی حساس کرد، سیدابراهیم رئیسی در جریان مناظره‌های سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به این مساله گریزی زد و گفت: فاصله طبقاتی محصول بی‌عدالتی است، محصول سیاست‌های نادرست اقتصادی و نوع تصمیم‌گیری‌هاست. یکی برخوردار از حقوق نجومی می‌شود و یکی کمتر می‌گیرد. یا مثلا در طرح سلامت شاهد بودیم که برخی ۱۰۰ میلیون و ۲۰۰ میلیون دریافت می‌کردند و یک پرستار یا یک پزشک دریافتی کمی داشت. وی با بیان اینکه تعدادی از بخشنامه‌ها صادر شده که تصمیم گرفتیم اگر رای مردم را کسب کردیم، در همان ابتدا در موردش تجدید نظر کنیم و حقوق مدیران را به عدالت نزدیک کنیم، اظهار داشت: عدالت در جذب و نگهداری نیروی انسانی و همچنین پرداخت حقوق لازم است. ظرفیت‌ها باید بر اساس عدالت توزیع شود. اگر همه ظرفیت‌ها به عدالت توزیع شود، ما شاهد فاصله طبقاتی نخواهیم بود.  حالا 3 ماه پس از آغاز به کار دولت، انتشار تصاویری از فیش‌های نجومی 3 مدیر دولتی در پتروشیمی بار دیگر این زخم کهنه را تازه کرد. هرچند این بار صدای حمایتی از سوی دولتمردان در همراهی با حقوق‌های نجومی شنیده نشد و حتی معاون امور اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر از برکناری این 3 نفر از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت کار به خاطر فیش‌های حقوقی نجومی داد اما مواجهه با این پدیده یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های دولت رئیسی در مبارزه با تبعیض و احیای اعتماد عمومی خواهد بود. دستور رئیس‌جمهور به سازمان اداری و استخدامی کشور برای تدوین نظام پرداخت عادلانه حقوق و دستمزد می‌تواند پیامی برای تمام مدیران دولتی و نشانی از عزم دولت سیزدهم برای ایستادن مقابل تبعیض در سیستم توزیعی کشور باشد. با این حال تحقق این امر آزمون سخت رئیس‌جمهور در سال‌های آتی به حساب می‌آید. 

***