سیل، طغیان رودخانهها و آبگرفتگی معابر در استانهای لرستان، چهارمحال و بختیاری کهگیلویه و بویر احمد و خوزستان
اسدالله خسروی: پاییز امسال بارشهای مناسبی در کشور اتفاق افتاد و اوج آن در ماه پایانی پاییز با حجم بالای بارش برف در اغلب استانها نمایان شد.
به گزارش«وطنامروز»، ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی در منطقه آب و هوای خشک و نیمهخشک قرار گرفته است و این موضوع بر چگونگی میزان نزولات جوی تاثیر بسزایی دارد. با این حال طبق گزارشهای موجود، در یک دهه اخیر اگر چه بعضا کمبارشیهایی در پهنه ایران زمین رخ داده است اما در برخی سالها از جمله 1397 و 98 به دلیل بارشهای متراکم و قابل توجه، وضعیت بارندگی طوری بود که به عقیده اکثر کارشناسان، کشور از وضعیت کمبارشی وارد ترسالی شد.
از طرفی اگر چگونگی وضعیت بارندگیها در فصل پاییز امسال بویژه واپسین روزهای این فصل را مرور کنیم خواهیم دید که میزان بارندگیها قابل توجه بوده است تا جایی که در برخی مناطق سردسیر و کوهستانی بارش برف به حدود 2 متر هم رسید. این بارشهای پرتراکم در حالی رخ داد که برخی افراد با پیشبینیهای نادرست و غیرعلمی هشدار پاییز خشک را در سال جاری داده بودند اما بر اساس تازهترین گزارش موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، در پاییز امسال وضعیت بارشها در حوضههای آبریز شمال غرب، جنوب شرق و شمال شرق (حوضه سرخس) تا حدودی بیشتر از متوسط بلندمدت بوده است.
* مسدود شدن موقت مسیرها و هشدار سیلاب
حجم بارشها که از اوایل هفته جاری اغلب به صورت برف در برخی استانهای کشور اتفاق افتاده، طوری است که راههای ارتباطی بسیاری از روستاها را در استانهای چهارمحالوبختیاری و کهگیلویهوبویراحمد مسدود کرده و سازمان راهداری و نیروهای امدادرسان در جادهها، بویژه گردنهها در حال بازگشایی مسیرهای تردد هستند. به دنبال بارندگیهای اخیر، معاون بهرهبرداری شرکت منابع آب و نیروی ایران گفت: احتمال وقوع بارشهای نسبتا مناسب در حوضههای آبریز کارون و دز وجود دارد و سدهای غرب کشور آمادگی لازم برای مهار سیلابهای احتمالی را دارند. همچنین موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو پیشبینی کرده است حوضههای آبریز دریاچه ارومیه، زهره- جراحی و حوضههای جنوبی، کارون بزرگ و کرخه به میزان تقریبی ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر بارش خواهند داشت و در پی آن احتمال وقوع سیل وجود دارد.
* بارشهای ادامهدار
طبق گزارشهای موجود، از جمعه گذشته در اغلب استانهای کشور بارشها به صورت برف و باران شروع شده و همچنان ادامه دارد.
صادق ضیاییان، کارشناس هواشناسی دیروز گفت: چهارشنبه با ورود سامانه جدید به شمال غرب کشور، بارش برف و باران در شمال غرب و مناطقی از غرب دوباره آغاز خواهد شد. همچنین با شمالی شدن جریانات روی دریای خزر در گیلان و مازندران، بارش باران و کاهش نسبی دما شروع خواهد شد. وی اعلام کرد: در استانهای واقع در شمال غرب، غرب و جنوب غرب کشور، ارتفاعات و دامنههای جنوبی البرز واقع در استانهای تهران، قزوین، البرز و استانهای قم، مرکزی، نیمهشمالی فارس، بوشهر و بخشهایی از اصفهان بارشها جریان و تداوم دارد. به گفته ضیاییان از اواخر امروز، ۳۰ آذر با ورود سامانه بارشی جدید از شمال غرب کشور بارشها در این ناحیه دوباره آغاز خواهد شد. چهارشنبه اول دی در شمال غرب و بخشی از مناطق غرب کشور بارش باران و برف و کاهش دما رخ خواهد داد. در این روز با شمالی شدن جریانات روی دریای خزر در استانهای گیلان و مازندران بارش باران پیشبینی میشود. وی در ادامه گفت: پنجشنبه ۲ دی و جمعه ۳ دی در استانهای گیلان،گلستان و مازندران شاهد بارش خواهیم بود. طی این ۲ روز در برخی مناطق شمال غرب و غرب کشور ابرناکی و بارش پراکنده پیشبینی میشود. به گفته ضیاییان طی این ۵ روز بارشها در مناطق سردسیر و مرتفع به شکل برف خواهد بود و کاهش دید به علت رخداد مه و کولاک برف پیشبینی میشود.
* اوج بارشها در زمستان است
پروفسور حسین اردکانی، پدر علم هواشناسی ایران در گفتوگو با «وطنامروز» درباره میزان بارندگیها و وضعیت جوی در روزها و ماههای آینده میگوید: اگر چه بارشهای پاییزی مطلوب و تا حدودی قابل توجه است اما اوج بارشهای مستمر در ماههای آینده پدیدار خواهد شد و پیشبینی میکنیم زمستان امسال زمستان پربارشی باشد. وی با بیان اینکه پیشبینی میشود هفته آینده شاهد کاهش دمای بسیاری از استانها باشیم و بارشها به صورت برف و بعضا باران در برخی مناطق کشور اتفاق بیفتد، میافزاید: از جمعه آینده هوا در اغلب مناطق کشور سرد خواهد شد و این سرما توام با بارندگیهای باران و برف پیشبینی میشود اما هواشناسی هنوز چنین پیشبینیای را اعلام نکرده است تا حداقل مردم بویژه کشاورزان و باغداران از وضعیت جوی در روزهای آینده آگاه شوند.
* بارندگی راه ارتباطی ١٣ روستای معمولان را قطع کرد
حجم بارشها در خیلی از مناطق کشور به حدی است که راه ارتباطی بسیاری از روستاها به دلیل بارش برف و شدت باران قطع شده است. آنطور که بخشدار معمولان اعلام کرده است راه ارتباطی ۱۳ روستای این بخش، بر اثر شدت بارندگیهای اخیر و طغیان رودخانههای فصلی قطع شد.
سیدحبیبالله موسوی اظهار کرد: راه ارتباطی۱۲ روستای بخش معمولان از توابع شهرستان پلدختر با ۲ هزار نفر جمعیت بر اثر شدت بارشهای اخیر و طغیان رودخانه فصلی چولهول در مسیر افرینه به سمت آزادراه قطع شد. وی افزود: همچنین پل موقت مونه، تنها راه ارتباطی اهالی روستای بنلار، بر اثر شدت بارشهای اخیر در پلدختر، دچار آبگرفتگی شد و راه دسترسی ۴۵۰ خانوار با یکهزار و ۴۰۰ نفر جمعیت قطع شد. بخشدار معمولان گفت: بر اثر شدت بارشها در منطقه گاوزرده در محور پلدختر- خرمآباد، ریزش کوه اتفاق افتاد که با ورود و تلاش نیروهای راهداری بازگشایی شد.
* 200 خودرو در برف کوهرنگ گرفتار شدند
همچنین فرماندار شهرستان کوهرنگ از امدادرسانی به 200 خودروی گرفتار در برف خبر داد. مرتضی زمانپور گفت: تاکنون در شهرستان کوهرنگ ۱۲۳ میلیمتر بارندگی را شاهد بودهایم و ارتفاع برف در گردنه چری، شاه منصوری، تاراز و عسلکشان به بیش از یک متر رسیده است. وی با اشاره به مسدود شدن جاده عسلکشان و بازگشایی راه ارتباطی ۷ روستا در منطقه لبد افزود: بعد از بارشها محورهای فریدن و لرستان بازگشایی خواهد شد.
زمانپور با بیان اینکه تمام مدارس شهرستان کوهرنگ تعطیل است و آموزش از طریق برنامه شاد انجام میشود، اظهار کرد: تاکنون بیش از ۲۰۰ خودرو در مسیر شهرستان کوهرنگ در راه ماندهاند که توسط هلالاحمر و راهداری امدادرسانی شدند. همچنین پیشبینی لازم برای اسکان موقت در راهماندگان انجام شده بود اما تاکنون نیازی به اسکان نبوده است، چرا که با بازگشایی مسیر، مسافران به راه خود ادامه دادند.
* جان دوباره آبشارها و مناطق مختلف کشور
بارشهای پاییز بویژه آذرماه موجب شد برخی مناطق از حالت هشدار خارج شوند و جان دوباره بگیرند.
حجم بارشهای اخیر به گونهای است که آبشارهای آرپناه لالی در استان خوزستان که از مدتها قبل خشک شده بودند، دوباره جان تازهای گرفتند. علاوه بر این شدت بارشها موجب شد تا آبشار افرینه معمولان طغیان کند. همچنین طی ۲ روز گذشته بارش برف ارتفاعات شهرستان دزپارت خوزستان را سفیدپوش کرد و راه دسترسی به چند روستا در این مناطق مسدود شده است. در کهگیلویهوبویراحمد، لنده با 250 میلیمتر بیشترین بارش را داشت، البته بارش باران در مناطق این استان همچنان ادامه دارد. در لرستان نیز بیشترین میزان بارندگی ۴۸ ساعت گذشته این استان با ۵۰ میلیمتر به «سپیددشت» اختصاص دارد. بارشها دیروز در خرمآباد موجب آبگرفتگی معابر، خیابانها و اخلال در ترددها شد. در این بین، مدیرکل هواشناسی چهارمحالوبختیاری اعلام کرده است بارشها فقط تا عصر یکشنبه در لردگان به ۱۰۲ میلیمتر و در کوهرنگ به ۱۰۰ میلیمتر رسید.
مطابق اعلام مقامات دولتی در استان اصفهان، میزان بارندگی در شهر اصفهان 1/4 میلیمتر، چادگان 1/5 میلیمتر، دهاقان 9/5 میلیمتر، زرینشهر 8/3، سمیرم 5/21 میلیمتر باران و ۸ سانتیمتر برف و نجفآباد 1/5 میلیمتر باران بوده است.
این در حالی است که روز یکشنبه نیز بارشها چندین استان کشور را در بر گرفت به طوری که در ارتفاعات شهرستان مارگون در بویراحمد 5/1 متر برف و در کوهرنگ نیز یک متر برف بارید، علاوه بر این خیلی از راههای مواصلاتی مسدود و ارتباط بخش عمدهای از روستاهای مناطق کوهستانی قطع شد.
***
پیشبینی بارشهای زمستانی فراتر از حد نرمال
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی در گفتوگو با «وطنامروز» در پاسخ به اینکه سازمان هواشناسی کشور در گزارش میزان بارشها آورده است میانگین بارشها از ابتدای فصل جاری 1/36 میلیمتر بارش در بلندمدت است اما در خیلی از استانهای کشور برف تا 2 متر باریده و باران به صورت مستمر در حال بارش است، گفت: این سازمان میزان بارشها را در بلندمدت متوسط «30 سال» در نظر میگیرد و متوسط بارشهای فصلی را در مقایسه با بلندمدت محاسبه و اعلام میکند.
احد وظیفه با بیان اینکه اطلاعات هواشناسی همیشه 100 درصد دقیق نیست، گفت: مفهوم از بارش 1/36 میلیمتر در پاییز امسال میانگین بارش مساحت کل کشور است. این بارشها ممکن است در برخی مناطق 40 میلیمتر یا بیشتر هم باشد اما در محاسبات باید با میانگین بلندمدت متوسط 30 ساله محاسبه شود. کارشناس هواشناسی اضافه کرد: بارشها در فصل پاییز در خیلی از استانها نسبتا مطلوب بوده است اما این بارشها همچنان به حد نرمال نرسیده است، چرا که این بارندگیها در حدود نیمی از استانها اتفاق افتاده و کل کشور بارندگی همزمان نداشته است. وظیفه عنوان کرد: با توجه به تغییرات مدلهای آب و هوایی و الگوهای هواشناسی، تغییرات طوری است که امسال زمستانی با بارش مناسب را داشته باشیم و سطح بارشها طوری پیشبینی میشود که از حد نرمال هم گذر کند.