با سرایت جنگ داخلی اتیوپی به کشورهای همسایه، احتمال دخالت نظامی دولت‌های بیگانه در تحولات شاخ آفریقا قوت می‌گیرد. 

این در حالی است که علاوه بر جنگ داخلی توأم با نسل‌کشی، همه‌گیری کرونا و حمله ملخ‌ها در ماه‌های گذشته باعث هر چه بحرانی‌تر شدن وضعیت اجتماعی اتیوپی شده است. دست‌کم ۲ میلیون نفر در این کشور در آستانه گرسنگی هستند که شامل 100 هزار آواره در استان ایندا سلاسی می‌شود. ناظران سازمان ملل در مناطق شرقی و مرکزی استان تیگرای که در کنترل شورشیان است نیز فاز 4 بحران کمبود غذا را اعلام کرده‌اند که فقط یک مرحله قبل از قحطی است. 

با آنکه ظاهرا ارتش اتیوپی توانسته بود با همراهی ارتش اریتره و نیروهای شبه‌نظامی از استان امهره، کنترل اوضاع در شمالی‌ترین استان این کشور، تیگرای را بر عهده بگیرد اما از اواخر بهار نیروهای شورشی موسوم به جبهه آزاد‌سازی مردمی تیگرا بخش بزرگی از این اقلیم را باز پس گرفته و به طرف مناطق همجوار عفر و امهره پیشروی کردند. شورشیان تیگرای حتی قصد داشتند با پیوستن به نیروهای شورشی در منطقه اورومو به آدیس آبابا، پایتخت این کشور پیشروی کنند. 

 از هفته گذشته درگیری‌ها میان نیروهای فدرال اتیوپی به همراه شبه‌نظامیان امهره علیه نیروهای خودمختار اقلیم تیگرای تشدید شده تا جایی که نخست‌وزیر «آبی احمد» هم جمعه گذشته خود را به خط مقدم درگیری رسانده و مستقیما فرماندهی جنگ با نیروهای بومی را بر عهده گرفته است. دولت با اعلام وضعیت اضطراری، از پرسنل نظامی بازنشسته ارتش و غیرنظامیان دعوت کرد سلاح به دست بگیرند. 

به گزارش الجزیره، جنگ داخلی اتیوپی در ۴ جبهه در شمالی‌ترین استان این کشور ادامه دارد و اخیرا حکومت مرکزی برای تحکیم پایگاه‌ها و مقابله با تلاش‌های نیروهای مسلح جبهه تیگرای برای نفوذ بیشتر، تجهیزات نظامی بیشتری به این منطقه فرستاده است. 

آبی احمد، نخست‌وزیر فعلی و وزیر اطلاعات پیشین 45 ساله اتیوپی که در جوانی به مسیحیت گرویده و سال ۲۰۱۹ جایزه صلح نوبل را به او دادند، توانست با حمایت‌های مالی غرب، جبهه دموکراتیک انقلابی خلق اتیوپی و سازمان دموکراتیک مردم اورومو را متحد کند و اصلاحاتی مقدماتی در ساختار سیاسی قومیتی این کشور به وجود آورد اما در ادامه با طرح آمریکایی- اسرائیلی برای تجزیه این کشور مواجه شده است. 

به گفته سخنگوی دولت اتیوپی، نیروهای فدرال در ۲ جبهه باتی و شواربیت پیشروی کرده و با حملات نیروهای مسلح تیگرای در ۲ منطقه عفر و امهره مقابله کردند که بر اثر آن یکی از رهبران تیگرای کشته شد اما جبهه آزادسازی مردمی تیگرای این خبر را تکذیب کرد. آمریکا و کشورهای مختلف اروپایی از اتباع خود خواسته‌اند اتیوپی را ترک کرده و به این کشور سفر نکنند. 

همزمان وزیر مشاور در دفتر ارتباطات دولت اتیوپی به سفارت آمریکا در آدیس آبابا نسبت به انتشار اطلاعات دروغ هشدار داد و گفت این سفارتخانه، سایر سفارتخانه‌ها و نهادها را برای ترک اتیوپی تحت فشار قرار می‌دهد و این اقدام روابط میان ۲ کشور را تیره خواهد کرد. 

در همین حال، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، اوضاع منطقه تیگرای را در آستانه انفجار توصیف کرده است. 

واشنگتن مدعی است حضور نخست‌وزیر اتیوپی در جبهه درگیری‌ها به معنی تکیه به راه‌حل نظامی برای این درگیری داخلی است، در حالی که آمریکایی‌ها مدعی حل مشکل با دیپلماسی هستند. با این حال در تناقضی آشکار، آخرین خبرها حاکی از آمادگی پنتاگون برای لشکرکشی به اتیوپی است. 

این در حالی است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل خواستار توقف فوری درگیری‌ها و برقراری بی‌قید و شرط آتش‌بس در اتیوپی شده است. 

دولت بایدن حتی به دولت اریتره، همسایه شمال شرقی اتیوپی، به خاطر همکاری با آدیس آبابا برای آرام کردن اوضاع استان تیگرای هشدار داده است. 

وزارت خزانه‌داری آمریکا اخیرا در بیانیه‌ای اعلام کرده وزارت کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا در واکنش به وخیم‌تر شدن بحران حقوق بشری و گسترش درگیری‌های نظامی در اتیوپی، ۴ نهاد اریتره و ۲ فرد را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است. 

بسته تحریمی جدید مربوط به ارتش اریتره و حزب حاکم و رئیس دفتر امنیت ملی اریتره می‌شود. وزارت خزانه‌داری آمریکا همچنین اعلام کرد آماده است اقدامات بیشتری از جمله علیه دولت اتیوپی و جبهه آزادی‌بخش تیگرای اتخاذ کند و نیروهای اریتره را مسؤول قتل عام، غارت و تجاوز جنسی در شمال اتیوپی دانسته است. 

این تحریم‌ها حدود ۴ هفته پس از آن اعمال شد که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا فرمانی اجرایی را صادر کرد که اجازه اعمال اقدامات تنبیهی را علیه افراد و ارگان‌هایی که در بحران انسانی در اتیوپی نقش دارند، می‌داد. 

به نظر می‌رسد هدف راهبردی آمریکا و رژیم صهیونیستی، حمایت از ناآرامی‌های شمال اتیوپی و سرایت دادن آن به سایر نقاط بخش شمالی شاخ آفریقا شامل اریتره، جیبوتی و بخش‌هایی از سودان است. آخرین گزارش‌ها حکایت از آن دارند که پنتاگون به یک واحد تکاوران و ۳ کشتی جنگی خود در پایگاه نظامی آمریکا در جیبوتی دستور آماده‌سازی برای دخالت احتمالی در شمال اتیوپی را داده است. بدین ترتیب جنگ داخلی اتیوپی، بهانه‌ای به دست واشنگتن داده تا پایگاهی نظامی در منطقه تیگرای ایجاد کند که منطقه‌ای سوق‌الجیشی بین ۴ کشور اتیوپی، اریتره، جیبوتی و سودان و در واقع دروازه محافظت از منافع آمریکایی‌ها در جیبوتی محسوب می‌شود که در ساحل غربی تنگه راهبردی باب‌المندب قرار گرفته است. 

 

* 21 کشته در درگیری مرزی اتیوپی و سودان

متشنج شدن اوضاع در اتیوپی و ضعف کنترل حکومت مرکزی آدیس آبابا، باعث شده مرزهای این کشور با همسایگانش نیز ناامن شود. به گزارش تارنمای «سودان تریبون»، در درگیری روز شنبه بین نیروهای سودانی و اتیوپیایی در نوار مرزی این ۲ کشور، دست‌کم ۲۱ نفر از نیروهای سودانی کشته و ۳۰ نفر نیز زخمی شدند. 

ارتش سودان پاییز پارسال با بهره‌برداری از تشنج اوضاع داخلی اتیوپی، بخش‌های وسیعی از اراضی کشاورزی در منطقه الفشقه را که مسؤولان آدیس آبابا با حمایت شبه‌نظامیان بیش از ۲۵ سال در آن کشت و زرع می‌کردند، پس گرفت. در مقابل اتیوپی نیز نیروهای مسلح سودان را به تشدید اوضاع در مرز و یورش به مناطق و اراضی کشاورزی متهم کرده و هر از گاهی وارد خاک همسایه شمال غربی خود می‌شود. منابع سودانی اعلام کردند نیروهای اتیوپیایی از شرق برکه نورین در نزدیکی شهرک ملکامو تا مسافت ۱۷ کیلومتری وارد خاک سودان شده بودند. 

متعاقب ورود واحدهای نظامی اتیوپی درگیری شدیدی بین آنها و نیروهای سودانی در شرق منطقه‌ ام دیسا و برکه نورین به سمت شهرک ملکامو، به وقوع پیوست که طی آن ۲ طرف به مدت 8 ساعت از توپخانه سنگین و مسلسل استفاده کردند. 

در این درگیری ۲۱ نفر از نیروهای ارتش سودان از جمله یک سرگرد و یک ستوان کشته و ۳۰ تن زخمی شدند که به بیمارستان القریشه منتقل شدند. ارتش سودان پیش‌تر در بیانیه‌ای اعلام کرده بود با حمله نیروهای اتیوپیایی و گروه‌های مسلح که هدف‌شان ایجاد رعب و وحشت در میان کشاورزان بود، مقابله کرده است.