گروه فرهنگ و هنر: پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» ۱۸ تا ۲۵ آذرماه به دبیری محمد حمیدی‌مقدم در تهران برگزار می‌شود و مانند سال‌های گذشته یکی از مهم‌ترین بخش‌های این جشنواره، مسابقه شهید آوینی است که امسال هم ۲۸ فیلم در این بخش با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. 

آثاری چون از رنج عاشقی ساخته (علی‌اکبر نوروزپور)، اکس نیهیل، یک تراژدی اقتصادی (محمدرضا نیرومند)، امان‌نامه (حامد سعادت)، آخر رفاقت... (داوود جلیلی)، مرد (مهدی حجت‌پناه)، باغ خاطرات تلخ (مهدی نقویان)، پرده دوم (علیرضا باغشنی)، پس از ۲۲ سال (محمدعلی یزدان‌پرست)، پهلوان (مهرداد شعبانی‏‌نیا)، تفنگ برادرم (کامران جاهدی)، تولدت مبارک بامیلا (محمد صالحی)، چند قدم آن طرف‌تر (محمد صالحی)، در امتداد خاکریز (سیدرضا حسینی)، در جست‌وجوی یک سرباز (میثم غلامی)، راکال (احمد ابراهیمی)، روزهای ناتمام (مهدی قربان‎پور)، ریاضت تا سیاست (امین عباسی)، ژنرال (مهرداد یوسفی)، ساشا (ساسان فلاح‎فر)، سرباز شماره صفر (محمد سلیمی‎راد)، شاهمراد (سیدصفی‌الله حسینی)، صداها فریاد می‎کشند (شهرام علیزاده)، عملیات المپیک (حسین الهام)، کسی او را ندید (علی خیرخواه- امیر باحجب خیاطی‌پور)، کهنه‌سرباز (جابر مطهری‏زاده)، محرم (مرتضی مقدس)، مرگ ماسایوشی (حسین صفرزاده) و معمای رضا (سیدرضا حسینی) قرار است در سیزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت در بخش شهید آوینی به نمایش دربیایند و برای جایزه‌های این قسمت به رقابت بپردازند. اما بخش شهید آوینی جشنواره سینماحقیقت طی سال‌های اخیر با حضور آثار بحث‌برانگیز به بخشی مهم در جشنواره بدل شده است. حمیدی‌مقدم، دبیر جشنواره سینماحقیقت بتازگی درباره اهمیت بخش شهید آوینی گفت: «بخش شهید آوینی یک بخش جنبی یا سنجاق شده نیست. برخی دوستان با گفتمان ناصحیح شبهه ایجاد می‌کنند. اگر دوستان ما سری به جشنواره‌های مختلف ‌زده باشند، چنین چیزی را می‌بینند. آثار این بخش ضعیف نیستند. برای تاکید بیشتر یک بخش ویژه تشکیل شده است. از ۲ سال پیش به غنای این بخش افزوده شده و شاهد فیلم‌هایی هستیم که در حوزه تکنیک و محتوا نوآوری داشتند و برخی از آنها توانستند در بخش ملی باشند». از سوی دیگر باید گفت، امسال از میان این 28 فیلم راه یافته به بخش مسابقه شهید آوینی جشنواره سینماحقیقت چند فیلم از شانس بالایی برای کسب جایزه برخوردار هستند. یکی از این آثار مستند «محرم» به کارگردانی مرتضی مقدس است که این اثر درباره یکی از شهدای مدافع حرم و عشق او به اهل‌بیت(س) است. مرتضی مقدس، کارگردان این مستند درباره بخش شهید آوینی گفت: بخش شهید آوینی باعث می‌شود موضوعات مربوط به خط سیر شهید آوینی، زندگی و تفکر او لابه‌لای سایر بخش‌های جشنواره گم نشود، این بخش باعث می‌شود اینگونه آثار بیشتر دیده شود. وی همچنین درباره علت نامگذاری این فیلم که داستان زندگی شهید محرم علیپور است، اظهار داشت: نام مستند «محرم» برگرفته از ماه تولد و نام شهید محرم علیپور است. وی با تاکید بر اینکه همیشه دغدغه ساخت آثاری درباره شهدای مدافع حرم را داشته‌ام و به همین دلیل به این موضوع پرداختم، گفت: ارادت شهید محرم علیپور به امام حسین(ع)، دفاع از حرم حضرت زینب(س) و راهی که در پیش می‌گیرد علت پرداختن من به این شهید بود، از طرف دیگر می‌خواستم با ساخت «محرم» به نوعی الگویی را به جوانان معرفی کنم. مقدس به روایت مستند خود اشاره کرد و افزود: «محرم» مستندی پرتره و زندگینامه شهید محرم علیپور است که از زبان خانواده و همرزمان او بیان می‌شود؛ در خلال این مستند از اتفاقاتی که در سوریه رخ می‌دهد، حضور در اردو‌های راهیان نور، تصاویر آرشیوی و مصاحبه‌های این شهید پیش از شهادت استفاده کرده‌ایم. این کارگردان در پایان درباره علت شرکت در جشنواره «سینماحقیقت» گفت: هدف من از حضور در جشنواره «سینماحقیقت» برنده شدن نیست، بلکه دیده شدن فیلم توسط مردم است. این جشنواره در سال‌های گذشته برای سینمای مستند بسیار زحمت کشیده است. مستندسازانی وجود دارند که گمنام هستند و امیدوارم بزودی دیده شوند».

جدا از بخش شهید آوینی، موضوع قابل تامل دیگر، بحث اکران آنلاین آثار جشنواره است. این جشنواره سال پیش در اوج شیوع ویروس کرونا برگزار شد و مسؤولان برگزارکننده آن تا آنجا که توانستند از ظرفیت اکران آنلاین استفاده کردند و سامانه‌های برخط هاشور، نماوا، فیلیمو و تیوا میزبان آثار بخش‌های مختلف جشنواره سینما حقیقت بودند و تمام هزینه‌های فروش بلیت در این سامانه‌ها به صاحبان آثار پرداخت شد اما امسال با توجه به واکسیناسیون سراسری شاهد برپایی فیزیکی جشنواره سینما حقیقت هم خواهیم بود و البته دیگر از انواع و اقسام پلتفرم‌ها برای پخش آثار خبری نخواهد بود. 

حمیدی‌مقدم درباره این موضوع گفته است: برای احترام به صاحبان آثار این مرارت را به خرج دادیم که به صورت محدود فیلم‌ها به صورت فیزیکی به نمایش دربیایند. سال گذشته چند مسیر برای ورود به سایت برای تماشای فیلم داشتیم اما دوستان امسال تنها از سایت جشنواره می‌توانند به همه محتوای جشنواره دسترسی پیدا کنند که این استاندارد است. امکان خرید بلیت را برای این گذاشتیم که عایدی آن به سینماگران بازگردد. با همکاری خوب مدیرعامل موزه سینما ۳ سانس را برای نمایش فیلم‌های بلند و منتخب در موزه سینما خواهیم داشت. ورکشاپ‌ها و کارگاه‌های آموزشی هم داریم که به نظرم بخش خوبی است. دبیر جشنواره درباره قیمت‌گذاری بلیت‌های این دوره هم توضیح داد: قیمت بلیت‌ها ۶ هزار تومان برای فیلم کوتاه، ۸ هزار تومان برای فیلم نیمه بلند و ۱۲ هزار تومان برای بلیت فیلم بلند است. 

همچنین حمیدی‌مقدم با اشاره به بزرگداشت‌های این دوره از جشنواره اظهار کرد: سال گذشته زنده‌یاد منوچهر طیاب رونمایی از پوستر جشنواره را بر عهده داشتند. خسرو سینایی، اکبر عالمی، منوچهر طیاب و حمید سهیلی از افرادی بودند که در یک سال گذشته آنها را از دست دادیم که ۴ روز جشنواره را به آنها اختصاص خواهیم داد. همچنین از کامران شیردل، مهوش شیخ‌الاسلامی و فرشاد فداییان تجلیل خواهیم کرد یعنی هر روز جشنواره به یک نفر از این افراد اختصاص خواهد داشت که کارنامه آنها را مرور می‌کنیم.

او همچنین به یکی از اتفاقات ویژه جشنواره امسال اشاره کرد و گفت: با توجه به مسائلی که در سال گذشته و امسال رخ داد، یک جایزه ویژه به بهترین فیلم مستند در زمینه تبیین نقش سردار حاج‌قاسم سلیمانی اهدا خواهد شد. در بخش بین‌الملل هم اتفاق جدیدی را ایجاد کرده‌ایم. با توجه به موانع، دوستان من موفق شدند با بزرگان سینمای مستند دنیا ارتباط بگیرند و در این زمینه کارگاه‌های آموزشی جذابی را در نظر گرفته‌ایم.