در نشست پیش‌همایش بزرگداشت آیت‌الله حاج‌ سیدجواد حسینی‌خامنه‌ای که صبح دیروز به همت ستاد برگزاری بزرگداشت این عالم ربانی در مشهد برگزار شد، شخصیت این فقیه وارسته با حضور اساتید و پژوهشگران، مورد تبیین و بررسی قرار گرفت. 

در این نشست که با حضور اساتید سطوح عالی حوزه علمیه خراسان، پژوهشگران حوزه و دانشگاه و برخی بستگان نزدیک آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای در محل تالار موزه قرآن حرم مطهر رضوی برگزار شد، برخی پژوهشگران و اساتید دانشگاه به بیان ضرورت بررسی سیره و سلوک شخصیت‌های برجسته و عالمانی چون آیت‌الله حاج‌سیدجواد حسینی‌خامنه‌ای و نیز تبیین ابعاد گوناگون شخصیت ایشان پرداختند. 

 

* آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای تجسمی از علم‌ورزی، زهد و تقواست

حجت‌الاسلام سیدامید مؤذنی، دبیر اجرایی بزرگداشت آیت‌الله حاج‌سیدجواد حسینی‌خامنه‌ای به ‌عنوان نخستین سخنران این جلسه به بیان اهداف برگزاری این پیش‌همایش و تبیین فرآیند برگزاری بزرگداشت در ماه‌های آینده پرداخت. 

وی با اشاره به ضرورت برگزاری چنین همایش‌هایی گفت: یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های فرهنگی این است که پیشینه و ریشه‌های فرهنگ جامعه بخوبی معرفی نشود و نسبت به داشته‌ها و میراث معنوی‌مان دچار غفلت شویم، از این ‌رو برای جلوگیری از این آسیب ضرورت دارد برای شناخت و معرفی عالمان ربانی که هر یک حلقه‌ای از سلسله مبارک عمل به سنت و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام بوده‌اند، به‌ طور ویژه عمل کنیم. 

دبیر اجرایی بزرگداشت آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای با اشاره به برخی جلوه‌های اخلاقی و جایگاه علمی والای آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای افزود: چنین شخصیتی که تجسمی از علم‌ورزی، زهد و تقواست می‌تواند الگویی بسیار مناسب برای نسل امروز بویژه حوزه‌های علمیه و طلاب باشد. 

حجت‌الاسلام‌ مؤذنی در ادامه درباره فرآیند برگزاری این بزرگداشت گفت: این ستاد از سال گذشته به همت مؤسسه پژوهشی- ‌فرهنگی انقلاب اسلامی در مشهد و با همکاری کتابخانه و بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، علمای حوزه علمیه خراسان و نمایندگی ولی‌فقیه در خراسان و تبریز تشکیل و از همان ابتدا فعالیت‌های پژوهشی آن آغاز شد که تاکنون حاصل کار این ستاد انجام بیش از 100 مصاحبه و گردآوری بیش از 300 قطعه سند در ارتباط با ایشان است که از جمله اسناد مهم می‌توان به برخی آثار علمی و اجازات اجتهاد آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای و علمای خاندان ایشان اشاره کرد. 

وی در پایان با تأکید بر اینکه همایش اصلی بزرگداشت آیت‌الله سید‌جواد خامنه‌ای در ماه‌های آینده پس از تکمیل آثار علمی برگزار خواهد شد، گفت: پژوهشگران و اساتیدی که مایلند در عرصه پژوهش و گردآوری اسناد یا نگارش مقالات به ستاد بزرگداشت یاری برسانند،‌ می‌توانند از طریق دبیرخانه این ستاد اعلام آمادگی کنند. 

 

* منابع خوبی از کتابخانه آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای پیدا شده است که حدود 10 نسخه از آنها خطی است

در ادامه این نشست دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی، پژوهشگر تاریخ شفاهی علمای خراسان گفت: برای پاسداشت یک عالم از چند منظر باید به بررسی پرداخت که در این میان بافت زمانی و مکانی‌ای که آن شخصیت در آن قرار داشته است، اهمیت ویژه‌ای دارد. 

وی تبارشناسی علمی، اخلاقی و محلی در بررسی شخصیت‌های اثرگذار تاریخی را یکی از راه‌های شناخت هر چه‌ بیشتر شخصیت برشمرد و نماز جماعت 50ساله آیت‌الله سیدجواد حسینی‌خامنه‌ای‌(ره) در یکی از مساجد و محلات مهم مشهد را، یکی از مصادیق تبارشناسی محلی ذکر کرد. 

پژوهشگر تاریخ شفاهی علمای مشهد ضمن اشاره به ویژگی‌های فرآیند تاریخ شفاهی به بررسی‌های اخیر در مجموعه نسخ خطی آستان قدس رضوی اشاره کرد و گفت: اخیرا منابع خوبی از کتابخانه ایشان پیدا شده است که حدود 10 نسخه از آنها خطی است و در برخی از آنها از دست‌خط رهبر معظم انقلاب متوجه شدیم این آثار مربوط به افراد خاندان ایشان است. 

 

* ما وامدار حیات آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای هستیم

استاد غلامرضا جلالی، عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی از دیگر مدعوین این همایش، در سخنرانی خود با موضوع «مقاطع حیات اجتماعی آیت‌الله سیدجواد حسینی خامنه‌ای‌(ره)» گفت: اگر بخواهیم چنین شخصیت‌های مهم و اثرگذار تاریخی را بدرستی بررسی کنیم باید به شرایط حیات اجتماعی و محیط فرهنگی توجه دقیق داشته باشیم. 

مدیر گروه انساب بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با بیان زوایای زندگی ایشان در دوره‌های مختلف تاریخی گفت: گذشته از همه ویژگی‌های اخلاقی و علمی و اجتماعی آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای، در حقیقت ما وامدار حیات ایشان هستیم، چرا که فرزندی چون رهبر معظم انقلاب آیت‌الله‌ العظمی سیدعلی خامنه‌ای را در دامان خود پرورش دادند. 

 

* آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای در مواقع لزوم کنش‌های سیاسی لازم را بروز می‌داد

دکتر موسی حقانی، استاد دانشگاه و معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات تاریخ ایران از دیگر میهمانان این نشست که با موضوع «سبک‌شناسی علمای معاصر شیعه در فعالیت سیاسی» به سخنرانی پرداخت، با بیان اینکه باید از منظری دیگر به بررسی شخصیت اجتماعی افرادی نظیر آیت‌الله حاج‌سیدجواد حسینی‌خامنه‌ای پرداخت، گفت: اینکه ایشان تارک دنیا بودند به این معنا که زاهد و بی‌رغبت به دنیا بودند، صحیح است‌ اما به ‌معنای ترک حیات اجتماعی نیست. متأسفانه پس از انقلاب در میزان توجه به شخصیت‌های دینی بر اساس فعالیت‌های خاص سیاسی ایشان اقدام شد که این به دلیل آدرس اشتباهی بود که قبل از انقلاب به مردم داده شد و این آدرس غلط نگاه‌ها را محدود کرد و متاسفانه موجب غفلت از بسیاری از شخصیت‌های دینی شد. 

دکتر حقانی در ادامه با تأکید بر پیشینه حیات اجتماعی‌- سیاسی آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای و حوادثی که ایشان شاهد بوده است، به تبیین سلوک اجتماعی- ‌سیاسی ایشان پرداخت و افزود: آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای با تجربه‌های تلخی که از وضعیت سیاسی در تبریز و نجف به چشم دیده بود، آگاهانه تصمیم گرفته بود در ارتباط با مردم به جنبه تقویت دینی بپردازد و البته در مواقع لزوم نیز کنش‌های سیاسی لازم را بروز دهد؛ مانند امضای برخی بیانیه‌ها یا تعطیلی نماز جماعت در زمان تبعید امام خمینی(ره). 

 

* تعابیر عالمان بزرگ شیعه درباره آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای نشان سطح بالای علمی ایشان است

حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین رضا مختاری، رئیس مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه به ‌عنوان آخرین سخنران علمی این برنامه با موضوع «جایگاه علمی آیت‌‌الله‌ سید‌جواد ‌حسینی‌ خامنه‌ای‌(ره)» به بیان روش‌های درک و دریافت جایگاه علمی شخصیت‌های حوزوی پرداخت و با بیان اینکه بررسی اساتید هر فرد، یکی از راه‌های تعیین سطح علمی او است، افزود: آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای هم در مشهد و هم در نجف در زمانی حضور داشتند که بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی در این 2 شهر تدریس می‌کردند و مثلا ایشان در مشهد از محضر حاج‌آقاحسین قمی و میرزامحمد آقازاده و در نجف از بزرگانی چون سیدابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی و آقاضیا عراقی بهره برده است که از برترین شخصیت‌های علمی تاریخ شیعه هستند. 

نویسنده کتاب «سیمای فرزانگان» در ادامه با بیان جایگاه اجازات علمی در شناخت شخصیت‌های علمی به موضوع تعابیر موجود در اجازات آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای پرداخت و گفت: در تعابیر عالمان بزرگی همچون آیت‌الله العظمی میرزای نائینی و آیت‌الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری تعابیر ویژه‌ای درباره ایشان وجود دارد که نشان سطح بالای علمی ایشان است. 

 

* نخبگان در برگزاری شایسته‌تر این نشست مشارکت کنند

همچنین در ابتدای این جلسه حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سیدجلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ضمن خیرمقدم به میهمانان همایش به ضرورت برگزاری همایش‌های اینچنینی برای حفظ و تعالی فرهنگ کشور اشاره کرد و افزود: کتابخانه آستان‌قدس خود را تنها میراث‌دار آثار مکتوب نمی‌داند و برای حفظ گنجینه معنوی کشور که همین عالمان و شخصیت‌های برجسته معنوی هستند، احساس تکلیف می‌کند و همکاری در برگزاری بزرگداشت آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای نیز بر پایه همین ضرورت و تکلیف است. 

در پایان این نشست رضا خوراکیان، مسؤول نمایندگی دفتر حفظ‌و‌نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی در مشهد ضمن تقدیر از حضور اساتید و علمای برجسته در این نشست از همه نخبگان برای گردآوری اطلاعات، اسناد و مقالات مرتبط با آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای دعوت به همکاری کرد. 

وی همچنین با اشاره به رسالت این مجموعه در ترویج فرهنگ ناب انقلاب اسلامی، برای همکاری در فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی برای طلاب و دانشجویان مبتنی بر اندیشه امامین انقلاب اعلام آمادگی کرد.