گروه سیاسی: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نخستین اظهاراتش پس از بازگشت از ایران گفت که گفت‌وگو‌هایش با مقامات ایرانی درباره مسائل باقیمانده پادمانی «بی‌نتیجه» بود. با وجود آنکه قابل پیش‌بینی بود که رافائل گروسی نسبت به خواست‌های غیرواقع‌بینانه آژانس، با دست خالی تهران را ترک کند، دیپلمات ارشد آرژانتینی روز چهارشنبه با ایراد سخنانی در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: «به‌رغم تلاش‌های من، این مذاکرات- دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر امور خارجه ایران- و رایزنی‌های گسترده برای رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده ایران که در ۲ گزارش به تفصیل شرح داده شد، بی‌نتیجه بود».

به گزارش «وطن‌امروز»، نشست مجازی شورای حکام در شرایطی برگزار شد که ساعتی قبل از آغاز آن، «لارنس نورمن» خبرنگار روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» مستقر در وین، به نقل از «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعا کرد: برخلاف توافق صورت‌گرفته بین آژانس و ایران در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱، عدم دسترسی به کارگاه کرج (مجتمع تسا) به این معناست که احیای نظارت و بازرسی بر تمام تأسیسات و مکان‌های ایران در رابطه با برجام تکمیل نشده است. این مساله به طور جدی بر توانایی آژانس برای تداوم اطلاع از وضعیت کارگاه تأثیر می‌گذارد، چیزی که به طور گسترده در رابطه با بازگشت به برجام ضروری شناخته شده است. در همین حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته اقدام به انتشار کامل گزارش مدیرکل درباره ایران کرد. گروسی در این گزارش که در پایگاه اطلاع‌رسانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شده، اعلام کرد: تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، آژانس اجرای تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام را راستی‌آزمایی و بر آن نظارت کرد. با این حال، از آن تاریخ، این فعالیت‌ها به طور جدی در نتیجه تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خود تحت برجام، از جمله پروتکل الحاقی، تضعیف شده است. گروسی در ادامه گفت: در غیاب دسترسی منظم آژانس به تجهیزات نظارتی خود در تمام تأسیسات و مکان‌های ایران در رابطه با برجام، آژانس بر این باور است که توافق موقتی که فوریه ۲۰۲۱ با ایران به دست آورد، حفظ تداوم آگاهی را تسهیل کرد. با این حال، تمدید مکرر توافق، که اکنون برای حدود ۹ ماه برقرار است، به چالشی مهم برای توانایی آژانس به منظور تداوم آگاهی (از فعالیت‌های ایران در این مکان‌ها) تبدیل شده است. مدیرکل آژانس در گزارش خود ادعا کرد: علاوه بر این، برخلاف توافق صورت‌گرفته بین آژانس و ایران در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱، عدم دسترسی به کارگاه کرج باعث شده که بازگرداندن نظارت بر تمام تأسیسات و مکان‌های ایران در رابطه با برجام تکمیل نشود. این به طور جدی بر توانایی آژانس برای احیای تداوم آگاهی در کارگاه (مجتمع تسا) تأثیر می‌گذارد، چیزی که به طور گسترده در رابطه با بازگشت به برجام ضروری شناخته شده است. وی در ادامه اعلام کرد: شما همچنین گزارش من را تحت عنوان موافقتنامه پادمان‌های «ان‌پی‌تی» با جمهوری اسلامی ایران دریافت کرده‌اید که تلاش‌های آژانس از زمان آخرین گزارش من برای روشن کردن سوالات مربوط به صحت و کامل بودن اعلامیه‌های ایران تحت موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی را تشریح می‌کند. گروسی با اشاره به گزارش‌های سابق خود، مدعی شد: وجود ذرات متعدد اورانیوم با منشأ انسانی در ۳ مکان در ایران شناسایی شده و به آژانس اعلام نشده و همچنین وجود ذرات تغییریافته ایزوتوپی در یکی از این مکان‌ها، نشانه روشنی است که مواد یا تجهیزات هسته‌ای آلوده به مواد هسته‌ای در این مکان‌ها وجود داشته است. وی همچنین نسبت به آنچه بازرسی‌های بیش از حد بازرسان آژانس توسط مقامات امنیتی در تاسیسات هسته‌ای ایران خواند، ابراز نگرانی کرد و افزود: مجددا از ایران می‌خواهم اقدامات فوری برای اصلاح وضعیت انجام دهد و رویه‌های امنیتی در تأسیسات هسته‌ای را به شیوه‌ای مطابق با رویه‌های امنیتی پذیرفته‌شده بین‌المللی و تعهدات قانونی ایران در رابطه با امتیازات و مصونیت‌های آژانس و بازرسان آن اجرا کند. 

 

* پافشاری عجیب مدیرکل

اصرار مدیرکل آژانس برای بازگشت دسترسی‌های نظارتی‌ آژانس به برخی اماکن در ایران نظیر مجتمع تسای کرج در حالی است که پرونده حمله خرابکارانه به این مکان هنوز بسته نشده و گروسی به همراه مجموعه تحت امرش هنوز از واکنش روشن نسبت به این اقدامات خرابکارانه اسرائیل که در نتیجه نشت اطلاعات تاسیسات هسته‌ای ایران توسط بازرسان آژانس حاصل شده، امتناع می‌کند. اگر قرار به تکرار این فرآیند باشد تهران به این ارزیابی می‌رسد که بازرسی آژانس ماهیتا معنای خود را از دست می‌دهد. جالب اینجاست که رافائل گروسی در آخرین موضع خود باز هم از این مساله فرار کرد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با شبکه «پرس‌تی‌وی» درباره درز اطلاعات محرمانه از این نهاد بین‌المللی اعلام کرد آژانس هیچ ظرفیتی برای کنترل این موضوع ندارد. گروسی در این باره گفت: آژانس از همه اطلاعاتی که کسب می‌کند، حفاظت می‌کند و اگر افرادی هستند که اطلاعات را درز می‌دهند، آژانس هیچ ظرفیتی برای کنترل این موضوع ندارد!

این در حالی است که مقامات ایرانی طی ماه‌های گذشته یادآور شدند آژانس، آمریکا و ۳ کشور اروپایی نمی‌توانند هم در برابر اقدامات تروریستی رژیم اسرائیل سکوت کنند و جلوی آن را نگیرند و هم خواهان تداوم نظارت و حضور دوربین‌های آژانس در تأسیسات تحت خرابکاری تروریستی باشند. نماینده سابق ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین پیش از این بیان کرده بود: هنگامی که تجهیزات نظارتی آژانس توسط رژیم صهیونیستی از کار می‌افتد، از ایران انتظار نداشته باشید مجددا آن را بدون هزینه‌ای برای این رژیم و بدون هیچ اقدامی از سوی آژانس و کشورهای مدعی بازنصب کند. رئیس سازمان انرژی اتمی هم صراحتا اصرار آژانس برای نصب دوربین در مکان‌هایی که بر اثر عملیات تروریستی صدمه دیده است را در راستای همان عملیاتی دانسته است که علیه ایران انجام شده و گفته است: ما هرگز آن را نمی‌پذیریم. 

 

* اظهارات گروسی پس از نشست شورای حکام

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین دیروز چهارشنبه در کنفرانس خبری خود در «وین» تصریح کرد: رایزنی‌ها با مقامات ایران بی‌نتیجه بود. وی در این باره گفت: «اینطور باید توصیف کنم که رایزنی‌ها و مذاکرات در ایران بی‌نتیجه بود به این مفهوم که ما نتوانستیم مسائل را به پایان و نتیجه برسانیم. من تلاش‌ها برای رسیدن به تفاهم را رها نخواهم کرد اما درباره موضوعاتی که دیروز درباره آن بحث کردیم، نتوانستیم به نتیجه برسیم». مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مذاکره با مقام‌های ایرانی گفت: «مذاکرات موفقیت‌آمیز نبود. من خواهان احیای ظرفیت نظارت و بازرسی‌‌های مورد نیاز آژانس هستم. خواهان احیای دوربین‌های آژانس، سرویس و تعمیر تجهیزات آژانس و تمام این چیزها هستم و مساله دیگر این است که موضوعات باقیمانده‌ای در مسائل پادمانی داریم. در مذاکرات شما تلاش می‌کنید از مسائل دفاع کنید و چیزهایی را پیشنهاد دهید اما توافق با ما برای ایران امکان‌پذیر نبود». گروسی در ادامه درباره محدودیت‌های نظارتی و بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران گفت: «ما در حال نزدیک شدن به نقطه‌ای هستیم که من نخواهم توانست تداوم دانش آژانس (از فعالیت‌های هسته‌ای ایران) را تضمین کنم». گروسی همچنین در بخشی از کنفرانس خبری خود در پاسخ به سوالی درباره اظهارات رئیس سازمان انرژی اتمی ایران مبنی بر اعتراف آژانس به عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران گفت: «اول از همه من چیزی برای اعتراف کردن ندارم! ما درباره چنین چیزی بحث و گفت‌وگویی نداشتیم! فکر می‌کنم به گزارش‌های پیشین آژانس اشاره کرده‌اند که گفته بودم هیچ انحرافی در برنامه هسته‌ای ایران صورت نگرفته است اما من دیروز درباره این مساله بحثی نداشتم». مدیرکل آژانس در پاسخ به سوالی در ارتباط با برخی گزارش‌ها درباره بازرسی بدنی از بازرسان آژانس گفت: «امیدواریم چنین چیزی مجددا رخ ندهد و دلایلی وجود داشته است اما هر گونه اقدام امنیتی باید با توافقات بین آژانس و تمام کشورها سازگار باشد». گروسی درباره محدود شدن دسترسی آژانس به اطلاعات و فعالیت‌های هسته‌ای ایران توضیح داد: «واضح است طولانی شدن عدم دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات ایران و عدم اطلاع از تداوم فعالیت‌های عملیاتی ایران به خودی خود موجب می‌شود من نتوانم اطلاعاتی را درباره آنچه در ایران در حال رخ دادن است، ارائه کنم».