ترویج مستقیم یا غیرمستقیم تکفرزندی در شبکههای اجتماعی و رسانههای رسمی و غیررسمی، شاید نمایشدهنده نوعی آرامش و آسایش اقتصادی در کوتاهمدت باشد اما در بلندمدت، تاثیرات منفی خود را در زندگی پدر، مادر و فرزند نشان میدهد. به گزارش «وطنامروز»، چند سال است کارشناسان حوزه جمعیت هشدارهایی را در زمینه تکفرزندی و پیری جمعیت در ایران مطرح میکنند و از طرفی قوانینی برای تشویق خانوادهها به فرزندآوری وضع میشود. این در حالی است که نه هشدارها مورد توجه قرار میگیرد و نه قوانین میتواند مشوق خوبی باشد، چرا که تبلیغات تکفرزندی در برخی رسانهها بویژه رسانههای غیررسمی و شبکههای اجتماعی بهشدت در حال انتشار است. حجتالاسلام «محسن عباسیولدی» مدرس مبانی تربیت و رشد اسلامی در برنامه «بدون توقف» که از شبکه ۳ سیما پخش شد با تأکید بر اینکه در دهههای آینده با وجود تکفرزندی خانه سالمندان یک ضرورت است، یادآور شد: ما نمیتوانیم به خانواده تکفرزند بگوییم هم برای جامعه ثروت تولید کن و هم پدر و مادرت را نگه دار، بین این ۲ باید یکی را انتخاب کنیم.
* احساس تنهایی در تکفرزندها
وی افزود: احساس تنهایی در تکفرزندی بشدت بچهها را آزار میدهد؛ بویژه در منازلی که پدر و مادر هر ۲ شاغلند بچههای تکفرزند احساس سربار بودن میکنند. از دست دادن استقلال شخصیت به دلیل توجه افراطی و نگرانی بیش از حد والدین از دیگر معایب تکفرزندی است و از آنجا که والدین سعی دارند این اضطراب و نگرانی را به روشهای مختلفی برطرف کنند، لذا بچه خیلی دیر میتواند روی پای خود بایستد. از آن طرف بچه لوس و بدون اتکا به خودش پرورش یافته و در بهکارگیری قوانین زندگی دچار مشکل میشود.
عباسیولدی با اشاره به اینکه خانوادههای پرجمعیت زمینه را برای یادگیری قانون زندگی برای بچهها فراهم میکنند، اظهار کرد: بچهها در این تعاملات هم دفاع و هم گذشت را میآموزند. به همین خاطر است بچههایی که در خانوادههای پرجمعیت بزرگ میشوند راحتتر گلیم خود را در اجتماع از آب بیرون میکشند.
این مدرس مبانی تربیت و رشد اسلامی ادامه داد: بحث دیگر اضطراب شدید خانوادههای تکفرزند برای از دست دادن فرزند است. چون وقتی فرزند مبتلا به بیماری یا حادثه میشود تمام هستی پدر و مادر از بین میرود و آنها بشدت آسیب میبینند. این حتی در دنیا هم یک مساله است و اصلا یکی از دلایل توصیه به فرزند دوم در همان کشورها این است که باید این اضطراب را کم کنیم. چون اضطراب زمینه افسردگی اجتماعی را فراهم کرده و کارکرد افراد از بین میرود.
* از بین رفتن نسل خاله، عمو، عمه و دایی
وی همچنین به از بین رفتن نسل خاله، عمه، عمو و دایی اشاره و تصریح کرد: این واژهها در آینده مفهومی ندارد. در حالی که اقوام پشتوانه افراد هستند و نبود آنها بشدت امنیت روانی را پایین میآورد. البته برخی هم معتقدند همین امروز نیز خانوادهها از هم دورند و خواهرها و برادرها سراغی از یکدیگر نمیگیرند، در حالی که تکفرزندها معتقدند کاش من خواهر و برادری داشتم که حتی با آنها دعوا میکردم. چون همین خانوادهها در مشکلات و سختیهای ویژه همه اختلافات را کنار میگذارند.
عباسیولدی در ادامه تأکید کرد: اگر امروز از نگاه ما خانه سالمندان یک پدیده منفی است، در دهههای آینده یعنی در نهایت 3-2 دهه آینده در جامعه تکفرزند، توسعه و افزایش خانههای سالمندان یک ضرورت است. ما در آینده با نسلی مواجهیم که گاهی به خانه سالمندان میرود و میداند جای خودش هم همانجاست و این مساله رضایت از زندگی و شادابی جامعه را بشدت کاهش میدهد. این محقق و پژوهشگر در حوزه سبک زندگی در ادامه در پاسخ به این سوال که در تربیت فرزندان نقش پدر مؤثرتر است یا مادر، یادآور شد: اگر چه مدیریت کلان خانواده در دست پدر است اما نقش اصلی تربیت بر دوش مادر است چون تربیت در اصل و اساس خود نیاز به یک محبت بسیار شدید دارد. وی تصریح کرد: تأکید میکنم منظورم این نیست که پدر نقشی ندارد اما بار اصلی تربیت بر عهده مادر است. یقینا پدر در تربیت نقش مبنایی دارد و «اقتدار محبتی» پدرانه در خانواده یکی از عوامل بازدارنده در مسائل مختلف تربیت است و دغدغه تأمین مخارج خانواده و مدیریت کلان و منطقی تربیت که معمولا از عهده پدران برمیآید، جایگاه ویژهای دارد.