با بازگشایی اخیر سینماها، طرح نوپای اکران آنلاین به روزهای پایانی حیات خود نزدیک میشود
گروه فرهنگ و هنر: همیشه یکی از جنجالیترین مباحث سینمای ایران طی سالیان گذشته، صف طولانی اکران آثار تولیدی در طول یک سال بوده است که این مساله با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی نصفه و نیمه سینماها در دوران اکران، بحرانیتر شد به طوری که طی 3-2 سال اخیر شاهد سنگینتر شدن بار چرخه اکران در سینمای ایران بودیم و مسلما این چرخه هر سال سنگینتر میشود و شمار بیشتری از آثار اکران نشده به قطار طولانی آثار اکران نشده سینمای ایران اضافه میشود؛ قطاری که تنها راه رهایی از آن، یا گسترش چشمگیر ظرفیتهای ناوگان اکران آثار سینمایی است که در عمل به واسطه هزینههای سنگین آن امکانپذیر نیست یا استفاده از راهحلهای جایگزینی همچون اکران آنلاین؛ روشی که سالهاست در سینمای جهان هم در حال انجام است.
شیوع بیماری کرونا، اتفاقی بود که چرخه نیمهجان اکران در سینمای ایران را به سمت مرگ کشانده بود. چرخهای که اگر تا پیش از این با هر زحمتی که بود کار خود را پیش میبرد، با ماجرای کرونا به شکلی زمینگیر شد که حالا شمار آثاری که در نوبت اکران هستند، از شمارش در رفته است!
از سویی طی چند وقت اخیر با واکسیناسیون سراسری، سینماها خیلی نامحسوس در حال بازگشت به دوران فعالیت عادی خود هستند. مخاطبان سینما این روزها با رعایت تمهیدات بهداشتی به تماشای فیلمهای مورد علاقه خود مینشینند و تا حدودی استقبال مناسبی از فیلمهای روی پرده شده است اما نکتهای که نباید فراموش کرد این مساله است که با بازگشت احتمالی موج جدیدی از ویروس کرونا در کشور شاید مجددا با تعطیلی نصف و نیمه سینماها مواجه شویم و آنجاست که دوباره گره «صف اکران فیلمهای روی پرده» کورتر از گذشته میشود؛ از سوی دیگر در این ایام کرونایی که پشت سر گذاشتهایم طرح «اکران آنلاین» یا همان
«سینما در خانه» به رغم همه کاستیها و مشکلات، مسیر روشنی را در ابتدای کار برای سینمای ایران ترسیم کرد و طی روزهای ابتدایی فعالیت خود در پلتفرمها فیلمهای مختلفی از سوی کارگردانهای مطرح سینمای ایران روانه «اکران آنلاین» شد که این مسأله ضمن امیدواری اهالی سینما به طرح نوپای «اکران آنلاین» به خودی خود به رونق این طرح افزود و بسیاری پیشبینی میکردند با ادامه روند موفق «اکران آنلاین» به مرور از ترافیک بالای فیلمهای پشت خط مانده اکران سینماها کاسته شود. اما متاسفانه با مرور زمان و کنار کشیدن فیلمهای مطرح سینمای ایران از حضور در «اکران آنلاین»، این طرح نوپای سینمای ایران خیلی زودتر از تصور کارشناسان به پایان خط نزدیک شده است و چند ماهی میشود جز اکران چند فیلم کمدی سطحی یا فیلمهای درجه سوم سینمایی، هیچ اثر جدی و قابل تاملی روانه اکران آنلاین نشده است، البته سازندگان آثار سینمایی برای عدم استقبال از حضور اثرشان در اکران آنلاین دلایلی چون عدم تبلیغ فیلمها در صداوسیما و نگرانی بابت قاچاق آثارشان را اعلام میکنند که اگر منصفانه بخواهیم قضاوت کنیم باید به نگرانی این سرمایهگذاران احترام بگذاریم.
در اینکه طرحهایی چون «اکران آنلاین» و «سینما ماشین» به هیچ وجه نمیتوانند جای سالنهای سینمایی را برای مخاطبان و اهالی سینما بگیرند، هیچ شکی نیست اما مسؤولان سینمایی کشور باید نگاه جدیتری به طرح نوپای «اکران آنلاین» داشته باشند؛ طرحی که به رغم برخی انتقادات درستی که به نحوه انتخاب برخی فیلمها و همچنین نحوه صیانت از فیلمها در مقابل قاچاق آثار میشود، میتواند با حمایت و برنامهریزی همهجانبه مسؤولان و اهالی سینما اتفاقهای بهتری را برای آینده سینمای ایران رقم بزند.
در نتیجه باید گفت اکران آنلاین با تمام ریسکهایی که بر آن متصور است، راهی را باز میکند که دیگر موسسات و تولیدکنندگان فیلم هم نگاهی به این بازار داشته باشند و آن را جدی بگیرند، چرا که با پایین نگه داشتن هزینههای تولید و رعایت مختصات و ملزومات این بازار، میتوان چرخه توزیع برای تولید بعدی را در آن ایجاد کرد. همچنین بهرغم مخالفتهای ضمنی سالنداران سینما برای نمایش آنلاین فیلمها بدون اکران سینمایی، این فرصت میتواند منجر به سبک شدن صف اکران و در نتیجه تولید و نمایش فیلمهایی در سالن سینما شود که به اصطلاح برای پرده ساخته شدهاند و ملزومات آن را رعایت میکنند؛ اتفاقی که هم رضایت مخاطبان سینما و هم با افزایش فروش، رضایت سینماداران را به دنبال خواهد داشت.
همچنین انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما در بیانیهای از شرایط بد سینماها در ۲ سال گذشته گفت و اینکه شورای صنفی با همه سختیها پای سینما ایستاده است. در بخشی از این بیانیه آمده است: «بیهیچ تردیدی رونق دوباره سینما و استقبال مردم از فیلمها ماحصل درایت شورای صنفی نمایش در تلاش، برنامهریزی، چینش فیلمها، رایزنی با مالکان فیلمها و صاحبان سالنهای سینما، اولویتگذاری حفظ جان شهروندان در کنار تماشای فیلم و به وجود آوردن شرایط مناسب سالنها با رعایت کامل پرتکلهای بهداشتی است. سینمای ایران در ۲ سال گذشته در بدترین شرایط ممکن قرار داشت و تهیهکنندگان حرفهای سینما شاهد بودند که شورای صنفی در سختترین شرایط با وجود بیمهریهای فراوانی که به سینما، سینماگران، سالنهای سینما و فیلم دیدن در سینما شد، پای سینما ایستاد تا به امروز که شاهد رونق و به ثمر نشستن تلاشهای شورا هستیم. امیدواریم حالا که سینمای ایران مسیر سخت تعطیلیها را پشت سر گذاشته، همگی با حمایت همهجانبه خود از سینما در جهت تقویت نمایش فیلم در سالنهای سینما گام برداریم».
***
آمار فروش و تماشاگران فیلمهای روی پرده
در هفتهای که گذشت، حدود ۵۰۰ هزار نفر به تماشای فیلمهای سینمایی روی پرده نشستند. به گزارش «وطنامروز»، در چند هفته گذشته به تناوب فیلمهای جدیدی به چرخه اکران سینماها اضافه شدند که در بین آنها «گشت ارشاد ۳» یکهتاز فروش است. البته برخی فیلمهای دیگر هم که ژانری متفاوت دارند با استقبال مخاطب روبهرو شدهاند. بر اساس اطلاعات سامانه مدیریت و فروش و اکران در سینما (سمفا)، فیلم «گشت ارشاد ۳» به کارگردانی سعید سهیلی که از ۲۶ آبانماه روی پرده رفته، تاکنون نزدیک به ۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروخته و بیش از ۳۶۸ هزار نفر مخاطب داشته است. دیگر فیلم کمدی در حال اکران یعنی «دینامیت» به کارگردانی مسعود اطیابی که از تیرماه در حال اکران است تاکنون با بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر مخاطب به فروش ۲۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان رسیده است. فیلم «قهرمان» جدیدترین ساخته اصغر فرهادی تاکنون بیش از ۳۳ هزار نفر را به سینماها کشانده و به فروش 7 میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است. فیلم «منصور» به کارگردانی سیاوش سرمدی که به زندگی شهید ستاری میپردازد، تاکنون یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان بلیت فروخته است. این فیلم قرار بود در نماز جمعه دیروز به صورت رایگان برای نمازگزاران اکران شود که با مخالفت سازمان اوج روبهرو شد. فیلم «پوست» ساخته برادران ارک هم از جمله فیلمهایی است که از مهرماه روی پرده رفته اما با توجه به ژانر متفاوتش مخاطب خوبی را جذب کرده و تاکنون با بیش از ۳۳ هزار نفر تماشاگر به فروش ۷۲۵ میلیون تومان رسیده است. فیلم عاشقانه «آتابای» ساخته نیکی کریمی که از سوم آذرماه روی پرده رفته نیز تاکنون بیش از ۱۲ هزار نفر تماشاگر داشته و حدود ۳۰۰ میلیون تومان هم فروخته است. فیلم «آپاچی» دیگر کمدی این روزهای سینماها به کارگردانی آرش معیریان از جمله فیلمهای کممخاطب بوده و فعلا حدود ۱۶۰ میلیون تومان فروخته است. «حکم تجدیدنظر» به کارگردانی محمدامین کریمپور که هفته گذشته اکران حاشیهداری در پردیس سینمایی کورش داشت، از دیگر فیلمهای کممخاطب این روزهاست که پس از گذشت ۱۰ روز از شروع اکران حدود ۱۶۰ میلیون تومان فروش داشته است. فیلم «تومان» به کارگردانی مرتضی فرشباف هم اگرچه در جشنواره فجر ۲ سال قبل با استقبال و جلب نظر برخی منتقدان و مخاطبان همراه بود اما چندان فروش بالایی نداشته و تاکنون حدود ۹۵ میلیون تومان فروخته است. «شهر گربهها» ساخته سیدجواد هاشمی که از سوم آذر روی پرده رفته نیز تاکنون به فروش ۹۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان رسیده است. دیگر فیلم جدید این روزهای سینما که از ۲ روز قبل روی پرده رفته «رمانتیسم عماد و طوبا» به کارگردانی کاوه صباغزاده است که زندهیاد علی انصاریان در آن بازی کرده بود. این فیلم که هنوز تعداد سالن زیادی را برای نمایش در اختیار ندارد نزدیک به ۲۳ میلیون تومان فروش داشته است. آمار فروش این گزارش بر اساس اطلاعات بهروز شده سمفا تا ساعت ۱۱ جمعه پنجم آذرماه ثبت شده است.