خوانندههای پاپ دهههای 70 و 80 معمولا آثار متعدد مناسبتی و مذهبی را به انگیزههای مختلف در قالب آلبومهای خود منتشر کردهاند که کارشناسان، این آثار را به ۲ قسمت عمده تقسیم میکنند؛ برخی خوانندهها بر اساس ذهنیت و باورهای اشتباهی چون تسهیل صدور مجوز آلبومهایشان، نسبت به تولید قطعات مناسبتی و مذهبی اقدام میکردند که معمولا اغلب این آثار چنگی به دل نمیزد و در نهایت به آثار ماندگار در موسیقی کشور بدل نشد اما از سوی دیگر خوانندگانی بودند که آثاری کاملا دلی در مناسبتهای مختلف مذهبی تولید کردند و این آثار را کاملا با عشق به اهلبیت(ع) به تولید رساندند.
اما فضای آثار مناسبتی و مذهبی موسیقی پاپ در دهه 90 کاملا با دهههای پیشین متفاوت است، زیرا در این دهه با ظهور انواع و اقسام مراکز چون مأوا، خانه موسیقی بسیج، دفتر موسیقی صداوسیما، مرکز موسیقی حوزه هنری، مرکز موسیقی شهرداری تهران و... کاملا روند تولیدات مناسبتی موسیقی پاپ تغییر کرد و این مراکز با داشتن بودجههای مناسب به دنبال سفارش تولیدات مذهبی به انواع و اقسام خوانندههای پاپ بودند که متاسفانه از دل این تولیدات، اثر در خوری منتشر نشد و از آنجا که مراکز به عنوان سفارشدهنده اثر به دنبال خوانندهای مشهور پاپ میرفتند، این خوانندهها اثر را به چشم یک اثر سفارشی نگاه میکردند و آنچنان که باید با جان و دل و اعتقاد برایش وقت نمیگذاشتند و در نتیجه این تولیدات به ضعیفترین آثار خوانندههای مشهور پاپ بدل شدند که بحث درباره آن در این مقال نمیگنجد، اگرنه شایسته بود به بخشی از اینگونه آثار اشاره میشد.
البته ناگفته نماند مدیران این مراکز موسیقایی وقتی مشاهده کردند سفارش تولید اثر به خوانندههای مشهور پاپ با نتایج خوبی همراه نیست، از اواخر دهه 90 با چرخشی هوشمندانه سعی کردند بیشترین سرمایهگذاری خود را در حوزه سرود انجام دهند و انصافا طی چند سال اخیر آثار قابل توجهی از موسیقی مذهبی توسط گروههای سرود نوجوان و جوان توسط مراکزی چون مأوا، خانه موسیقی بسیج، دفتر موسیقی صداوسیما و مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر شد.
اما بازگردیم به تولید آثار شاخص خوانندههای پاپ در حوزه موسیقی مذهبی که بد نیست به بهانه همزمانی با ایام شهادت حضرت فاطمه(س) به آثار شاخص موسیقی پاپ در وصف حضرت فاطمه(س) اشاره کنیم که از این میان میتوان به آثار خوانندگانی چون ناصر عبداللهی، حامد زمانی، بنیامین بهادری و حامد محضرنیا اشاره کرد که این آثار به نسبت سایر آثار خواننده بیشتر مورد استقبال قرار گرفت که در ادامه نیمنگاهی به این آثار منتخب شده است.
زندهیاد ناصر عبداللهی از همان ابتدای فعالیتش در عرصه موسیقی ارادت ویژهای نسبت به پیامبر اسلام(ص) و اهلبیت ایشان داشت و نخستین قطعهای که از او به گوش مخاطبان تلویزیون رسید، سمفونی محمد(ص) در سال 1374 بود. مرحوم عبداللهی در دومین آلبومش به نام «دوستت دارم» قطعهای به نام فاطمه بنت نبی(س) داشت که خودش آن را روی شعری از «علی معلم» آهنگسازی و تنظیم کرد. البته پیشدرآمد این اثر شنیدنی در آن آلبوم دکلمه متفاوتی از «پرویز پرستویی» با مطلع «از آب نه از مهر آب میگویم» نوشته «مجتبی معظمی» بود و در بین قطعه فاطمه بنت نبی(س) یک دکلمه دیگر از این بازیگر پیشکسوت وجود داشت. این اثر ارکسترال با وجود اینکه از لحاظ مضمون و موسیقی با سایر قطعات آلبوم «دوستت دارم» تفاوتهای زیادی داشت، باز هم توانست جایگاه ویژهای بین طرفداران ناصر عبداللهی و سایر مخاطبان پیدا کند. زندهیاد عبداللهی تعلق خاطر ویژهای نسبت به این قطعه داشت و در مصاحبههایش با افتخار از قطعه فاطمه بنت نبی(س) یاد میکرد. سال 85 پس از درگذشت ناصر عبداللهی نیز قطعهای به نام «مهر علی و زهرا» منتشر شد که با موضوع ازدواج این زوج معصوم و برای عرض ارادت به پیشگاه آنان بود.
* بنیامین بهادری
بنیامین بهادری نیز از خوانندههایی است که همیشه از اعتقادات مذهبی خود به صراحت سخن گفته و حتی چندین مرتبه فیلمهایی از نوحهخوانیهایش در هیاتهای مشهور مذهبی در فضای مجازی منتشر شده است. بنیامین برای ابراز ارادت و علاقه خود به حضرت فاطمه زهرا(س) «گل یاس 2» را با ترانهای از «فرید احمدی» و ملودی خودش و تنظیم مرحوم «نیما وارسته» اجرا کرد و در آلبوم «93» قرار داد. اتفاقا این اثر در زمانی منتشر شد که فاصله زیادی تا شروع ایام فاطمیه باقی نمانده بود. به غیر از ملودی محزون و تکنوازی ویولن شنیدنی مرحوم وارسته، این اثر یک نکته شاخص و حائز اهمیت داشت، آن هم اینکه فرید احمدی در بین ترانه خود از ۲ بیت شعر به زبان عربی استفاده کرد و همین مسأله برای مخاطبان سوالات زیادی ایجاد کرده بود. داستان آن بخش عربی این بود که گفته میشود این شعر منسوب به حضرت علی(ع) است و در برخی روایات تاریخی آمده که وقتی فاطمه زهرا(س) از زمین رخت بربست و پیکر مطهرش درون خاک قرار گرفت، امام علی(ع) در ناحیهای از بقیع هر شب با رسول خدا(ص) آهسته سخن میگفت و برای زهرای بتول اشک میریخت.
* علی لهراسبی
علی لهراسبی نیز برای اولینبار قطعهای را با موضوع شهادت حضرت زهرا(س) خواند که در تئاتر «غبار» اجرا شد. این تئاتر در ایام فاطمیه هر شب به میزبانی تالار وحدت تهران روی صحنه میرفت و علی لهراسبی در بخشی از این نمایش پرستاره و متفاوت، روی صحنه حاضر میشد و قطعه خود را میخواند. این اثر به نام «مادرانه» با ملودی «فواد غفاری» و تنظیم «هومن نامداری» تهیه شده و بازتابهای زیادی در تئاتر غبار داشت.
علی لهراسبی چندی پیش درباره این قطعه و حضورش در نمایش غبار به سایت موسیقی ما گفت: «در این سالها همیشه دلم میخواست یک قطعه خیلی خاص برای حضرت فاطمه زهرا(س) بخوانم که بالاخره این اتفاق افتاد. «مادرانه» یک کار کاملا احساسی با آهنگسازی بینظیر فواد غفاری و تنظیم به یادماندنی هومن نامداری بود که امیدوارم توانسته باشیم حق مطلب را ادا کنیم. میتوان گفت این نخستین حضور جدی من در صحنه نمایش بود. در واقع در صحنه آخر تئاتر، علاوه بر زمزمه این قطعه، حس لحظهای خودم را هم بازی کردم. البته یکسری میزانسن هم داشتم و کارگردان مثل بقیه با من تمرین کرد، منتها حضورم روی صحنه به اندازه طول همان قطعه بود. در واقع حس و حال یک خواننده در صحنه نمایش در حال نجوا کردن این آهنگ بود. یک بازی کوچک با اردلان شجاعکاوه و شهرام عبدلی داشتم و در نهایت هم نمایش با خود من تمام میشد».
* حامد محضرنیا
حامد محضرنیا نیز علاوه بر اینکه در زمینه تولید و انتشار قطعات عاشقانه فعال است، کارهای مذهبی پرطرفداری هم در کارنامه خود دارد. از جمله قطعه «حضرت زهرا» که او این اثر را در سال 93 منتشر کرد و تیتراژ برنامه «ب مثل بهار» بود. تقارن ایام فاطمیه و نوروز در آن سال باعث شد فضای این کار با برنامه «ب مثل بهار» همخوانی خوبی داشته باشد. البته حامد محضرنیا امسال هم یک قطعه با موضوع شهادت حضرت زهرا(س) دارد که بزودی منتشر میشود. این اثر به نام «یاس کبود» با ترانه و موسیقی خودش تولید شده و تنظیمکننده این کار هم «علی اسماعیلی» است. حامد محضرنیا در این قطعه با «مجید خراطها» همکاری کرده است. این خواننده در قطعه «یاس کبود» ویولن نواخته و میکس و مستر را هم انجام داده است.
* حامد زمانی
در این میان یکی از معروفترین قطعات در مدح حضرت فاطمه زهرا(س)، «حضرت مهتاب» با صدای حامد زمانی است؛ اثری با شعر متفاوت «علیرضا قزوه» و تنظیم «امید رهبران» که 4 سال قبل منتشر شد اما روی آن کلیپها و فوتوکلیپهای زیادی ساخته شد و اتفاقاً انتشارش همزمان با ایام فاطمیه آن سال بود. حامد زمانی همیشه از این اثر در مصاحبههایش یاد میکند و گاهی هم در کنسرتهایش اجرا میشود. قطعه «شبیه تو» هم یکی دیگر از کارهای حامد زمانی در مدح بزرگترین بانوی اسلام است و این اثر هم فضایی محزون دارد و بیانگر ظلمهایی است که بر اهل بیت پیامبر(ص) و حضرت زهرا(س) روا داشته شد.