گروه بین‌الملل: منابع عراقی عصر دیروز از حضور گسترده معترضان به نتایج انتخابات اخیر پارلمانی عراق در ورودی منطقه الخضرای بغداد خبر دادند. این تظاهرات همزمان با اعلام «جمعه پایداری» از سوی مخالفان نتایج انتخابات برگزار شد. در همین حال «صابرین‌نیوز» از حضور گسترده معترضان روی «پل معلق» بغداد و تلاش آنها برای ورود به منطقه الخضرا خبر داد. معترضان خشمگین، پرچم رژیم صهیونیستی را به آتش کشیدند و بر حق مقاومت در مقابله و رویارویی با اشغالگران پس از پایان مهلت خروج نظامیان آمریکایی در پایان سال جاری میلادی تاکید کردند. صابرین‌نیوز گزارش داد: معترضان از دادگاه فدرال خواستند شمارش دستی همه آرا انجام و نتایج انتخابات باطل اعلام شود. این رسانه همچنین از درگیری میان نیروهای امنیتی و معترضان به نتایج انتخابات و پرواز بالگردهای آمریکایی بر بالای سر معترضان خبر داد. همزمان کمیته سازماندهی تظاهرات در بغداد و دیگر استان‌های عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد: پس از اصرار صریح الکاظمی بر جعل واقعیت و نیز اصرار کمیساریای انتخابات غیرمستقل بر اعلام نتایج نهایی انتخابات بدون در نظر گرفتن شکایات و ادله‌ای که فساد و تقلب در انتخابات را مورد تاکید قرار می‌دهد و نیز نادیده گرفتن خواسته‌های ملت مظلوم، لازم می‌دانیم مواردی را به شرح زیر بیان کنیم: اولا، امید به شفافیت و عدالت دستگاه قضایی شجاع برای بازگرداندن حق به اهل آن و شناسایی قاتلان معترضان وجود دارد. امید زیادی به تحقق عدالت و رعایت انصاف درباره صاحبان حق می‌رود. ثانیا، مخالفت قطعی با نتایج کمیته تحقیق درباره قتل تظاهرات‌کنندگان مسالمت‌آمیز و سوزاندن چادرهای آنها را اعلام می‌داریم. خون آنها پایمال نخواهد شد. ثالثا، از جوانان تحصن‌کننده و تظاهرات‌کننده در جمعه پایداری می‌خواهیم ثبات قدم داشته باشند و صبر کنند که پیروزی با صبر محقق می‌شود. 

 

* دیدار مهم گروه‌های شیعه با صدر در منزل العامری

تظاهرات روز جمعه در حالی برگزار شد که پنجشنبه‌شب اعضای بیت شیعی عراق با هدف یافتن راه‌حلی برای عبور از بحران پیش آمده در منزل هادی العامری گرد هم آمدند. بر این اساس نشست نیروهای چارچوب هماهنگی احزاب و گروه‌های شیعی عراق در حالی با وجود بسیاری از حرف و حدیث‌ها درباره تشتت و تفرق در بین گروه‌های شیعی، روز پنجشنبه برگزار شد که مهم‌ترین تحول آن، کنار هم نشستن چهره‌هایی مانند مقتدا صدر رهبر «جریان صدر» با ۷۳ کرسی در پارلمان، «نوری المالکی» رئیس «ائتلاف دولت قانون» با ۳۳ کرسی و سایر شخصیت‌های شیعی مانند «شیخ قیس الخزعلی» رهبر «عصائب اهل الحق»، «هادی العامری» رئیس «ائتلاف الفتح» با ۱۷ یا ۱۸ کرسی (هنوز نامشخص) و چهره‌هایی دیگر مانند «فالح فیاض» رئیس سازمان «حشدالشعبی» بود. بسیاری پیش از این با دیدن تحریک‌های برخی طرف‌ها و سفارتخانه‌های خارجی که تمایل به تعمیق شکاف و تشدید اختلاف و تنش در بیت شیعی عراق داشتند، به این نتیجه رسیده بودند که گرد هم آمدن و نشستن چهره‌هایی مانند سید مقتدا صدر و نوری المالکی دور یک میز و کنار یک سفره ضیافت دور از انتظار است. عقلانیت در فضای سیاسی عراق در حال رخ نمودن است و برخی واکنش‌های شدید که می‌رفت بر مطالبه‌های منطقی از مسیرهای قانونی تاثیر بگذارد، حالا در حال دادن جای خود به حکمت بزرگان و عقلای بیت شیعی عراق و ترسیم چشم‌انداز عراق برای عبور از بحران از گذرگاه گفت‌و‌گو است. این دیدار، نخستین نشانه آشکار از رایزنی‌های جدی برای رسیدن به توافق بین احزاب تعیین‌کننده شیعه در چارچوب هماهنگی احزاب شیعی عراق خواهد بود و البته جریان صدر پیش از این هم اعلام کرده است با این چارچوب ارتباط دارد و خود را از آن جدا نمی‌بیند. در شبکه‌های اجتماعی، حساب‌های متعدد سران عراقی و شخصیت‌های برجسته ۲ محور مشترک را نشان می‌دهد؛ ستایش وفاق و عقلانیت ارکان بیت شیعی و ابراز امیدواری درباره حاکمیت آرامش به جای تنش در فضای عراق و درخشش افق‌های همکاری گروه‌های مختلف عراقی اعم از شیعه، سنی، کردها و... .

 

* بیانیه بیت شیعی پس از نشست

هیات هماهنگی گروه‌های شیعی پس از نشست مشترک با مقتدا صدر، رهبر جریان صدر بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: رهبران هیات هماهنگی گروه‌های شیعی در منزل «هادی العامری» رئیس ائتلاف فتح میزبان صدر بودند و طی آن درباره مسائل مورد اختلاف و تازه‌ترین تحولات کشور در راستای تقویت وحدت و برادری میان آحاد یک ملت و نیز خدمت به منافع مردم عراق به عنوان اولویت همه طرف‌ها رایزنی شد. حاضران در این نشست درباره پاره‌ای از مسائل اصلی از جمله موارد زیر گفت‌وگو کردند:

• اتخاذ گام‌های عملی لازم برای مبارزه با فساد و بازخواست فاسدان و توقف اتلاف بیت‌المال 

• تاکید بر خروج نیروهای بیگانه بر اساس جدول زمانی اعلام شده و وضع سازوکار ضامن انحصار سلاح به دست دولت 

• سازماندهی، حمایت و پشتیبانی از حشدالشعبی در راستای تقویت نقش این سازمان در حفظ امنیت عراق 

• جرم‌انگاری عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی و هر آنچه مربوط به این موضوع است. 

• همکاری و تلاش مشترک برای حفظ اصول ثابت مردم عراق در مقابله با انحراف‌های اخلاقی و اجتماعی بر اساس چارچوب‌های قانونی

• تلاش برای ارتقای سطح اقتصادی مناطق محروم و دورسازی رقابت سیاسی از همه پروژه‌های خدماتی و محرومیت‌زدایی از این مناطق 

• حاضران در این نشست بر تداوم رایزنی‌ها تا دستیابی به راه‌حل واقعی برای بن‌بست به وجود آمده در صحنه سیاسی توافق کردند. 

• هیات هماهنگی گروه‌های شیعی در پایان بر تداوم گام‌های قانونی و مردمی درباره پیگیری موضوع نتایج انتخابات تاکید کرد. 

 

* موضع شخصیت‌های سیاسی درباره نشست مذکور

«نوری المالکی» رئیس ائتلاف دولت قانون عراق ضمن تاکید بر ضرورت پیگیری اعتراضات به نتایج انتخابات در چارچوب‌های قانونی خواستار تلاش برای تشکیل دولت توافقی شد. بر اساس بیانیه رسمی ائتلاف دولت قانون، المالکی در این نشست بر اهمیت وحدت تلاش‌ها و تماس و رایزنی با دیگر گروه‌های سیاسی برای پشت سر گذاشتن بحران کنونی تاکید کرد. او همچنین تاکید کرد مساله پیامدهای نتایج انتخابات باید در چارچوب‌های قانونی با رسیدگی به حقوق معترضان و تسریع در روند تشکیل دولت توافقی توانا جهت تحقق مطالبات ملت درباره خدمات و فرصت‌های شغلی پیگیری شود. او از اعضای این ائتلاف خواست با جدیت و با پایبندی به اصول ملی و تماس مستقیم با مردم و پیشنهاد طرح‌هایی که به حل مشکلات ملت کمک کند، تلاش کنند. رسانه‌های عراق گزارش دادند در نشست «مقتدا صدر» و رهبران چارچوب هماهنگی شیعیان تاکید شد همه طرف‌ها باید دیدگاه روشنی درباره دولت‌سازی ارائه کرده و تحت تاثیر طرف‌های منطقه‌ای قرار نگیرند. السبق‌پرس گزارش داده است مقتدا صدر به حاضران در این نشست گفته است روند سیاسی مستلزم اصلاح واقعی و جسورانه است. در همین حال مجلس اعلای اسلامی عراق در این باره اعلام کرده است بیت شیعی برای دستیابی به دیدگاه واحد و یکپارچه و اصلاح مسیر دور هم جمع شده است. 

همچنین «احمد المطیری» رئیس هیات سیاسی جریان صدر در تشریح مواضع «مقتدا صدر» در نشست روز پنجشنبه سران گروه‌های سیاسی شیعی عراق در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی عراق گفت سخن اصلی صدر در این نشست دعوت به تشکیل دولت اکثریت ملی و مبارزه با فساد و مجازات مفسدان در همه دولت‌های سابق بوده است. او گفت صدر در این جلسه تأکید کرده اگر گروه‌های سیاسی عضو چارچوب هماهنگی تمایل به شرکت در دولت اکثریت دارند، باید سلاح گروه‌های مسلح را تحویل دهند و مفسدان را هم محاکمه کنند. به گفته المطیری، صدر در این جلسه صلح داخلی در عراق را خط قرمز خوانده است. رئیس هیات سیاسی جریان صدر تأکید کرد صدر در این جلسه از همه سران سیاسی شیعی عراق خواسته به منظور نجات عراق برای تشکیل دولت اکثریت سیاسی- ملی اقدام کنند. «حیدر العبادی» رئیس ائتلاف نصر نیز نشست روز پنجشنبه گروه‌های سیاسی شیعی را آغازی مثبت برای خروج از بحران سیاسی در عراق دانست. او با انتشار توئیتی این نشست را نشستی مبارک خواند و گفت در آن روحیه ملی و مسؤولیت‌پذیری حاکم بود. العبادی گفت در این جلسه درباره بسیاری مسائل تفاهمات خوبی انجام و توافق شد مشورت‌ها برای رفع موانع و خدمت به ملت و میهن ادامه پیدا کند. 

«فادی الشمری» از اعضای جریان حکمت ملی به رهبری «سیدعمار حکیم» درباره نتایج نشست رهبران چارچوب هماهنگی شیعیان و مقتدا صدر، رهبر جریان صدر در منزل «هادی العامری» گفت در نشست رهبران شیعی بر ضرورت حفظ عراق از کشانده شدن به سمت پرتگاه و درگیری داخلی تاکید شد. به گفته وی، حاضران در منزل العامری توافق کردند نخست‌وزیر آینده توافقی باشد و اینکه نشست امروز آخرین نشست نباشد، بلکه کلیدی برای نشست‌های بعدی باشد که طی آن درباره موارد اختلافی میان گروه‌های شیعی توافق به دست آید. وی افزود این نشست، زمینه تشکیل کمیته‌های هماهنگی برای بررسی جزئیات مربوط به تشکیل فراکسیون بزرگ‌تر (که مامور معرفی نخست‌وزیر و تشکیل دولت است) را فراهم خواهد کرد. 

 

* منبع عراقی: الکاظمی نخست‌وزیر آینده نخواهد بود

پایگاه خبری بغداد الیوم به نقل از یک منبع آگاه از نشست چارچوب هماهنگی احزاب شیعه عراق و مقتدا صدر اعلام کرد در جریان این دیدار توافق شد نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور و رئیس پارلمان این کشور از منصب خود کنار بروند و برای یک دوره دیگر، تکرار نشوند. این منبع تصریح کرد این دیدار در منزل هادی العامری، رئیس ائتلاف الفتح برگزار شد و طرف‌ها تأکید کردند رؤسای سه‌گانه عراق کنار بروند. 

برخی کارشناسان معتقدند گزینه عقب‌نشینی صدر از نخست‌وزیری دور از احتمال نیست. ممکن است صدر با دریافت ۵ یا ۶ وزارت مهم از جمله وزارتخانه‌های کشور و نفت، نخست‌وزیری را در اختیار جناح مقابل قرار دهد یا حتی ۲ طرف با تقسیم وزارتخانه‌ها، گزینه سومی را برای ریاست شورای وزیران در نظر بگیرند اما آنچه در حال رخ دادن است، فاصله‌گیری تدریجی و ناخواسته «مصطفی الکاظمی» از تصدی مجدد نخست‌وزیری است. با این حال برخی کارشناسان و ناظران دیگر، نخست‌وزیری مجدد مصطفی الکاظمی را بعید ندانسته‌اند و هنوز این موضوع در هاله‌ای از ابهام است اما قدر مسلم اینکه بیت شیعه و توافقات آینده آن بر همه انتصابات و مسؤولیت‌ها در دولت آینده تاثیر خواهد گذاشت. حال پرسش این است: آیا دود سفید از دودکش منزل هادی العامری بالا خواهد آمد؟

 

* اختلاف جریان‌های سیاسی سنی درباره آینده دولت

اختلاف درباره نتایج انتخابات و دولت آتی عراق محدود به جریان‌های سیاسی اصلی (شیعه) نیست و گروه‌های سنی نیز دچار اختلاف نظر جدی هستند. با وجود تفاهمات اولیه میان سران ائتلاف‌های «تقدم» و «عزم» (اصلی‌ترین تشکل‌های سیاسی سنی عراق)، یک منبع سیاسی مطلع خبر داد دعوا میان آنها بر سر مناصب بار دیگر بالا گرفته است. در حالی که سران ائتلاف «تقدم» به ریاست «محمد الحلبوسی» تأکید می‌کنند دستیابی به مناصب بالاتر حق آنهاست، چون کرسی‌های بیشتری به دست آورده‌اند، سران ائتلاف «عزم» به ریاست «خمیس الخنجر» بر اصل «توافق» به عنوان عرف مرسوم در سیاست عراق تأکید می‌کنند. یک منبع مطلع سیاسی تأکید کرده اختلاف ۲ طرف به طور خاص بر سر وزارت دفاع است و موضوع بسیار جدی شده و اختلاف چنان شدید است که امکان دارد به مرحله نزاع سابق بازگردد. وزارت دفاع در کنار وزارتخانه‌های خارجه، کشور و دارایی پست‌های اصلی محسوب می‌شوند و در روند معمول توزیع مناصب میان قومیت‌ها و فرقه‌ها سهم احزاب سنی است. «سلام عجمی» از سران ائتلاف تقدم تأکید می‌کند ائتلاف تقدم در انتخابات پیشتاز نیروهای سیاسی اهل سنت بوده و حکم حزب دموکرات در میان کردها و جریان صدر در میان شیعیان را دارد. از سوی دیگر، «محمد العبد ربه» از سران ائتلاف عزم تأکید کرد صرف نظر از تعداد کرسی‌ها، باید اول فراکسیون بزرگ‌تر مجلس تشکیل شود و این فراکسیون لزوما از گروه‌هایی که کرسی‌های بیشتری به دست آورده‌اند، تشکیل نمی‌شود.