گروه بین‌الملل: رسانه‌های عراقی بامداد یکشنبه از شنیده ‌شدن صدای انفجار در پایتخت این کشور خبر دادند. گروه رسانه‌های امنیتی عراق در بیانیه‌ای حمله موشکی بامداد یکشنبه به منطقه سبز بغداد را تایید و اعلام کرد ۲ موشک به سمت این محل شلیک شده است. گروه رسانه‌های امنیتی عراق در این بیانیه نوشته است منطقه سبز بغداد بامداد دیروز با موشک هدف قرار گرفت که موشک اول رهگیری و پیش از فرود توسط سامانه «سی‌رام» (CRM) در هوا منفجر شد. کانال تلگرامی «صابرین‌نیوز» نیز نوشت این صدای انفجار در «منطقه سبز» بغداد شنیده شده است. به نوشته این رسانه عراقی، آژیرهای هشدار در داخل منطقه سبز به‌ صدا درآمده و سامانه پدافند هوایی سفارت آمریکا در بغداد نیز فعال شده است. صابرین‌نیوز دقایقی بعد گزارش داد: «۲ فروند راکت در نزدیکی پایگاه سوم توحید [داخل سفارت آمریکا در منطقه سبز] سقوط کرده است». این رسانه عراقی سپس نوشت هشدار و آماده‌باش در سفارت آمریکا به بالاترین سطح رسیده و تمام ورودی‌ها به منطقه سبز مسدود شده است. خبرگزاری «اسپوتنیک» نیز به نقل از یک منبع امنیتی عراقی در بغداد نوشت: «سفارت آمریکا در منطقه سبز در مرکز بغداد با راکت هدف قرار گرفت. حداقل ۲ موشک در مجاورت سفارت آمریکا اصابت کرد». صابرین‌نیوز سپس با بیان اینکه گزارش‌های اولیه، منطقه خیابان فلسطین در بغداد را محل شلیک راکت‌ها اعلام کرده‌اند، افزود: «یکی از راکت‌ها در داخل حیاط سفارت آمریکا فرود آمد و راکت دوم بر اثر شلیک سامانه پدافند هوایی «سی‌رام» ساقط شد و به بیرون سفارت سقوط کرد». این رسانه سپس به نقل از نهاد اطلاع‌رسانی امنیتی عراق در تایید اخبار خود، نوشت: «منطقه سبز بغداد با ۲ راکت کاتیوشا هدف قرار گرفت». از ژانویه ۲۰۲۰ شمار حملات راکتی به مواضع نظامی آمریکا افزایش یافته، این در حالی است که پس از چندین دور مذاکره دولت عراق با آمریکا درباره اجرای مصوبه ژانویه 2020 پارلمان عراق مبنی بر اخراج نظامیان آمریکایی از این کشور، مقرر شد آمریکا تا پایان سال 2021 (10 روز دیگر) به حضور نظامی خود در عراق پایان دهد. در پی توافق دولت عراق با آمریکا در ژوئیه ۲۰۲۱، حملات به مواضع آمریکا در عراق کاهش یافت اما از هفته گذشته و در پی اظهارات جنجالی «کنت مک‌کنزی» فرمانده تروریست‌های سنتکام درباره باقی ‌ماندن 2500 نظامی آمریکایی در خاک عراق که واکنش‌های متعددی را به همراه داشت، احتمال وقوع حملات راکتی به مواضع آمریکا در عراق تشدید شد. آخرین حمله موشکی به سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد آبان گذشته انجام شد. منطقه سبز بغداد محدوده‌ای به گستره ۱۰ کیلومتر است که در محله «کَرخ» واقع شده است و سفارتخانه‌ها، مراکز دولتی و امنیتی عراق در این منطقه واقع شده‌اند. منطقه سبز مشهورترین نام برای «منطقه بین‌المللی بغداد» است که در مرکز این شهر واقع شده و اطراف آن دیوارهای بتنی بلند کشیده شده است. 

 

* وعده پوچ پایان حضور نظامی آمریکا در عراق؟

مذاکرات مربوط به پایان حضور نظامی آمریکا در عراق که طی یک سال اخیر با دولت مصطفی الکاظمی در دستور کار قرار گرفت، همواره با انتقاد نمایندگان پارلمان و گروه‌های مقاومت مواجه بوده است. دلیل این امر نیز پنهان‌کاری و عدم شفافیت در متن مذاکرات فی‌ما‌بین بود. با این حال ژوئیه امسال پس از دیدار نخست‌وزیر عراق با رئیس‌جمهوری آمریکا ۲ دولت در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند تا 31 دسامبر 2021 حضور نظامی آمریکا در عراق پایان می‌یابد؛ بیانیه‌ای که چندی بعد از آن به عنوان هدیه جو بایدن به مصطفی الکاظمی برای پیروزی حامیانش در انتخابات پارلمانی عراق یاد شد. حدود ۳ هفته قبل (9 دسامبر)، «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق با بیان اینکه توافق ۲ دولت کاملا اجرا شده، اعلام کرد نیروهای آمریکایی دیگر در عراق نقش «رزمی» نداشته و برای «مشاوره و کمک» در عراق حضور خواهند داشت. این اظهارنظر در کنار سخنان «فرمانده سنتکام» مبنی بر تداوم حضور 2500 نظامی آمریکایی در عراق، از سوی کارشناسان مسائل منطقه اینطور برداشت شد که «از منظر حضور فیزیکی، وضعیت حضور نظامیان آمریکایی در این کشور، تفاوت چندانی با گذشته نخواهد داشت». به عبارت دیگر به فرض صحت گفته‌های مشاور امنیت ملی عراق، حتی پس از تغییر وضعیت اخیر نیروهای آمریکا از «رزمی» به «مشاوره‌ای و کمکی»، به نظر نمی‌رسد تعداد این سربازان تغییر کند. «جان کربی» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در کنفرانسی مطبوعاتی در ماه جاری این واقعیت را تایید کرد و گفت: «فقط ماموریت آمریکا تغییر کرده است، این لزوما به معنای تغییر در ساختار فیزیکی ما در عراق نیست». کربی گفت این اتفاق، یک «تکامل طبیعی» بر اساس توافقات حاصله با دولت عراق بوده و تلاشی است که ماه‌هاست در جریان است؛ موضعی که نشان از وجود یک توطئه بزرگ علیه مردم و امنیت عراق دارد. 

یک عضو میهمان در اندیشکده‌ آمریکایی «بروکینگز اینستیتوت»، نیز این اطلاعیه را موضوع جدیدی ندانسته و می‌گوید آمریکا مدت‌ها و حتی سال‌هاست در وضعیت «غیررزمی» قرار دارد. او خاطرنشان کرد انتشار اطلاعیه‌هایی از این دست، بارها در گذشته تکرار شده است.

 

* خروج یا جابجایی؟

در همین حال «یحیی رسول» سخنگوی نیروهای مسلح عراق روز شنبه خبر داد پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار که تحت اشغال نظامیان تروریست آمریکایی قرار داشت، به کنترل ارتش عراق درآمد. شبکه خبری العهد به نقل از رسول گزارش داد «هیچ نیروی رزمی وابسته به سازمان ملل یا ناتو در پایگاه عین‌الاسد حضور ندارد، بلکه صرفا مستشارانی هستند که برای ارائه حمایت‌های لجستیک و افزایش قدرت ارتش عراق در آن حضور دارند». 

سخنگوی نیروهای مسلح عراق تصریح کرد این پایگاه عراقی و حراست از آن بر عهده ارتش عراق است و تحت حمایت کامل قرار دارد. در همین ارتباط «برت مک‌گورک» هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی آمریکا در امور خاورمیانه و شمال آفریقا نیز در ماه جاری مدعی شد هیچ نیروی رزمی آمریکایی در عراق وجود ندارد. اظهارات 2 مقام عراقی و آمریکایی در حالی است که کارشناسان امنیتی عراقی با زیر سوال بردن این اخبار، از دولت عراق درباره ابهام در این زمینه انتقاد کرده‌اند. «کارولین رز» تحلیلگر ارشد اندیشکده آمریکایی «موسسه نیولاینز» در یادداشتی درباره وضعیت حضور نظامی آمریکا در عراق نوشت: نیروهای‌ آمریکا تاکنون ۸ پایگاه را ترک کرده و به پایگاه‌های جدیدی رفته‌اند، چرا که معتقد بودند آن‌ پایگاه‌ها در برابر حملات راکتی آسیب‌پذیرند.

 این تحلیلگر ادامه داد: ما شاهد چند مورد جابه‌جایی پایگاه بودیم اما آنها از انتشار اخبارش جلوگیری کردند. طبق گزارشی که ماه نوامبر به کنگره آمریکا ارائه شد، یک مرکز فرماندهی از عراق به کویت منتقل شده و همچنین مقامات رده‌بالای یک پایگاه دیگر نیز از آنجا خارج شده‌اند. 

بعضی پیمانکاران آمریکا از جمله کسانی که در نگهداری از ناوگان جنگنده‌های «اف ۱۶» عراق نقش دارند، جابه‌جا شده و اکنون از راه دور کار خود را انجام می‌دهند. بیشتر سربازان آمریکا در بغداد و اربیل حضور دارند. ۲ هزار خودروی نظامی آمریکا به نیروهای محلی تحویل شده و کمک‌های مالی آمریکا درباره برخی جنبه‌های همکاری نظامی، بشدت کاهش یافته است. 

 

* هشدار تمام‌عیار مقاومت به اشغالگران

نکته قابل توجه اینکه پیش از آنکه مشاور امنیت ملی عراق بیانیه‌ای درباره خروج کامل نیروهای رزمی آمریکا صادر کند و فرمانده سنتکام اظهاراتی در تناقض با آن بر زبان بیاورد، کمیته هماهنگی گروه‌های مقاومت عراق بیانیه‌ای صادر و گویی این تناقض را از قبل پیش‌بینی کرده بود. در بیانیه مذکور که 18 نوامبر منتشر شد، عنوان شده بود: «ما با خود عهد بستیم به مذاکره‌کننده عراقی برای بیرون راندن اشغالگران آمریکایی از خاک پاک‌مان با استفاده از شیوه‌های دیپلماتیک زمان دهیم اما تا این لحظه هیچ نشانه‌ای مبنی بر خروج ندیده‌ایم. با آنکه تا 31/12 (پایان سال جاری میلادی) ۴۲ روز بیشتر فاصله نداریم، بالعکس شاهدیم اشغالگران آمریکایی گستاخ شمار نیروها و تجهیزات‌شان در پایگاه‌های مستقر در عراق را افزایش داده‌اند و حتی هم‌اکنون اظهاراتی رسمی و غیررسمی از برخی مقامات ایالات شر آمریکا درباره قصد عدم خروج از کشور می‌شنویم، آن هم به بهانه درخواست بغداد. در عین حال، هیچ واکنش یا تکذیبیه‌ای از جانب دولت عراق درباره این اظهارات احمقانه ندیده‌ایم». 

پس از بیانیه مشاور امنیت ملی عراق درباره خروج نیروهای آمریکایی، «اکرم الکعبی» دبیرکل جنبش «النجباء» از شاخه‌های سازمان حشدالشعبی عراق در گفت‌وگو با شبکه «المیادین» گفت: «در ارتباط با سخنانی که درباره عدم لزوم حضور برخی گروه‌ها پس از خروج نیروهای آمریکایی مطرح شده است، باید موضعی قاطع اتخاذ شود، بویژه در شرایطی که آمریکایی‌ها تأکید دارند خارج نخواهند شد». اکرم الکعبی اضافه کرده بود: اینکه گروه‌های عراقی سلاح خود را به زمین بیندازند، یک گام عملی و حقیقی برای پرتاب کردن عراق به سوی عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی است. شیخ اکرم الکعبی تأکید کرده بود: «این غیرممکن و غیرقابل قبول است و رخ نخواهد داد؛ مادامی که ما نفس می‌کشیم». «حیدر اللامی» از اعضای دفتر سیاسی جنبش نجباء دیروز ضمن ابراز نگرانی از تعلل طرف آمریکایی در خروج از عراق، تأکید کرد جناح‌های مقاومت اسلامی به نیت و تصمیم دولت آمریکا برای خروج نیروهایش از عراق اعتماد ندارند.